Schemat wywiadu dyspozytora według algorytmów przygotowanych przez Medycynę Praktyczną i WOŚP - film instruktażowy.
Na początku marca dyspozytorzy trójmiejskich stacji pogotowia ratunkowego przejdą szkolenia dotyczące nowych standardów przyjmowania zgłoszeń. Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia, dyspozytornie w ciągu najbliższych kilku miesięcy muszą opracować jednolite w obrębie stacji procedury zawodowe.
Miejskie Centrum Powiadamiania Ratunkowego w Gdyni - biurko w biurko pracuje tu 2 strażaków, 2 funkcjonariuszy straży miejskiej i 2 dyspozytorów pogotowia ratunkowego. Jedna zmiana trwa 12 godzin - od godziny 8 do 20 i od 20 do 8. Dyżury bywają różne - zdarza się, że w ciągu godziny odbiera się jeden-dwa telefony, ale czasami nie ma kiedy iść do ubikacji, bo dzwonek nie milknie. Na "gorących" dyżurach każdy z dyspozytorów pogotowia odbiera ponad 100 telefonów.
- Jeżeli pogoda jest stabilna, wiemy, że będzie spokój - tłumaczy
Maciej Kentner, ratownik medyczny i koordynator dyspozytorów pogotowia w Stacji Pogotowia Ratunkowego w Gdyni.
- Gdy przychodzi załamanie pogody, jest fala wezwań do zawałów i wylewów, gdy wieje silny wiatr - odzywają się zaburzenia psychiczne i padaczka. Niezależnie od pogody ciężkie są noce z piątku na sobotę, od godziny 18 do 4 rano - mamy wtedy mnóstwo wezwań "imprezowych".Gdynia: 10 dyspozytorów (3 osoby na zmianie), 7 karetek (3 specjalistyczne, 4 paramedyczne), zasięg działania: Gdynia i Kosakowo, 260 tys. osób, ok. 50 wyjazdów w ciągu zmianyGdyńskie pogotowie może się pochwalić świetnymi statystykami: według raportu Najwyższej Izby Kontroli, która w w 2012 r. opublikowała raport na temat funkcjonowania jednostek pogotowia w Polsce, w Gdyni tylko 10 proc. wyjazdów karetek były wyjazdami nieuzasadnionymi. Dla porównania - w Zielonej Górze odsetek wezwań nieuzasadnionych wyniósł 81 proc., średnia dla Polski to ponad 30 proc.
Maciej Kentner, który w pogotowiu pracuje od 25 lat, wcale się nie dziwi, że co trzecia karetka w Polsce jedzie do wezwania naciąganego.
- Ludzie stali się natarczywi i roszczeniowi, karetkę traktują często jak taksówkę medyczną. A dyspozytorzy boją się odmawiać i bywa, że wysyłają tam, gdzie nie powinni. Pytanie: co wtedy, gdy zabraknie karetki komuś, kto naprawdę jej potrzebuje?Nowe procedury, które zostaną wprowadzone na podstawie rozporządzenia ministra zdrowia, mają stanowić bazę wiedzy dla dyspozytorów i krok po kroku prowadzić do decyzji: wysłać karetkę czy nie. Szczegółowo opisane mają w nich być również procedury odmowy wysłania karetki - tylko w wypadku, gdy nie istnieje bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia pacjenta.
- Mamy nadzieję, że nowe procedury pomogą wyeliminować zgłoszenia naciągane - podkreśla
Maria Lewandowska, kierownik ds. ratownictwa medycznego w gdańskim pogotowiu ratunkowym.
- Dyspozytorzy to ludzie z ogromną wiedzą i doświadczeniem, procedury powinny tylko poukładać pewne cegiełki, żeby wywiad przebiegał sprawnie i szybko prowadził do odpowiedniej decyzji.Gdańsk: 19 dyspozytorów (2 osoby na zmianie), 12 karetek (5 specjalistycznych i 7 paramedycznych), zasięg: Gdańsk (z wyjątkiem części Zaspy, Przymorza, Żabianki), ok. 430 tys. osób, ok. 80 wyjazdów w ciągu zmianyTrójmiejscy dyspozytorzy od lat pracują według schematów opracowanych na bazie publikacji specjalistycznych z zakresu medycyny ratunkowej.
Dyspozytorem pogotowia może zostać tylko osoba wykonująca zawód medyczny, z minimum 5-letnim doświadczeniem w ratownictwie medycznym. W pogotowiu w Gdańsku, Gdyni i Sopocie zatrudnionych jest 36 dyspozytorów - prawie wszyscy to osoby z wyższym wykształceniem medycznym i wieloletnim doświadczeniem. Co najmniej raz na 3 lata przechodzą szkolenia zawodowe - takie obowiązki nakłada na nich ustawa o ratownictwie medycznym.
- Od ponad 10 lat pomocniczym materiałem jest u nas broszura przygotowana przez Instytut Ratownictwa Medycznego z Krakowa. Ten podręcznik jest bardzo dobry, a przez lata każdy dyspozytor na jego podstawie wypracował sobie własny schemat wywiadu przy konkretnym zdarzeniu - mówi
Mariola Kubiak, dyrektorka Stacji Pogotowia Ratunkowego w Gdańsku.
Teraz
w każdym pogotowiu powstaną nowe procedury zawodowe, wspólne dla wszystkich dyspozytorów w stacji. I chociaż nie ma wywiadu idealnego, to według dr n. med.
Ewy Raniszewskiej, konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie medycyny ratunkowej, ustawa jest krokiem w dobrą stronę.
- Stworzenie drzewek dyspozycyjnych z pytaniami i procedurami powinno poprawić jakość przyjmowania zgłoszeń i zapewnić lepszą ich selekcję - twierdzi dr Raniszewska.
- W najbliższych miesiącach w dyspozytorniach powinny pracować nieformalne grupy, które pilotażowo - przez okres kilku, kilkunastu tygodni - prowadziłyby oba modele wywiadu, sprawdzały ich funkcjonalność i aktualizowały procedury zgodnie ze wskazówkami dyspozytorów.Modele, o których mówi dr Raniszewska to dwa zestawy procedur - jeden opracowany przez Związek Pracodawców Ratownictwa Medycznego, drugi przez Medycynę Praktyczną we współpracy z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy. Algorytmy wywiadu w obu przypadkach zostały przygotowane przez zespoły składające się z doświadczonych dyspozytorów, ratowników medycznych i lekarzy specjalistów medycyny ratunkowej.
Obie propozycje zostały opublikowane w formie książeczek z dołączonym oprogramowaniem komputerowym. Każda zawiera kilkadziesiąt procedur, każda procedura to
schemat wywiadu w przypadku np. ostrego bólu w piersi, wypadku komunikacyjnego, wezwania do dziecka.
Główna różnica między zestawami polega na rodzaju zadawanych pytań: Medycyna Praktyczna przygotowała pytania zamknięte, z ograniczonym wyborem, ZPRM - pytania otwarte.
-
Pytania zamknięte z jednej strony mogą pomóc skrócić czas rozmowy, ale z drugiej strony każdy wywiad jest tak indywidualny, że nie można tych procedur zamknąć w określonej liczbie algorytmów - przekonuje Maria Lewandowska, która kilkanaście lat przepracowała w dyspozytorni pogotowia.
- Inaczej przebiega rozmowa, gdy dzwoni dziecko, inaczej, gdy osoba w podeszłym wieku, jeszcze inaczej, kiedy karetkę wzywa ktoś będący pod wpływem alkoholu.Sopot: 7 dyspozytorów (1 osoba na zmianie), 3 karetki (1 specjalistyczna i 2 paramedyczne) oraz dodatkowo w sezonie łódź-karetka, zasięg: Sopot i część Gdańska (część Żabianki, Zaspy i Przymorza), 70 tys. osób, ok. 20 wyjazdów w ciągu zmiany
- Za wcześnie na to, by decydować się na jeden lub drugi system - wyjaśnia
Ryszard Karpiński, dyrektor Miejskiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Sopocie.
- Będziemy uczestniczyć w szkoleniach, a gdy poznamy obie propozycje, będziemy je analizować i zapewne wykorzystamy je do tworzenia własnego systemu. 3 i 4 marca około 140 dyspozytorów z całego Pomorza, w tym wszyscy pracownicy dyspozytorni trójmiejskich, wezmą udział w szkoleniu organizowanym przez Pomorski Urząd Wojewódzki. Kursy dotyczące procedur proponowanych przez ZPRM poprowadzi dr n. med.
Robert Gałązkowski, specjalista ratownictwa medycznego i dyrektor Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. 8 marca w Warszawie odbędzie się natomiast konferencja szkoleniowa zorganizowana przez WOŚP, na której zaprezentowane zostaną procedury proponowane przez Medycynę Praktyczną. Uczestniczyć w niej będzie po dwóch dyspozytorów z Gdańska i Sopotu.
Wyboru standardu postępowania mają dokonać dyrektorzy zarządzający dyspozytorniami pogotowia ratunkowego. Dyspozytorzy będą pracować według nowych procedur od 1 lipca.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy