O częstej dolegliwości wielu z nas czyli o zaparciach, sposobach łagodzenia objawów, a także zapobieganiu niedyspozycjom, opowie
doradca żywieniowy, dietetyk i psycholog Agata Szczerkowska, z Centrum Dietetyki Żywienia i Zdrowia w Sopocie.
Czym są zaparcia?Zaparcia to zatrzymanie oddawania stolca na dłużej niż 2 dni. Wyróżniamy dwa rodzaje zaparć - zaparcia spastyczne, którym towarzyszą bolesne kurcze jelit, utrudniające przesuwanie się treści pokarmowej, oraz zaparcia atoniczne, spowodowane znacznym osłabieniem perystaltyki jelitowej. W tym drugim przypadku ruch robaczkowy jelit jest tak spowolniony, że cały proces przechodzenia treści pokarmowej przez jelita jest opóźniony. Dolegliwościom towarzyszy uczucie ciężkości, dyskomfortu w trakcie oddawania stolca, brak łaknienia, bóle głowy, nudności, niepokój, tępe bóle w jamie brzusznej, wzdęcia oraz niesmak w ustach.
Jaką rolę w leczeniu odgrywa dietoterapia?Leczenie żywieniowe odgrywa bardzo ważną rolę w zapobieganiu i zwalczaniu zaprać. Żaden preparat nie będzie działał tak jak prawidłowo zbilansowana dieta. Zadaniem przewodu pokarmowego nie jest przecież reakcja na środki wspomagające, tylko trawienie treści pokarmowej o odpowiednim składzie. W wypadku zaparć zaleca się, aby posiłki były przyjmowane przynajmniej 3 razy dziennie, a najlepiej 4-5 razy dziennie jeżeli oczywiście okoliczności i tryb życia na to pozwalają.
Czy zalecenia dietetyczne są różne zależnie od rodzaju zaprać?Oczywiście. W przypadku zaparć atonicznych zaleca się spożywanie dużej ilości produktów bogatych w błonnik, takich jak otręby, płatki śniadaniowe czyli owsiane - proszę nie mylić ich z gotowymi preparatami zbożowymi, gdyż one nie spowodują oczekiwanego efektu. Polecane są także grube kasze jak pęczak i kasza gryczana, oraz ciemne pieczywa - razowe, graham, żytnie. Zalecane są warzywa i owoce surowe z naciskiem na warzywa, które jeżeli tylko rodzaj na to pozwala, powinny być spożywane w stanie surowym i ze skórką. Korzystne działania mają szczególnie owoce zawierające drobne pestki, jak truskawki czy maliny. Oczekiwany efekt dają także świeże produkty ukwaszone, ale świeżo fermentowane, czyli kefiry, jogurty i maślanki naturalne, które zawierają bakterie kwasu mlekowego. Poprzez właściwy skład mikroflory jelitowej hamują one procesy gnilne i poprawiają procesy trawienne. Wskazane jest też picie przynajmniej 1,5 litra wody najlepiej niegazownanej. Na poprawę perystaltyki jelitowej dobrze działa mocna kawa i herbata. Napoje te są bodźcem chemicznym, który drażniąc śluzówkę jelit pobudza do szybszego trawienia.
Czy w drugim typie zaparć zalecenia są podobne?Zalecenia w zaparciach spastycznych są nieco inne - nie zaleca się spożywania zbyt dużej ilości błonnika, zwłaszcza w postaci surowej, dlatego warzywa powinno się poddawać gotowaniu, rozdrabianianiu, lub spożywaniu ich w postaci soków warzywnych. Osoby cierpiące na ten rodzaj bolesnych zaparć powinny usuwać skórkę i pestki z owoców. Dobrze jest owoce spożywać w postaci przetworzonej (np. jako galaretki lub kompoty). Produkty zbożowe należy spożywać w małych ilościach i raczej nie z pełnoziarnistych mąk - z ciemnego pieczywa najbezpieczniejsze będzie pieczywo graham. Napoje powinny mieć temperaturę pokojową, aby nie pobudzać jelit do nadmiernej kurczliwości. To samo dotyczy kawy i herbaty, które należy pić w postaci słabego naparu.
Czy są jakieś zalecenia wspólne dla osób cierpiących na oba rodzaje zaparć?Osoby cierpiące na zaparcia powinny unikać potraw bogatych w tłuszcze, pieczonych i smażonych, napojów gazowanych i cukru. Z tłuszczy należy wybierać łatwostrawne takie jak oliwa z oliwek czy świeże masło. Nie zaleca się spożywania jaj w większej ilości. a szczególnie żółtek. Należy także ograniczyć spożycie alkoholu i "skupić się" na lżejszych trunkach. Korzystnie działa napar ze śliwek pity na czczo, albo letnia woda z sokiem z cytryny i odrobiną miodu. Potrawy obiadowe powinny być spożywane w temperaturze pokojowej, nigdy nie gorące ani zimne prosto z lodówki.
Poproszę o krótkie podsumowanieZaparcia są częstą dolegliwością dotykającą głównie kobiet. Mimo iż skłonności do zaparć towarzyszą zazwyczaj przez całe życie, odpowiednio zbilansowaną dietą można znacznie tę uciążliwość zmniejszyć. Po środki wspomagające radziłabym sięgać w ostateczności, gdyż bardzo ciężko odzwyczaić od nich własne jelita. Zalecam za to produkty mleczne fermentowane, odpowiednie ilości warzyw (ok. 800g dziennie), produkty zbożowe pełnoziarniste i picie 1,5 litra płynów w ciągu dnia. Trzymanie się tych kilku prostych reguł znacznie poprawi komfort życia.
Po dodatkowe informacje zapraszamy do Centrum Dietetyki Żywienia i Zdrowia w Sopocie
www.jemzdrowo.pl
opr. mw
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy