Gestaltowska perspektywa w życiu osobistym i zawodowym - siła nośna teorii i praktyki Gestalt

Gestalt zakorzenia się w humanistycznym postrzeganiu ludzkiej egzystencji, tworząc perspektywę teoretyczną i praktyczną siłę nośną dla wielu podejść psychoterapeutycznych i grup zawodowych, które kontakt i pracę na rzecz drugiego człowieka mają w głównym obszarze działań zawodowych. Ponadto doskonale sprawdza się jako filozofia życia, ujmując świat emocji i psychiki w procesy kontaktu, doświadczenia, świadomości jako
przynależnych każdej ludzkiej istocie i stanowiących źródło zmiany i rozwoju. 

"Bądź, jaki jesteś i wówczas zobaczysz, kim jesteś i jaki jesteś.
Pozwól sobie przez moment lub dwa na to, co chcesz zrobić i odkryj, co rzeczywiście robisz.
Zaryzykuj troszkę, jeśli możesz. 
Czuj swoje własne uczucia. 
Wypowiadaj swoje własne słowa.
Myśl swoje własne myśli.
Bądź sobą.
Odkrywaj.
Zaplanuj swój rozwój poprzez doświadczanie siebie". 
Fritz Perls

Psychopatologię rozumie się jako Twórcze Przystosowanie wypracowane w warunkach niesprzyjających, zatem oparte o kompromis i dostosowanie. Jest to poszukiwanie ochrony rany powstającej na granicy kontaktu oraz sposobu funkcjonowania pomimo niej. 

Gestalt może być sposobem życia i pracy zawodowej. Dla mnie samej stał się codziennością i wyznacza kierunek rozwoju, nieustannie mnie fascynuje, zaciekawia i inspiruje. Sprzężenie obu obszarów - klinicznego i prywatnego - stanowi niewyczerpane źródło budowania zasobów i umiejętności, a nabywane doświadczenie wzbogaca i wpływa na funkcjonowanie we wszystkich obszarach aktywności.

Teoria Gestalt uniwersalnie ujmuje ludzką egzystencję, otaczając człowieka humanistycznym spojrzeniem, respektując różnorodność i odmienność jako bogactwo. Współistnienie w różnorodności może stanowić wyzwanie, rodzić trudności w oswojeniu i jednocześnie wywoływać refleksję w tzw. oczywistościach ludzkiego istnienia. Jeśli jednak zaryzykujemy i zdecydujemy się na trudności lub dyskomfort, skorzystamy z pobudzenia i zdecydujemy się na eksplorowanie kontaktu, to otwiera się szeroki horyzont, a niepowtarzalność ludzkiej egzystencji staje się żywym i autentycznym spotkaniem Ja - Ty, choć jest nowością i jako taka bywa trudna. W konsekwencji inkluzywnie włącza, integrując zamiast wykluczać czy spychać na margines. 

Integracja jest jednym z bazowych procesów w gestaltowskiej perspektywie, uznając, że w zintegrowanym i uznanym wewnętrznym świecie procesy są w pełni kontaktowe i dostępne, stanowią grunt do istnienia w sposób świadomy i odpowiedzialny. Człowiek ze swoim bogactwem odmienności, różnorodności i niepowtarzalnością może znaleźć w tej koncepcji swoje osobiste umiejscowienie.

Paradoksalna zmiana może się wydarzyć, kiedy staję się takim/taką, jaki/jaka jestem... To moment, kiedy zaczyna się proces głębokiego kontaktu ze swoimi zasobami, a ograniczenia stają się bardzo wyraźne - granice i możliwości stają się wyraźnie świadome, uznane. Główne narzędzia pracy klinicznej, a jednocześnie podstawy w wymianie międzyludzkiej stanowią kontakt, świadomość i doświadczanie, które to urzeczywistniają się w polu relacyjnym społeczności małych i dużych.

Kontakt w gestaltowskiej perspektywie to spotkanie horyzontalne, gdzie Ja i Ty mają te same prawa, a doświadczanie kontaktu w Tu i Teraz jest uprawnione w tym samym stopniu. Wykorzystanie doświadczenia w polu terapeutycznym określają granice, rola i zróżnicowane
zadania uczestników. Ujęty w ten sposób kontakt wydaje się bardzo przyjazny, komfortowy oraz dający przestrzeń do optymalnych warunków współistnienia niezależnie od tego, jakie kwestie będą poruszane, a uczucia przeżywane i wyrażane. 

Każdy moment jest kompletną i pełną całością - egzystencja i urzeczywistnianie się - tak, jestem teraz; tak, jestem z tobą teraz; tak, jesteśmy - to perspektywa tu i teraz, otwierająca drogę do przyszłości - czyli jak chcę być. Kontakt, świadomość, badanie fenomenologiczne doświadczenia przez uczestników, przeżywanie żywych i autentycznych doświadczeń w relacji z psychoterapeutą, stanowią źródło dostępu do żywego i autentycznego kontaktu. Stają się źródłem i przestrzenią do świadomego badania zjawisk na granicy kontaktu Ja - Ty, otwierają drogę do poszukiwania innych rozwiązań, umożliwiają wyrażanie uczuć i reakcji. W ten sposób klient/pacjent ze zjawiskami aktualnie doświadczanymi poszerza kompetencje i perspektywę osobistą. Momenty przeżyte w kontakcie i świadomości zapisują się jak kartki książki pisanej w Tu i Teraz, są trwałe i dostępne.

Świadomość w Gestalcie jest szczególnie ważna i sama w sobie wiele wnosi, gdyż stanowi bazę do zobaczenia aktualnej sytuacji. Na podstawie tej wiedzy podejmowane decyzje mogą być satysfakcjonujące, możliwie konstruktywne, a przede wszystkim ograniczają ewentualne rozczarowania, nie dołączają się do istniejących rozczarowań. Świadomość to stan psychiczny poszerzający perspektywę, tym samym tworzy obszar do określania własnej egzystencji w bardziej adekwatny sposób. Pomaga budować harmonijnie równowagę między tym, jak jestem dla siebie, jak istnieć w relacji i w granicy z otaczającym światem. Buduje się w ten sposób racjonalność, uznanie rzeczywistości taką, jaka jest (a nie jaka pragnę, aby była). To może być oczywiście rozczarowujące, uczucia świadomie przeżyte w rzeczywistości, w której się wydarzyły, wspierają proces godzenia się z granicami. W konsekwencji wspierają proces poszukiwania tego, co w związku z tym mogę.

Fenomenologia zaś stanowi żywe źródło niewyczerpanej wiedzy o sobie i świecie, oglądzie rzeczywistości przeżywanej. Zakotwiczenie w doświadczeniu to możliwość kontaktu, a tym samym czerpanie z wydarzeń bieżącej chwili. Ludzki byt nabiera głębi i bogactwa. Człowiek zyskuje dostęp do źródeł niewyczerpanej wiedzy i kompetencji praktycznego funkcjonowania w życiu. Współistnienie tu i teraz, jako w pełni kompletne, tworzy głębokie i trwałe ślady w każdym z uczestników spotkania, które każdy dowolnie może włączyć w osobisty świat. Egzystencja wyrażona tym aktualnym momentem, na który składa się całość możliwości i ograniczeń, staje się intensywna, pełna doznań i uświadomień reakcji. Jest drobnym momentem, który jest składową istnienia. 

Gestaltowska prostota połączona z indywidualizmem i uznaniem niepowtarzalności ludzkiego bytu otwiera nieskończoną ilość możliwości określenie siebie. Ludzki byt urzeczywistnia się w przeżyciach doświadczanych takimi, jakie są, nie zaś takimi, jakie "powinny być". Wielowymiarowy charakter tego podejścia jest osadzony w teorii pola. Pole wraz z zasobami i ograniczeniami wyznacza możliwości i ograniczenia w poszukiwaniu twórczych i satysfakcjonujących rozwiązań. Pole i Ja wzajemnie na siebie oddziałują, współtworząc przestrzeń dla różnorodnej ludzkiej natury.

Świadomość rzeczywistości istniejącej jest momentem konfrontacji z wyobrażeniami i oczekiwaniami, budując grunt i granice osadzenia życia w ramach możliwości mierzenia się z pragnieniami niemożliwymi do zaspokojenia. Koncentrując się na możliwościach, osoba akceptuje ograniczenia, poszukując adekwatnych rozwiązań, angażując się poprzez rozpoznanie, rozumienie całości sytuacji. 

Teoria i praktyka kliniczna Gestalt wymusza na psychoterapeucie zaangażowanie w żywą i autentyczną relację doświadczaną, dotykającą w równym stopniu obie strony procesu. Tym samym to, jak psychoterapeuta jest; jak używa swojego doświadczenia i wiedzy, stanowi grunt do pracy klinicznej. Gestaltysta staje się "narzędziem", decydując się na przeżywanie świata klienta oraz tego, jak klient przeżywa relacje z nim. Uczucia przeniesieniowe i przeciwprzeniesienie traktujemy jako autentycznie przeżywane w tu i teraz przez klienta i psychoterapeutę, zanurzamy się emocjonalnie, aby poprzez świadomy kontakt i organizację doznań poszukać takiej jakości kontaktu, który wspiera rozwój w tu i teraz, wyposażając i poszerzając zasoby klienta/pacjenta. Wzajemne oddziaływanie to rzeczywiste doświadczenie przynależne dla tej relacji. Klient poszukuje zmiany i nowości, poszerza swoją świadomość o swoim istnieniu. W równym stopniu może stanowić źródło rozwoju również dla klinicysty.

Gestalt jest zwyczajnym i jednocześnie wyjątkowym procesem - życiem w kontakcie z sobą, dostrzeganiem ludzi, świata i właśnie z tego miejsca odnalezieniem najbardziej satysfakcjonującego istnienia z sobą i światem takimi, jakie są i jakie się jawią. Wyjątkowość i niepowtarzalność określają nasze decyzje i wybory oraz sposoby poruszania się w granicy kontaktowej Ja - Nie Ja (Świat). Poszukiwanie odpowiedzi jak zamiast dlaczego oznacza kierowanie działań i energii twórczo w przestrzeń możliwości, a nie ograniczeń. Widzenie świata takim, jaki jest, a nie takim, jakim by się pragnęło, aby był, jest pożegnaniem złudzeń i poszukiwaniem tego, co możliwe, a nie gonieniem za złudzeniem niemożliwym do realizacji.

Kontakt, obecność i autentyczność są wartością i "narzędziem" same w sobie. Zaistnienie ich świadomie w relacji psychoterapeuta - klient/pacjent ze względu na siłę nośną settingu rozwija i wspiera rozwój oraz pozwala uporać się z przeszłością w bezpieczny sposób dla siebie bez potrzeby zaangażowania świata. Wzrost i pobudzenie realizowane w rzeczywistym i autentycznym kontakcie tworzą warunki umożliwiające zaistnienie procesu, który niczym rzeka zabiera ze swym nurtem pojawiające się doświadczenia - przekuwając rany na zasoby. Karmiąc się emocjonalnie w relacji Ja - Ty, wysycamy deficyty i doświadczamy korekcyjnych kontaktów. 

Czuła obecność psychoterapeuty w warunkach bezwarunkowej akceptacji, profesjonalne, bezpieczne ramy w połączeniu z empatią i bliskością są niczym ciepły i czuły dotyk, karmiący potrzebę bliskości i intymności w kontaktowaniu się z najbardziej delikatnymi strunami naszego istnienia. Radzenie sobie z nowością, zmianą i nieustający proces współtworzenia rzeczywistości w pełnym czucia kontakcie może stać się wyzwaniem zmierzającym do komfortu i radości życia. 

Życie to elastyczność w kontaktach Ja ze Światem. To stanowi kierunek i cel rozwoju człowieka: żyć w zgodzie z sobą i światem to przepis na radość życia. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć przyszłości, możemy jednak nabyć kompetencji, by móc elastycznie w przyszłości funkcjonować, mieć zasoby do tolerowania nowości odnajdywania się w zmianie. Gestalt to sztuka kontaktu, a tym samym życia - zawodowego i osobistego.

Zapraszamy do udziału w wyjątkowym kursie pod nazwą "Szkolenie Master Class & Relaks z Gestaltem" w nadmorskich klimatach dla różnych podejść terapeutycznych. Szkolenie będzie realizowane w formie praktycznych ćwiczeń, mających na celu nabycie kompetencji niezbędnych do pracy w obszarach pomocy psychologicznej, psychoterapii indywidualnej i grupowej, pracy pedagogicznej oraz socjoterapii. Więcej informacji o szkoleniu na stronie internetowej.

Nie przegap tej wyjątkowej okazji do wzbogacenia swojego warsztatu zawodowego w atmosferze nadmorskiego spokoju i inspiracji. Dołącz do nas i zainwestuj w swój rozwój osobisty oraz zawodowy, odkrywając nowe przestrzenie możliwości i pogłębiając swoją wiedzę oraz umiejętności w duchu humanistycznego podejścia Gestalt.

Zapraszamy do zapoznania się z pełną ofertą Wielkopolskiej Szkoły Psychoterapii Gestalt. Zajrzyj na naszego Facebooka.