Przedstawiamy artykuł z cyklu pt. Porada eksperta, w którym specjaliści z różnych dziedzin udzielają porad na pytania nadsyłane przez naszych czytelników.
Dzisiaj porady udziela
Aurelia Kurczyńska, psycholog z
Kliniki INVICTA w Gdańsku.
Ostatnio coraz częściej słyszę o tym, że kobiety cierpią na depresję poporodową. A że myślimy z partnerem o dziecku, to temat jest dla nas ciekawy. Czy w jakikolwiek sposób można zapobiec takim poporodowym komplikacjom? Z czego wynika poporodowa depresja, jakich kobiet dotyka i co robić, by nas ona nie dopadła? Czy poza wsparciem męża w trakcie ciąży i podczas porodu ważne jest coś jeszcze?Stan okołoporodowy to okres sprzyjający pojawianiu się zaburzeń nastroju, zmianie ich natężenia bądź odnawiania się wcześniejszych problemów. W okresie około sześciu miesięcy po porodzie zaburzenia nastroju pojawiają się u kobiet zdecydowanie częściej niż w innych momentach życia.
tak, na pewno, ale szybko mineły
20%
tak, i musiałam poddać się leczeniu
11%
nie wiem czy to były zwiastuny depresij, ale po porodzie odczuwałam spory spadek nastroju
32%
nie, bo jeszcze nie urodziłam, ale obawiam się depresji
13%
Po porodzie u niektórych kobiet może pojawić się smutek poporodowy (zwany baby blues, post-partum blues czy maternity blues), depresja poporodowa (post-partum depression) czy w skrajnych przypadkach - psychoza poporodowa (puerperal psychosis, post-partum psychosis).
Smutek poporodowy to najczęstsza dolegliwość, występująca jako fizjologiczna reakcja na stres (w wyniku spadku poziomu hormonów, np. estrogenu czy kortyzolu). Zazwyczaj pojawia się ona w ciągu trzech pierwszych dni po porodzie i po jakimś czasie ustępuje samoistnie. Stan taki najczęściej nie wymaga specjalistycznego leczenia, wiąże się jednak z podwyższonym ryzykiem rozwoju depresji poporodowej.
Z czego wynika depresja poporodowa?Przyczyną okołoporodowych zmian zaburzeń nastroju jest wewnętrzna nieprawidłowa reakcja na zmiany hormonalne (w czasie ciąży, porodu, połogu), stres związany z nową sytuacją, a także wyczerpanie organizmu wynikające z braku snu i ciągłego czuwania.
Depresja poporodowa pojawia się najczęściej w ciągu 4-12 tygodni po porodzie, może się jednak ujawnić do roku po urodzeniu dziecka. Stan taki trwa zwykle około 6-8 tygodni, może jednak przedłużyć się do roku i dłużej. Bardzo często depresja pozostaje niezauważona - cała uwaga jest skoncentrowana na dziecku, a inne niż dotychczas zachowanie matki tłumaczone jest na ogół jej przemęczeniem.
Jakich kobiet dotyka?Ryzyko wystąpienia depresji poporodowej jest wyższe u kobiet, u których występowały zaburzenia psychiczne w przeszłości (depresja zarówno przed, jak i po porodzie, wcześniejsza depresja poporodowa). Znaczenie mają również cechy osobowości kobiety (np. lękowe, kompulsywne), brak wsparcia ze strony ojca dziecka lub innych bliskich osób, wysoki poziom stresu, negatywne doświadczenia życiowe, brak pracy, brak doświadczenia w opiece nad dziećmi, nieplanowana/nieakceptowana ciąża, brak partnera lub złe relacje w związku, nieprawidłowe relacje z matką, wielokrotne porody, próby samobójcze w przeszłości, problemy związane z poprzednimi ciążami, uzależnienia, niedożywienie oraz zła opieka prenatalna.
Warto tutaj wspomnieć również o zaburzeniach depresyjnych u mężczyzn, które najczęściej pojawiają się dopiero po narodzinach dziecka (w ciągu 6 tygodni od porodu) i mogą nasilać się przez kolejne sześć miesięcy. Czynniki ryzyka są podobne jak u kobiet. Depresja partnerki jest jednym z ważniejszych czynników sprzyjających rozwojowi zaburzeń u partnera. Mężczyźni nie radzący sobie z niemowlęciem, szukają wsparcia u kobiety, a gdy ona sama jest chora, nie jest w stanie tej pomocy udzielić. Wzrasta tym samym prawdopodobieństwo powstania zaburzeń emocjonalnych u mężczyzny.
Co robić, by przeciwdziałać i leczyć?Nie sposób zapobiec depresji poporodowej. Można natomiast zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia eliminując potencjalne stresory. Jeśli kobieta znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka, warto aby wcześniej zadbała o siebie. Może również skorzystać z pomocy psychologa bądź psychoterapeuty. Spotkanie ze specjalistą lub podjęcie terapii nie gwarantuje, że depresja się nie pojawi, może natomiast pomóc w szybszym powrocie do zdrowia. Dużą rolę odgrywa również wsparcie u bliskich, wyważony odpoczynek czy regularne ćwiczenia fizyczne (jeśli nie ma przeciwwskazań ze strony medycznej). Nie bez znaczenia jest także wysoka jakość relacji partnerskich w związku oraz tendencja do utrzymywania bliskich kontaktów społecznych.
W przypadku wystąpienia depresji poporodowej niezbędna jest terapia psychologiczna, która towarzyszy farmakoterapii.
Potrzebujesz porady psychologa? Sprawdź ofertę
gabinetów psychologicznych w Gdańsku, Gdyni i Sopocie.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy