• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Tradycyjne smaki Pomorza: śledź

Justyna Spychalska
10 lipca 2011 (artykuł sprzed 12 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Wielkanoc od kuchni: tradycyjne wypieki
Tradycyjny pomorski śledź to śledź opiekany. Jadało się go powszechnie, przede wszystkim dlatego, że był tani. Tradycyjny pomorski śledź to śledź opiekany. Jadało się go powszechnie, przede wszystkim dlatego, że był tani.

Śledź kojarzy się dziś przede wszystkim z rolmopsami, ale wystarczy sięgnąć do starych książek kucharskich, by przekonać się, że była to jedna z najbardziej cenionych ryb, a najpopularniejszym sposobem jej przyrządzania było opiekanie. Żeby zbadać tradycję spożywania śledzia, sięgamy do źródeł.



Jakie śledzie lubisz najbardziej?

Dawno temu, w czasach, kiedy Gdańsk był miastem hanzeatyckim, a nad Motławą, przy Targu Rybnym, stał krzyżacki zamek, rybacy byli jednymi z najważniejszych osób w mieście, a ryby były jedzone były przez wszystkich mieszkańców. Śledź, kaszubski hylyng, był szczególnie popularny - tani i łatwo dostępny. Na Targu Rybnym i w okolicy sprzedawali go rybacy z pobliskich wiosek - Brzeźna, Sobieszewa, Pucka, a nawet Helu. Śledzie kupowała biedota, nabywali je też bogatsi mieszczanie, chociaż ci gustowali raczej w droższych dorszach i łososiach.

- O tym, jak ważną rolę odegrały śledzie w tradycji kulinarnej Gdańska, niech świadczy fakt, że we wszystkich książkach kucharskich drukowanych w Gdańsku, począwszy od 1806 do 1929 roku, występują przepisy na śledzia pod różnymi postaciami - dodaje Bogdan Kwapisiewicz, prezes Kapituły Kulinarnej Gdańskie Smaki. - Pierwsze zapiski dotyczące tej ryby można zauważyć w notatkach z podróży Martona Csombora z 1618 roku. Cytuję: "Śledzie są tu tanie: za półtoraka można dostać ryb na dużą miskę. Jadałem je zazwyczaj uwarzone z kapustą... mają smak wykwintny i nie przykrzą się człowiekowi".

O ile dziś śledź kojarzy się nam przede wszystkim z roladkami w octowej zalewie, o tyle wtedy jadło się przede wszystkim śledzie opiekane, smażone. W gdańskiej książce kucharskiej Marie Rosnack z 1858 roku można znaleźć przepis na śledzie obsmażane, podawane z warzywami. Przed przyrządzeniem, ryby należało wymoczyć w mleku, co pozbawiało wypłukiwało z nich sól.

Śledzie jadało się w zasadzie na całym terenie Kaszub. Zgodnie z tradycją, co tydzień w środę gospodynie maczały śledzie w solonej marynacie, by w piątek - dzień postny - obtaczać je w mące i zawijać w pergamin, a następnie opiekać na nagrzanej kuchni. Takie śledzie miały pyszną, chrupiącą skórkę i, podawane z pulkami (ziemniakami) i śmietaną, stanowiły pożywny posiłek.

Na Kaszubach chętnie jedzono też śledzia w zalewie octowo - cebulowej. Jedną z potraw wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych Województwa Pomorskiego jest hylyng opiekany z cebulą. Według regionalnej receptury, śledzia wystarczy obtoczyć w mące i opiec z cebulą, a składniki na zalewę - wodę z octem, liść laurowy, cytrynę i dwie łyżki cukru - podgotować i zalać nimi rybę.

Warto dodać, że śledź, oprócz tego, że smaczny, jest też bardzo zdrowy. To bogate źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 - chronią przed miażdżycą i innymi schorzeniami układu krwionośnego. Żeby pokryć dzienne zapotrzebowanie na te kwasy, wystarczy zjeść 50 gramów śledzia.

Tradycja opiekania i smażenia śledzia wygasła na rzecz rolmopsów, na szczęście jest coraz więcej inicjatyw, które dążą do jej odrodzenia.

- Naszym pomysłem na promocję pomorskiej kuchni podczas Euro 2012 są żytnie bułki z kminkiem, przekładane śledziem i konfiturą z czerwonej cebuli - mówi Krzysztof Szulborski, kuchmistrz Pomorskiej Akademii Kulinarnej - to połączenie wygodnej przekąski z tradycyjnym, regionalnym smakiem.

Śledzia przyrządzanego według przepisu z 1929 roku będzie można też spróbować podczas Festiwalu Kulinarnego Gdańskie Smaki.

- To oryginalna receptura z międzywojennej książki kucharskiej - śledź w marynacie śmietankowo - warzywnej - rozwija Bogdan Kwapisiewicz, organizator festiwalu. - Będzie można go posmakować podczas tegorocznej edycji imprezy.

Placki kartoflane (plince) z opiekanym śledziem
autorski przepis Krzysztofa Szulborskiego

Składniki:
12 tuszek świeżych śledzi
ziemniaki - 1,5 kg
mąka - 10 dag
jaja - 3 szt.
śmietana 18 proc. - 250 ml
1 serek topiony gouda
1 łyżeczka suszonego morszczynu, 1 łyżka lubczyku, 1 łyżka jadalnych kwiatów (np. niezapominajki)
olej, sól, pieprz

Przyrządzanie: Ziemniaki, po obraniu i osuszeniu, ucieramy na tarce. Odciskamy sok, łączymy z mąką, jajkami, morszczynem, lubczykiem i kwiatami, doprawiając do smaku solą i pieprzem. Następnie smażymy na patelni placki o średnicy 6 cm. Śledzie solimy i pieprzymy, obtaczamy w mące i smażymy. Placki przekładamy śmietaną zmieszaną z serkiem topionym. Można podawać z czerwoną kapustą i rajskimi jabłuszkami.

Miejsca

Opinie (84) ponad 10 zablokowanych

  • kiedys bedac w Baborowie kolo Opola widzialem

    piekne swieze sledzie w slepie obok cukrowni. Pytam sprzedajaca, gdzie sie pani zaopatruje w ryby? A ona, jak to gdzie, na gieldzie w Katowicach. Teraz nie ma ani cukrowni ani swiezych sledzi w Baborowie! I komu to przeszkadzalo ?

    • 0 0

  • Kto wie? (3)

    gdzie w Gdańsku można kupić świeże śledzie?-sklep na Kartuskiej i Robotniczej zamknięty!

    • 3 1

    • Hala Targowa w Gdańsku

      • 0 0

    • Adres

      Jaki jest adres? Jak tam dojechać?

      • 1 1

    • w Rybce w Brzeźnie

      • 1 2

  • właśnie (15)

    wiecie może, gdzie w Trojmiescie można zjeść świeżą rybę?
    Pomocy!

    • 20 0

    • Tawerna Dominikańska nad Motławą, Bar Rybka przy plaży w Breźnie

      • 0 0

    • BULAJ W SOPOCIE!

      Sopot, Bulaj nad morzem, blisko dworu Admirał. REWELACYJNE RYBY! Palce lizać:)

      • 0 1

    • (1)

      w sopocie bar przystan lub w jelitkowie w karmazynie polecam

      • 0 0

      • TYLKO W PRZYSTANI

        Tylko w przystani można bez ryzyka i smacznie , ryby pieczone w piecu więc nie ma obaw że wszystkie smakują tak samo - przepalonym starym olejem

        • 1 0

    • mysle ze jedynie w Sopocie - " Bar Przystan " (4)

      trzyma fason .... ;)
      W Rewie bar przy plazy nie jest zly ... ;)

      • 6 6

      • W Barze Przystań tylko mrożona rybka ;]

        • 6 1

      • Rewa (2)

        rzeczywiście, w Rewie przy plaży smażona fląderka - rewelacja! I ceny ok

        • 8 0

        • a w gdańsku polecam (1)

          bar w brzeźnie, bodajże rybka się nazywa. Świeżo i smacznie.

          • 6 0

          • jeszcze Karmazyn w Jelitkowie

            choć nie wiem czy nadal trzyma fason

            • 5 2

    • po prostu nie kupuj pangi i soli

      to reszta ryb powinna być w sezonie świeża - no warto też sprawdzić okresy ochronne poszczególnych ryb i zerknąć na zaplecze knajpy ;)

      Flądra i Dorsz powinny być zawsze świeże!

      • 2 1

    • 2011-07-10 13:26 właśnie

      tylko w Sobieszewie -ale ceny zaporowe!

      • 1 0

    • w Zakopanem jadłem świeżą wiele lat temu (3)

      i jeszcze w Ostródzie są świeże ;P
      a tak to nie spotkałem się,
      kumpel mówił, że gdzieś w Borach Tucholskich jest jezioro
      i nad nim ktoś smaży świeże ryby.

      Dziwi mnie to, ponieważ ryby można kupić świeże.
      Nie jest to może łatwe
      ale jest możliwe.

      • 4 2

      • w gdynii jest taka restauracja zapomnialem nazwy, ale jest super i smakuje wybornie ! (2)

        jak przypomne to napisze !

        • 3 2

        • może jakieś wskazówki, lokalizacja, koło czego to jest, gdzie szukać?

          • 3 0

        • oj chyba na bulwarze ? - ;)

          • 3 0

  • Dobra...podzielę się... (4)

    śledzie matjasy, kasza kuskus, pietrucha, jogurt gęsty np bałkański, cebula czerwona, pieprz, gałka muszkatołowa, trochę octu balsamicznego, kukurydza, odrobina cynamonu,ananas.....palce lizać....proporcje pozostawię w tajemnicy:PP

    • 3 2

    • trywialne, robię to z tuńczyka bez zagęstnika w postaci kaszy (3)

      jogurt jeden, kukurydza puszka jedna, tuńczyk puszka jedna,
      ananas puszki pół, plasterki pokroić na kosteczki,
      mieszać , zjadać.

      Cebuli dałbym jedną średnią posiekaną drobno
      cynamonu w proszku małą, płaską łyżeczkę lub wcale (laska się nie rozejdzie na zimno), pieprzu czarnego wcale albo tyci tyci bo zabije cały smak
      a biały będzie śmierdział. Gałki też tylk oszczypta albo wcale.

      • 1 0

      • aha, śledzie wymoczone muszą być odpowiednio (2)

        bo nie zjecie.

        • 1 0

        • moczone w zsiadlym mleku @! (1)

          • 1 0

          • hmm, to może być kluczowe

            muszę rozgryźć tajemnicę słodką

            • 1 0

  • spróbujcie kiszonego śledzia

    tylko puszeczki z tą ambrozją NIE otwierajcie w domu

    • 1 2

  • za komuny dorsz to było danie biedoty, a teraz nie każdego stać na dorsza (6)

    • 64 3

    • bardziej sledz byl dla biedoty niz dorsz (2)

      • 1 2

      • i tu się mylisz, najtańszą rybą był właśnie dorsz (1)

        • 5 0

        • dlatego własnie go juz nie ma. Zniszczyc ekosystem i bedzie swiety spokoj.150 lat temu to biedota jadła morswiny i foki. O kazdej rybie bedzie niedługo mozna zapomniec jak ta dalej bedziemy sobie poławiac.

          • 3 0

    • kiedyś biedota miała takie powiedzenie : jedzcie dorsze bo g*wno gorsze

      • 9 0

    • mnie nie stać

      • 2 0

    • w Astrachaniu opychają się czarnym kawiorem jak u nas kiełbasą

      i co to oznacza? Że tam żyje się dostatniej?

      • 13 5

  • super śledz

    proponuję spróbować śledzia z Restauracji Złota Rybka na Monciaku , pychota !mniam ! super

    • 1 4

  • Ryby z Bałtyku (3)

    Te rybki nie są zdrowe , Bałtyk jest skupiskiem iperytu i wielu innych śmieci z 2 wojny wymiana wody następuję po 50 latach ale te beczki dalej tam leżą ,największe zachorowania na raka występuje na pomorzu ,dlaczego ? bo spożycie ryby jest większe . nikt nie mówił o awariach łodzi atomowych Rosyjskiej floty na Bałtyku !

    • 9 5

    • lepsza panga z chińskich ścieków (1)

      albo chemiczno transgeniczny proszek kukurydziany
      zagęszczajacy ci wyrób keczupopodobny

      • 7 0

      • tak

        wszystko jest zatrute niestety ,ale owrzodzonej flądry też nie ruszam !!!!!!!!!!

        • 1 1

    • Lepsze niż rybki z zatoki meksykańskiej, te mozesz bez oleju smazyc bo juz plywaja w v-power

      • 12 0

  • wspaniale pokazane-palce lizac ! (1)

    • 4 2

    • normalnie, mam tak cały czas

      niestety niedługo się żenię :)

      • 4 0

  • śledź w śmietanie z cebulką (1)

    bądź śledź opiekany w occie z cebulką !!!!!!!!!!! pycha!!!! filety z turbota bądź flądry opiekane w occie z cebulką miód w paszczy ;) !!!!!!!!!!

    • 3 3

    • turbośledzie miodzio

      napisz jak robisz

      • 2 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Warsztat muzykoterapeutyczny Opowieści wewnętrznego dziecka

100 zł
warsztaty, spotkanie

II Ogólnopolska Konferencja Naukowa Prawa Medycznego: Nowoczesne technologie a prawo medyczne

konferencja

Młodzieżowa Grupa Wsparcia

100 zł
warsztaty

Najczęściej czytane