Zapraszamy na kolejny artykuł, w którym dr n. med. Małgorzata Sokołowska-Wojdyło, specjalista dermatolog - wenerolog z Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku, opowie trądziku i sposobach leczenia tego często występującego schorzenia
.
Trądzik jest formą "wysypki". W zasadzie nie sprawia trudności diagnostycznych - trzeba tylko pamiętać, że jego obraz kliniczny jest bardzo różnorodny. Wyróżnia się niezapalne i zapalne postaci trądziku, co oznacza, że mogą dominować zaskórniki (zamknięte - białe, i otwarte - czarne), grudki, krostki, stwardniałe guzki, ropnie i przetoki. Ciężki trądzik może pozostawiać ślady: przebarwienia, prosaki, keloidy, blizny zanikowe.
Kosmetyczka czy dermatolog - do kogo idziemy po poradę?
tak, w wieku dojrzewania
39%
tak, chorowałam/em jako dorosła osoba
51%
nie, na całe szczęście mnie ten problem nie dotyczy
10%
Można iść po poradę do kosmetyczki - niektóre zabiegi wykonywane w gabinetach kosmetycznych (np. peeling kawitacyjny) bardzo dobrze ograniczają łojotok i "oczyszczają" skórę. Jeśli dominują
zmiany zapalne to konieczna jest wizyta u dermatologa i leczenie. Zabiegi kosmetyczne nie są wskazane w przypadku ciężkich nieleczonych postaci trądziku - gdy dominują ropnie i przetoki, ani w postaciach grudkowo-krostkowych nie poddających się terapii miejscowej, czy nawet antybiotykami doustnie. W tych sytuacjach konieczne jest leczenie retinoidami (tabletki), w trakcie którego, oraz do 6. miesięcy po zakończeniu kuracji, wszelkie zabiegi są zakazane ze względu na możliwość wystąpienia wtórnych blizn.
Jak wygląda leczenie trądziku?Trądzik jest choroba przewlekłą. U większości pacjentów mija po 2-3 latach, ale u części może utrzymywać się do 40. roku życia, a nawet dłużej. Mają tu znaczenie czynniki genetyczne - niestety bliżej nam nieznane. Dlatego nie jesteśmy w stanie powiedzieć na początku choroby, jak długo będzie pacjent cierpiał na tą dolegliwość. Uważa się, że ciężej przebiegają postaci, które zaczynają się bardzo wcześnie, a więc jeszcze np. przed pierwsza miesiączką u dziewcząt.
Ciężej chorują jednak chłopcy i mężczyźni. Najprawdopodobniej jest to spowodowane naturalnie występującymi androgenami, których oczywiście nie można tłumić. Androgeny są czynnikiem nasilającym wydzielanie łoju, którego składniki rozszczepiane są przez bakteryjne enzymy do wolnych kwasów tłuszczowych, a te z kolei przyczyniają się do powstania zaskórników, zmieniając sposób rogowacenia gruczołach łojowych. Kwasy te przyciągają też cząstki powodujące wokół gruczołu rozwój stanu zapalnego i powstanie grudek, krostek, guzków i torbieli.
Ważna jest
pielęgnacja skóry - jej prawidłowe oczyszczanie detergentami ograniczającymi łojotok oraz populacje bakterii. Warto wspomnieć, że nie wszystkie z tych detergentów mają właściwości wysuszające, co ma znaczenie szczególnie w wieku dojrzałym. Skóra kobiet z trądzikiem przetrwałym lub pojawiającym się po 25-30 roku życia często wymaga odpowiedniego nawilżenia, a nie wysuszenia - co jest możliwe z zastosowaniem kosmetyków do cery trądzikowej dostępnych zarówno w aptekach, jak o drogeriach. Można też tuszować niedoskonałości makijażem. Trzeba jednak dobierać preparaty do cery trądzikowej, takie, które nie zatykają ujść gruczołów łojowych (czyli niekomedogennych).
Leczenie zależy od postaci trądziku. Jeśli dominują zaskórniki - zaleca się leki komedolityczne. Gdy dominują grudki i krostki - konieczne jest dodanie nadtlenku benzoilu lub antybiotyków - celem redukcji nadmiernie rozwijającej się populacji bakterii
Propionibacterium acnes i
Staphylococcus epidermidis. Należy tu nadmienić, że bakterie te nie są przyczyną trądziku (trądzik nie jest chorobą zakaźną!). One bytują na co dzień na skórze każdego z nas, a w sprzyjających (genetycznie lub/i hormonalnie) warunkach rozwijają się, nadmiernie nasilając objawy trądziku.
Jeśli zmiany zapalne są bardzo liczne albo nie reagują na terapię miejscową, konieczne jest wdrożenie
antybiotykowej terapii doustnej, a w najbardziej opornych i najcięższych przypadkach - retinoidów, doustnie.
Czy dieta ma znaczenie w terapii? Nie ma jednoznacznych zaleceń dotyczących diety, aczkolwiek udowodniono związek z rozwojem trądziku u pacjentów regularnie spożywających fast foody oraz pokarmy bogate w jodki (wodorosty itp.; nie chodzi tu o jodowaną sól). Problem słodyczy, diety tłustej i pokarmów ostrych pozostaje nierozstrzygnięty - jednak obserwacje dowodzą, że u części pacjentów rezygnacja z tych pokarmów przynosi poprawę. W ostatnich latach modna jest odchudzająca dieta proteinowa. Warto pamiętać, że oprócz możliwości uszkodzenia nerek, obserwujemy w trakcie tej diety nasilenie trądziku. Oczywiście niekorzystnie też działają odżywki na bazie aminokwasów i inne (szczególnie stosowane w nadmiarze i systematycznie), mające za zadanie przyspieszyć przyrost masy mięśniowej na siłowni.
U kogo najczęściej występuje trądzik? Trądzik to problem głównie młodzieży - uważa się, że w trakcie pokwitania każdy ma trądzik, tylko niektórzy o tak małym nasileniu, że nie przeszkadza im to zupełnie i nie wymaga leczenia. Najczęściej mija po 2-3 latach trwania. Jeśli jednak tak się nie stanie, to możemy mieć do czynienia z trądzikiem przetrwałym, który, nieleczony, może doskwierać do końca życia. Istnieje pewna grupa pacjentów, u których objawy trądziku pojawiają się dopiero w wieku dorosłym i także trwa bardzo długo.
Ile trwa kuracja?Leczenie trądziku jest długotrwałe (nie jest to wymysł dermatologów, taka jest biologia choroby). W niektórych przypadkach czas trwania danej kuracji jest jasno określony (np. stosując retinoidy doustne, przeliczamy miligram dawki należnej na kg masy ciała pacjenta) i, stosując odpowiednią dawkę, jesteśmy w stanie określić, że leczenie będzie trwało np. 4 miesiące, albo 8 miesięcy (zależy to od tolerancji leku i dawki dobowej). Natomiast w przypadku terapii miejscowej czas trwania kuracji jest trudny do określenia. Oczekujemy poprawy po wdrożeniu terapii, czyli po około 4-6 tygodniach. Poprawa nie oznacza ustąpienia zmian, tylko zmniejszenie ich nasilenia. Potem decydujemy, jaką metodą kontynuować terapię. Warto pamiętać, że trądzik u osób dorosłych zmusza do pielęgnacji kosmetykami niekomedogennymi także w okresach remisji zmian, gdyż nieprawidłowy dobór kosmetyków może spowodować nawrót zmian trądzikowych (w części przypadków zwany trądzikiem kosmetycznym).
Lekarz zawsze musi zastanowić się nad możliwością występowania u pacjenta zaburzeń hormonalnych, które mogą prowokować albo nasilać trądzik już istniejący. Trądzik może też być powikłaniem stosowania niektórych leków.
Jeśli są ku temu podstawy - trzeba wykonywać odpowiednie badania i leczyć rozpoznaną chorobę (we współpracy z endokrynologiem lub / i ginekologiem).
Zawsze istnieje metoda, która doprowadzi się do ustąpienia trądziku. Nigdy jednak nie można obiecać pacjentowi, że na zawsze. Nawroty są wpisane w biologię choroby, ale większość pacjentów uzyskuje remisje "raz na zawsze".
Co zrobić, kiedy po trądziku zostaną nam blizny? Czy można je usunąć?Blizny można usunąć peelingami chemicznymi (głębokość peelingu i ilość zabiegów uwarunkowana jest głębokością i nasileniem blizn), laserowo (np. laserem frakcyjnym), czy dermabrazją. Blizny przerosłe i keloidy wymagają ostrzykiwania lekiem doogniskowo, czasem konieczna jest krioterapia. Jeśli pacjent cierpiał na trądzik skupiony, albo z towarzyszącymi bólami stawów i gorączką, osiągnięcie całkowicie gładkiej skóry to kwestia wielu zabiegów rozłożonych w czasie. Części z wymienionych wyżej zabiegów nie wykonuje się latem, aby nie narażać pacjenta na powstanie wtórnych przebarwień po ekspozycji na działanie promieni ultrafioletowych.
Kosmetyczka czy
dermatolog?. Wybierz najlepszy dla siebie sposób leczenia.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy