Jesteś ciągle zmęczona i senna, brakuje ci energii, a wszystko, co jesz, odkłada się w zaskakującym tempie, przez co tyjesz szybciej niż inni, wszystko cię denerwuje, a szczególnie to, że ciągle ci zimno, masz problemy z koncentracją i pamięcią - niedoczynność tarczycy niestety potrafi mocno uprzykrzyć życie. Te i wiele podobnych objawów to dopiero początek choroby, którą łatwo pomylić można z depresją czy chociażby wiosennym osłabieniem organizmu. Jak rozpoznać niedoczynność tarczycy i ją leczyć?
znam tylko jedną osobę, która na to choruje
8%
w mojej rodzinie choruje kilka osób
37%
mam kilka koleżanek, które chorują na niedoczynność tarczycy
28%
nie znam nikogo, kto choruje na niedoczynność tarczycy
2%
W przypadku niedoczynności tarczycy organizm produkuje za mało hormonów w stosunku do zapotrzebowania organizmu.
- Następstwem tego niedostatecznego zaopatrzenia komórek organizmu jest zmniejszenie ich aktywności metabolicznej. Częstą przyczyną niedoczynności tarczycy jest zapalenie tarczycy typu Hashimoto, dotyczy ono pięć razy częściej kobiet niż mężczyzn - mówi dietetyk Dominika Dietrich z Akademii Skutecznej Diety. Jest to tzw. schorzenie autoimmunologiczne, w którym układ odpornościowy w nieprawidłowy sposób atakuje gruczoł, niszcząc komórki tarczycy. W konsekwencji tarczyca wydziela coraz mniejszą ilość hormonów - tyroksyny T4 i trójjodotyroniny T3 - które są odpowiedzialne niemal za wszystkie procesy zachodzące w organizmie.
Wpływają na tempo przemiany materii, temperaturę ciała, pracę serca, kondycję układu nerwowego, krwionośnego, mięśniowego i kostnego. Decydują też o tym, czy nasza sylwetka będzie smukła, włosy gęste, skóra gładka, a nawet jaki będzie nasz humor i na jakim poziomie będzie nasza energia.
Jodek potasu. Czy w aptece można kupić jodek potasu?
Niestety, gdy tych hormonów zaczyna brakować, organizm pracuje na zwolnionych obrotach - stajemy się senni, nieustannie zmęczeni, zdekoncentrowani, mamy też problemy z pamięcią.
- Hypotyreoza powoduje zwolnienie pracy serca, może też być jedną z przyczyn nasilenia się niewydolności krążenia oraz wzrostu ciśnienia tętniczego. Często występują zaparcia. U kobiet mogą pojawić się zaburzenia miesiączkowania, a w bardziej nasilonych przypadkach - zaburzenia owulacji i obniżenie płodności. U obu płci zauważa się spadek libido - podkreśla dr Jarosław Daroszewski.Hashimoto możemy pomylić np. z depresją
Jak przekonuje
Daroszewski, niedoczynność tarczycy typu Hashimoto częściej jest rozpoznawana na podstawie badań laboratoryjnych niż występujących objawów.
- Symptomy niedoboru hormonów tarczycy są na tyle mało charakterystyczne, że względnie łatwo można się ich doszukiwać w sytuacjach, gdzie rzeczywista przyczyna dolegliwości leży gdzie indziej. Dlatego zawsze kliniczne podejrzenie niedoczynności tarczycy powinno być weryfikowane badaniami laboratoryjnymi - mówi dr Jarosław Daroszewski.Jeżeli występują u nas któreś z objawów, powinniśmy skonsultować się z lekarzem.
- Specjalista najczęściej zleci wykonanie badań hormonalnych w celu oznaczenia poziomu hormonu tyreotropowego (TSH) we krwi oraz hormonów tarczycy FT3 i FT4 - mówi dietetyk Magdalena Oleś. Lekarz zleci też wykonanie badania USG tarczycy i sprawdzenie poziomu przeciwciał anty-TPO i anty-TG, które pozwolą stwierdzić, czy mamy do czynienia z chorobą Hashimoto.
Badania laboratoryjne, poza wzrostem TSH oraz obniżeniem FT4 mogą wykazać również anemię i hiponatremię, czyli spadek poziomu sodu. Niedoczynności tarczycy może towarzyszyć też hiperlipidemia, czyli podwyższenie cholesterolu oraz jego frakcji albo wzrost stężenia prolaktyny.
Leczenie i wpływ żywienia na leczenie niedoczynności tarczycy
Leczenie z reguły sprowadza się do suplementacji odpowiedniej dawki tyroksyny. Niestety jest to przewlekły proces, a chorzy w wielu przypadkach muszą przyjmować leki do końca życia.
Ważne aspekty w żywieniu w niedoczynności tarczycy - radzi dietetyk Dominika Dietrich:
Osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy cechują się zmniejszonym tempem przemiany materii, co sprzyja nadwadze i otyłości. Osoby te powinny zastosować dietę opierającą się na zdrowych zasadach żywienia.
Żywność bogata w witaminy i minerały:
Witamina A: wszystkie zielone, żółte lub pomarańczowe owoce lub warzywa
Witamina B: zboża pełnoziarniste, zielono listne warzywa, wołowina
Witamina C: większość owoców, zielone warzywa, pietruszka zielona, ziemniak
Witamina D: jajka, tran, tłuste ryby
Wapń: orzechy, nasiona, rośliny strączkowe, sezam, nabiał
Chrom: czarny pieprz, ser, mięso, kurczak, zboża pełnoziarniste
Miedź: rośliny strączkowe, orzechy, owoce
Witamina E: oleje roślinne, orzechy, nasiona
Jod: owoce morze, ryby, jaja i produkty mleczne
Żelazo: pietruszka zielona, mięso (głównie wołowina i cielęcina), indyk, żółtko jaja, orzechy
Magnez: orzechy, zielone warzywa
Potas: świeże owoce, warzywa zielone i zboża, banany, rodzynki, morele, pomarańcze, pomidory, ziemniaki, suszone śliwki
Selen: orzechy brazylijskie, ryby, jajka, kurczak, czosnek
Cynk: imbir, orzechy, ziarna, zboża, gryka, owoce morza i drób, groszek, ziemniak, czosnek, marchew i pietruszka
- Węglowodany o wysokiej zawartości włókien
- Węglowodany złożone
- Produkty o niskim/ średnim IG
- Regularne posiłki 2.5 - 3 h
- Żywność naturalna, wolna od szkodliwych barwników, konserwantów
- Ograniczenie produktów wolotwórczych: kapusta, kalafior, brokuł, brukselka, soja, fasola
- Bardzo ważne jest dostarczanie selenu, cynku, witaminy E
- Ograniczenie żywności przetworzonej, z dużą zawartością soli, co uchroni przed powstawaniem obrzęków
- Wprowadzenie wody ( zimą wody ciepłej) np. z dodatkiem soku z cytryny
Dieta w niedoczynności tarczycy jest kluczowa, aby poprawić samopoczucie pacjenta. Przede wszystkim należy wykluczyć z diety produkty mocno przetworzone, z wysoką zawartością cukru, z syropem glukozowo-fruktozowym, kwasami tłuszczowymi trans.
- Chorzy powinni unikać spożywania produktów bogatych w goitrogeny, czyli substancje upośledzające przyswajanie jodu (duże ilości brokułów, kalafiora, kaszy jaglanej, soi, orzeszków ziemnych). W jadłospisie pacjenta powinny znaleźć się produkty bogate w żelazo, selen, cynk, ale również witaminy: A, C i E. Chorzy powinni zadbać o stan flory bakteryjnej jelit i włączyć do diety naturalne probiotyki, np. kapustę czy ogórki kiszone. Warto również sprawdzić ewentualnie współistniejące nietolerancje pokarmowe i w razie potrzeby zastosować dietę eliminacyjną - dodaje Magdalena Oleś.