Szczepionki przeciwko odrze nie dla wszystkich

W związku z doniesieniami o kolejnych przypadkach zachorowania na odrę coraz więcej ludzi chce się szczepić. Niestety, nie wszyscy mają taką możliwość - pula szczepionek przeznaczonych na realizację Programu Szczepień Ochronnych jest wprawdzie zabezpieczona, jednak dla pozostałych chętnych szczepionek brakuje. Sanepid monitoruje sprawę, a producent szczepionki Priorix do końca tygodnia ma opublikować wiążące stanowisko dotyczące dostępności brakującego produktu.

Odra jest jedną z najbardziej zaraźliwych chorób wirusowych, wywoływaną przez paramyxowirusy. Prawie wszystkie nieuodpornione dzieci narażone na kontakt z wirusem ulegają zakażeniu. Choroba ta nie występuje u zwierząt. Wysoce zaraźliwy wirus odry rozprzestrzenia się podczas kaszlu lub kichania, przez bliski lub bezpośredni kontakt z wydzielinami z nosa i gardła osoby zakażonej.

Odra objawia się m.in. gorączką, katarem, kaszlem, zapaleniem spojówek, plamkami po wewnętrznej stronie policzków i na języku, wysypką, która z twarzy i karku zstępuje na tułów, ręce i nogi. Duże znaczenie w zapobieganiu odrze mają szczepienia - wpływają one na ograniczenie liczby zarówno zachorowań, jak i zgonów z powodu tej choroby na świecie.

Wzrastająca liczba zachorowań

Choć szczepienie przeciwko odrze znajduje się w Programie Szczepień Ochronnych (czyli jest obowiązkowe), w ostatnim czasie notujemy w Polsce, w tym na Pomorzu, kolejne przypadki zachorowań. Na odrę zapadają najczęściej obcokrajowcy, którzy w swoich krajach nie mają obowiązku wykonywania tego typu szczepień.

Zobacz też: Dziecko z odrą w gdańskim szpitalu. Sanepid apeluje o szczepienia

Na Ukrainie, dla przykładu, na odrę zachorowało ok. 33 tysięcy osób. Ministerstwo zdrowia Ukrainy poinformowało, że tylko w pierwszym tygodniu października zanotowano 554 przypadki odry. Zachorowało 157 osób dorosłych i 397 dzieci. Problemy z odrą na Ukrainie to bezpośredni efekt załamania systemu szczepień ochronnych, spowodowany m.in. złą sytuacją gospodarczą. Niestety, choć pracowników z Ukrainy zatrudnia się w Trójmieście coraz więcej, nie ma narzędzi prawnych, aby wymusić na nich konieczność wykonania obowiązkowych w Polsce szczepień.

Czytaj więcej: Pracownika nie można zmusić do szczepienia

Szczepionki z Trójmiasta przekazano do Kwidzyna?

Pod wpływem informacji o kolejnych przypadkach zachorowań na odrę, przezorni mieszkańcy Pomorza postanowili poddać się szczepieniom. Niestety, okazało się, że same chęci nie wystarczą - szczepionek brakuje nawet w hurtowniach.

- Kiedy w miniony piątek sprawdzałem dostępność szczepionek na odrę ( + świnka + różyczka), nigdzie w Trójmieście nie było ich na stanie, w hurtowniach również! W aptece powiedzieli, że wszystko zostało przeznaczone na Kwidzyn i inne miasta, gdzie doszło do zarażeń - skarży się nasz czytelnik.
Czytelnik miał na myśli sytuację z początku listopada, kiedy to odrę stwierdzono u czworga obywateli z Ukrainy, pracujących w kwidzyńskiej fabryce Jabila. Nadzorem epidemiologicznym zostało wówczas objętych tysiąc osób, a szczepieniu profilaktycznemu zostało poddanych łącznie 726 osób.

Sanepid potwierdza, że szczepionek brakuje, jednak nie dla wszystkich

- Istotnie, w chwili obecnej na rynku brak jest szczepionki Priorix - potwierdza Anna Obuchowska, zastępca Pomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. - Z informacji uzyskanych od producenta wynika, iż wiążące stanowisko dotyczące dostępności szczepionki polski Oddział Producenta uzyska w bieżącym tygodniu. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej od ubiegłego tygodnia czynią starania, aby szczepionka była dostępna w aptekach jak najszybciej. Należy przy tym dodać, że nadzór nad kanałami dystrybucji szczepionek dla dorosłych nie leży w kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
O dostępność szczepionek mogą być spokojni rodzice tych dzieci, wobec których realizowany jest Program Szczepień Ochronnych, a także osoby, które miały bliski kontakt z chorą na odrę osobą.

- Jak każdego roku, Państwowa Inspekcja Sanitarna zapewniła nam pulę na realizację Programu Szczepień i ta pula jest zabezpieczona - tłumaczy Jadwiga Janiszewska, przełożona pielęgniarka Przychodni Przyszpitalnej przy Szpitalu św. Wojciecha Spółki Copernicus.
Inna sytuacja ma miejsce jeśli np. zachoruje ktoś w naszym bliskim otoczeniu - wówczas Inspektorat bada sprawę, robi wywiad środowiskowy analizując, jaki był kontakt chorego z innymi osobami - czy były one szczepione, czy też nie, i na tej podstawie zapada decyzja, czy należy takie osoby zaszczepić, czy nie. Dla tych osób, bezpośrednio narażonych na zarażenie, również szczepionki są dostępne, ale decyzję o ich przyznaniu podejmuje Inspektorat Sanitarny.

Dzieci szczepione w ramach Programu oraz osoby zakwalifikowane do szczepienia przez Inspektorat Sanitarny (np. mające wcześniej bezpośredni kontakt z osobą chorą) zostaną zaszczepione bezpłatnie. Za szczepienie profilaktyczne lub szczepienie dziecka inną szczepionką niż ta oferowana w ramach Programu Szczepień zapłacimy od 90 do nawet 200 zł.

Kto i w jaki sposób może się zaszczepić?

Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych w Polsce obowiązkowe szczepienia przeciwko odrze, śwince, różyczce wykonywane są u dzieci w 13-15 miesiącu życia oraz w 10 roku życia.

- W Programie Szczepień Ochronnych na 2019 rok dokonano zmiany i dawka przypominająca szczepienia przeciwko odrze, śwince, różyczce została przesunięta na 6 rok życia dziecka - podkreśla rzecznik Wojewódzkiego Inspektoratu Sanitarnego. - W celu wykonania szczepienia przeciwko odrze, śwince, różyczce pacjent powinien udać się do swojego lekarza POZ i uzyskać receptę na szczepionkę. Po zakupie szczepionki lekarz wykonuje badanie kwalifikacyjne do szczepienia i jeśli zakwalifikuje pacjenta do szczepienia (dokonując wpisu do dokumentacji medycznej), szczepienie zostanie wykonane, a fakt ten odnotowany w dokumentacji medycznej pacjenta.
Szczepionką może zaszczepić się każdy, kto nie był szczepiony, nie pamięta, czy był szczepiony lub nie pamięta, czy przechorował odrę w dzieciństwie, o ile lekarz kwalifikujący do szczepienia nie stwierdzi przeciwwskazań do wykonania szczepienia.

- W przypadku osób dorosłych szczepienie przeciwko odrze jest szczepieniem zalecanym. Jeżeli ktoś chorował na odrę lub był w przeszłości szczepiony, nie musi się szczepić. Natomiast jeżeli nie chorowaliśmy, nie byliśmy szczepieni lub gdy są istotne wątpliwości, można w sposób bezpieczny zaszczepić się. Alternatywą jest sprawdzenie poziomu przeciwciał w surowicy, ale to trochę trwa, a koszt takiego badania jest zbliżony do ceny szczepionki - tłumaczy prof. Tomasz Smiatacz, prorektor GUMed ds. studenckich, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych. - Pragnę podkreślić, że obecna szczepionka przeciwko odrze chroni także przed świnką i różyczką. Jeśli jednak ktoś przechorował jedną z tych trzech chorób w przeszłości lub był szczepiony przeciwko tylko jednej z tych chorób, może być bezpiecznie szczepiony przeciwko pozostałym - możliwe są tu różne kombinacje uodpornienia przeciwko każdemu z tych zakażeń.

Warto się szczepić nie tylko pod przymusem

W odpowiedzi na intensywną kampanię środowisk antyszczepionkowych pracownicy ochrony zdrowia oraz urzędnicy postanowili dać społeczeństwu dobry przykład i zaszczepić się na grypę. Gest ten miał być symbolicznym zwróceniem uwagi na fakt, że warto się szczepić nie tylko przeciwko tym chorobom, przeciwko którym mamy nakaz się zaszczepić, ale też korzystać z ochrony, jaką zapewniają szczepienia nieobowiązkowe.

Zobacz też: Nie chcesz zachorować? Zaszczep się