Statystycznie średnio co minutę ktoś potrzebuje krwi, a jedna jednostka (450 ml) może uratować życie aż trzem osobom. Krew - to uniwersalny lek, który jest niezbędny przez cały rok, ale zapotrzebowanie na niego wzrasta szczególnie w sezonie wakacyjnym. Największym problemem pozostaje jej dostępność - krwi nie można wytworzyć w laboratorium, ale na szczęście można się nią podzielić. 14.06, w Światowy Dzień Honorowego Krwiodawcy, warto przypomnieć, że potrzeba jej o wiele więcej, niż nam się wydaje, bo jej beneficjentami są nie tylko ofiary wypadków.
tak, robię to regularnie
38%
raz albo dwa mi się zdarzyło
16%
nie mogę oddawać krwi ze względów zdrowotnych
20%
jeszcze nie, ale planuję
15%
nie, nie oddał(a)bym swojej krwi
11%
Jest powszechnie wykorzystywana w medycynie, a o tym, jak wiele od niej zależy, doskonale wiedzą pacjenci, którym uratowała życie. Krwi potrzebują nie tylko ofiary wypadków i pacjenci z zaplanowanymi operacjami. Szacuje się, że jednorazowe oddanie krwi może uratować nawet trzy osoby.
Średnio 1 na 10 osób leczonych w szpitalu potrzebuje krwi. Przy operacjach serca zużywa się ok. 6 jednostek krwi. Podczas operacji z udziałem ofiar wypadków komunikacyjnych konieczne jest ok. 10 jednostek krwi, natomiast przy przeszczepieniu wątroby - ok. 20 jednostek krwi.
Dostępność oraz ilość tego uniwersalnego leku w bankach krwi zależy od zaangażowania honorowych dawców i grup ich krwi. W jaki sposób mogą się łączyć grupy krwi dawcy i biorcy?
- 0 - osoby z tą grupą to uniwersalni dawcy, ale nie mogą przyjmować krwi z innych grup.
- A - mogą przyjąć krew grupy 0 oraz A.
- B - odpowiednia będzie dla nich krew grupy 0 oraz B.
- AB - to uniwersalni biorcy. Mogą przyjmować krew od wszystkich dawców.
Zapasy krwi na niskim poziomie
Sytuacja w banku krwi
Gdańskiego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa nie wygląda najlepiej, zapotrzebowanie jest duże, a zapasy są na niskim poziomie. Jak wygląda sytuacja?
Na wystarczającym poziomie są grupy: AB RhD+, AB RhD-, B RhD+, A RhD+ oraz 0 RhD+.
Natomiast na bardzo niskim poziomie są pozostałe grupy: 0 RhD-, A RhD+ oraz B RhD-. W najtrudniejszej sytuacji są osoby z grupą 0 RhD-, które w leczeniu czerwonymi krwinkami mogą przyjąć tylko tę samą grupę.
Bez krwi leczenie jest niemożliwe
Krew odgrywa ogromną rolę w organizmie, zapewniając nam niezwykle ważne składniki komórkowe, bez których trudno funkcjonować: krwinki białe, czerwone i płytki. Te pierwsze odpowiadają za odporność, czyli zwalczanie infekcji, drugie - transportują tlen w organizmie, a trzecie biorą udział w procesie krzepnięcia.
- Transfuzje składników krwi są niezbędnym elementem wspierającym leczenie pacjentów hematologicznych, zwłaszcza wtedy, gdy własny układ krwiotwórczy osoby chorej jest niewydolny z powodu choroby lub chemioterapii - mówi dr Tigran Torosian, hematolog, dyrektor medyczny Fundacji DKMS. - Bez zapewnienia organizmowi odpowiedniego poziomu hemoglobiny czy płytek krwi niemożliwym może być skuteczne przeprowadzenie planowanego leczenia do czasu, kiedy układ krwiotwórczy pacjenta ponownie zacznie produkcję krwi - dodaje dr Torosian.Dziś technologia pozwala na dużo lepsze wykorzystanie pobranej krwi niż jeszcze kilka lat temu. Specjalistyczne urządzenia, jak wirówki czy separatory, mogą rozdzielać jej poszczególne składniki, sprawiając, że nie trzeba przetaczać pacjentowi krwi pełnej, a pozostałe elementy można wciąż wykorzystać dla innych chorych.
Niezbędna dla osób chorujących na nowotwory
Jest ona również niezbędna dla osób chorujących na nowotwory, a w szczególności - nowotwory krwi. Pacjenci hematoonkologiczni na przestrzeni całego, wielomiesięcznego leczenia przechodzą liczne transfuzje i mogą potrzebować jej nawet kilkadziesiąt litrów. A to więcej niż najbardziej zasłużeni dawcy krwi oddają przez całe życie.
Różne rodzaje białaczek, anemia aplastyczna czy sierpowatokrwinkowa, zespoły mielodysplastyczne - to tylko niektóre z nowotworów oraz chorób szpiku i krwi, w których transfuzja jest niezbędna do powodzenia terapii i przede wszystkim - utrzymania pacjentów przy życiu.
- To, ile krwi potrzebne jest na co dzień, dotarło do mnie, kiedy sam znalazłem się w szpitalu - mówi Stefan Osztreicher, uczestnik programu Love Never Lies, który na początku roku przeszedł przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych z powodu białaczki. - Były miesiące, kiedy dostawałem jej kilka litrów, nawet od 4 czy 5 dawców.
Przywileje krwiodawcy: ratowanie życia czy wolny dzień
Motywacje do oddawania krwi mogą być różne, jednak poza możliwością uratowania komuś życia, słodkim upominkiem i dniem wolnym od pracy Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi, którzy oddali jej przynajmniej 5 l - w przypadku kobiet i 6 l - w przypadku mężczyzn, posiadają dodatkowe przywileje. To np. darmowa lub zniżkowa komunikacja (w zależności od miasta), zniżki w hotelach, sklepach i
punktach usługowych zrzeszonych wokół inicjatywy "Dawcom w Darze". To również możliwość korzystania z opieki ambulatoryjnej poza kolejnością czy refundacja na niektóre leki.
- Krew dawców jest każdorazowo badana, więc przy okazji zapewniamy sobie dokładną i darmową profilaktykę. Niekiedy zostają wykryte nieprawidłowości na wczesnym etapie, co umożliwia dalszą diagnostykę i leczenie, zanim pojawią się objawy choroby - tłumaczy hematolog.O to, że krwi nam zabraknie, nie musimy się martwić. Jej ubytek regeneruje się już w ciągu kilku dni.
- Jeśli oddamy maksymalną ilość krwi pełnej, czyli 450 ml, to jest to mniej niż 10 proc. całej objętości krwi znajdującej się w organizmie dorosłego człowieka. Mamy jej około 5-6 l, więc ubytek w wyniku donacji nie stanowi zagrożenia dla życia dawcy - podkreśla dr Torosian z Fundacji DKMS.
Psy i koty też oddają krew. Tak działają banki krwi dla nich
Kto i gdzie może oddać krew?
Żeby zarejestrować się jako dawca, należy spełnić kilka warunków. Przede wszystkim trzeba być zdrowym i mieć ukończone 18 lat, ale nie więcej niż 65. Istotna jest również waga - nie mniej niż 50 kg. Chętni powinni zgłosić się do punktu z aktualnym dokumentem tożsamości, gdzie otrzymają kwestionariusz, który należy rzetelnie wypełnić.
Następnie zostanie pobrana próbka krwi, aby sprawdzić poziom hemoglobiny. Ci, którzy wcześniej krwi nie oddawali i nie wiedzą na przykład, jaką mają grupę, nie muszą się martwić. Badanie wstępne to wykaże.
Jednorazowo oddaje się 450 ml, a czas samego zabiegu to ok. 10 minut. Proces ten można powtórzyć po 8 tygodniach. Jednak - w przypadku mężczyzn - nie częściej niż 6 razy w roku. Kobiety krew mogą oddać maksymalnie 4 razy w ciągu roku. Na całą procedurę warto w związku z dodatkowymi procedurami zarezerwować więcej niż godzinę.
Banki krwi i centra krwiodawstwa
Z możliwości pomocy innym nie wyklucza piercing, tatuaż czy zabieg akupunktury, jednak takie osoby powinny odczekać 6 miesięcy od ich wykonania. Na podobny czas pozbawiają tej możliwości również zabiegi operacyjne, zabiegi dentystyczne wymagające założenia szwów czy leczenie krwią i preparatami krwiopochodnymi.
Poza Regionalnymi Centrami Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz niektórymi szpitalami częstym
widokiem są mobilne punkty pobrań - krwiobusy. Docierają do tych, którzy chcieliby oddać krew, a nie mają takiej możliwości logistycznej. W krwiobusie mogą zrobić to w równie bezpiecznych i komfortowych warunkach.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy