Jak pomóc dziecku w depresji? Ruszyła specjalna platforma, która ma wspierać dzieci i młodzież, ale też ich rodziców czy nauczycieli w kryzysie psychicznym. Oprócz bazy wiedzy o tym, czym jest depresja, uzależnienie cyfrowe czy hejt, znalazło się tu również narzędzie do wstępnej analizy diagnostycznej czy baza ośrodków, do których można zwrócić się po pomoc.
Gdzie szukać pomocy psychologicznej w Trójmieście?
Platforma "Lepsza przyszłość" ma pomóc w kryzysie psychicznym
nie i nie zamierzam, choć niektórzy uważają, że to byłby dobry pomysł
7%
nie, nie miałe(a)m takiej potrzeby
19%
Platforma "Lepsza przyszłość" jest dostosowana do potrzeb zarówno młodych osób, jak i ich nauczycieli, rodziców czy opiekunów. Portal ma ułatwić rozpoznanie depresji i innych zaburzeń u ludzi młodych. Zawiera też materiały edukacyjne m.in. dla rodziców i nauczycieli.
To projekt, którego pomysł powstał w Urzędzie Marszałkowskim, a jego realizatorem jest Wojewódzki Szpital Psychiatrycznym im. prof. T. Bilikiewicza w Gdańsku.
- Zauważyliśmy, że to, czego często brakuje, to lepszy przepływ informacji. Jest wiele instytucji publicznych, jak szpitale, oddziały dzienne czy poradnie, ale i też niepublicznych, tj.: fundacji, NGO, telefonów zaufania, które udzielają wsparcia przeznaczonego dla nieletnich w kryzysie psychicznym. Nie było jednak spójnej i zweryfikowanej informacji, gdzie pomocy szukać. Celem programu, w ramach którego powstała platforma, jest m.in. ograniczenie negatywnych skutków pandemii COVID-19 tak, aby w konsekwencji zmniejszyć napływ pacjentów nieletnich do leczenia zamkniętego - mówi Mariusz Kaszubowski, dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Tadeusza Bilikiewicza w Gdańsku.Program ma przeciwdziałać zaburzeniom psychicznym dzieci i młodzieży, wspierać budowanie mechanizmów radzenia sobie w sytuacji kryzysowej m.in. poprzez zwiększenie zaangażowania i wsparcia systemowego ze strony nauczycieli oraz pedagogów. Jak mówił dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego, ważne jest niedostawianie kolejnych łóżek i hospitalizacja pacjentów, ale pomoc m.in. w postaci porad psychologicznych, sesji psychoterapii rodzinnej i sesji wsparcia psychospołecznego.
Skąd pomysł? To odpowiedź na wzrost liczby młodych pacjentów z obniżonym nastrojem, depresją i zaburzeniami lękowymi, które nasiliły się w związku z pandemią. Projekt jest skierowany do 1831 mieszkańców naszego regionu. W pierwszym roku jego istnienia ze wsparcia skorzystało 750 osób.
Platforma "Lepsza przyszłość: dla kogo i jak działa?
Platforma "Lepsza przyszłość" składa się z trzech kafelków: dla siebie, dla kogoś oraz pilna pomoc. Moduł dla siebie jest skierowany do osób między 12. a 25. r.ż., które poszukują pomocy, z takimi problemami jak m.in.: lęki, depresja, samookaleczenia, myśli/próby samobójcze, stres czy hejt. W module jest mapa z wyszukiwarką. Jeśli osoba poszukująca pomocy wyrazi zgodę na lokalizację telefonu czy komputera, wtedy pokaże jej się najbliższa placówka, w której znajdzie pomoc.
Ponadto, wypełniając test z pytaniami z różnych dziedzin, można uzyskać wstępną diagnozę w postaci karty w PDF, z którą można udać się do specjalisty. W module dla kogoś informacji mogą poszukiwać rodzice lub opiekunowie, a także nauczyciele, jeśli u swoich dzieci czy podopiecznych zauważą np. niepokojące zachowanie czy stan emocjonalny, m.in.: depresje, myśli samobójcze czy stan wywołany śmiercią bliskiej osoby. W tym module są również szkolenia online dotyczące postępowania w sytuacji kryzysu psychicznego oraz promocji zdrowia psychicznego.
Ostatni moduł to "pilnie potrzebuję pomocy", w którym podane są numery telefonów. Na przykład nr alarmowy 112, telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111 oraz telefon zaufania dla dorosłych 116 123. Co ważne, w ramach portalu istnieje możliwość rozmowy z psychologiem w postaci czatu od poniedziałku do piątku w godz. od 8:00 do 20:00, a w weekendy od 8:00 do 16:00.
Warto dodać, że wszystkie rozmowy są w pełni anonimowe. W każdym z modułów znajdują się także artykuły. Portal ma charakter edukacyjny, a znajdująca się w nim baza będzie rozwijana.
Problemy psychiczne efektem wielu lat zaniedbań i kryzysów
Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk mówił, że na zdrowie psychiczne wszystkich, a zwłaszcza dzieci i młodzieży, wpłynęły pandemia koronawirusa, wojna na Ukrainie, a także problemy gospodarcze. Winna jest też wieloletnia zapaść w ochronie zdrowia psychicznego, niedofinansowanie świadczeń zdrowotnych i braki kadrowe. Dlatego powinniśmy odpowiednio wcześnie reagować, aby zapobiegać pogłębiającemu się kryzysowi psychicznemu nieletnich.
- Jest to tym bardziej pilne, że ze strony władz centralnych działania naprawcze, organizacja nowego modelu wsparcia są wciąż daleko niewystarczające i spóźnione. Nie uwzględniają złożonych przyczyn obecnego stanu. Skutecznych działań prewencyjnych, skoncentrowanych na budowaniu właściwego i bezpiecznego środowiska dla rozwoju zdrowia psychicznego młodego pokolenia, niestety nie ma - podkreślił marszałek województwa.
Jak rozpoznać depresję u własnego dziecka?
Wzrasta liczba prób samobójczych dzieci i młodzieży
Z każdym rokiem wzrasta liczba dzieci i młodzieży cierpiących na depresję. Jak wynika z najnowszych danych Komendy Głównej Policji, gwałtownie zwiększa się również liczba osób niepełnoletnich podejmujących próby samobójcze.
W ciągu ostatnich dwóch lat liczba prób samobójczych na Pomorzu wzrosła, tylko w 2022 r. 377 młodych ludzi usiłowało sobie odebrać życie. Z kolei samobójstwa dokonało 14 nieletnich osób.
W 2023 r. pomorska policja odnotowała 63 próby samobójcze wśród osób do 18. roku życia, jedna osoba w lutym popełniła samobójstwo. Najwięcej ryzykownych zachowań podejmują osoby w wielu od 13. do 18. roku życia, wśród nich większość to kobiety.
- Znaczna część osób, które decydują się na takie zachowanie, to osoby, które już borykają się z problemami psychologicznymi, u których zdiagnozowano zaburzenia. Najczęstsze powody, którymi się kierują, to: zawód miłosny, nieporozumienia rodzinne, przemoc w rodzinie czy problemy w szkole. Za każda cyfrą jest młoda i bezbronna osoba, która po prostu nie ma narzędzi do walki z tym, co ją spotkało. Natomiast zauważamy w naszej pracy, że wrażliwość na sytuacje kryzysowe jest bardzo wysoka, uważamy, że nawet wtedy, kiedy młody człowiek poprzez samookaleczenia czy zażycie kilku tabletek ma przeświadczenie, że chce odebrać sobie życie, to naszym zachowaniem jako rodzica, opiekuna, wychowawcy czy policjanta jest wsparcie w drodze do wyjścia z tego kryzysu - mówiła kom. Beata Kurek, zastępczyni naczelnika Wydziału Prewencji KWP w Gdańsku.
Codziennie 23 młode osoby dzwonią, mówiąc o depresji, smutku i samotności
Kto ponosi odpowiedzialność za dziecko?
- Pracując na oddziale stacjonarnym bardzo często spotykam się z sytuacjami, że muszę negocjować z rodzicem, by odebrał dziecko ze szpitala. Dziecko, które jest w ustabilizowanej kondycji, planujemy wypis, a rodzic mówi, że nie jest gotowy. Pytanie, kto jest odpowiedzialny za zdrowie i sytuację życiową dziecka, jeśli rodzice nie są gotowi? Drugim naturalnym środowiskiem dziecka jest szkoła, ale czy wobec tego, jak zmienia się edukacja i obraz szkoły, jest ona gotowa na takie wyzwania, czy nauczyciele są w stanie odpowiedzieć na potrzeby dzieci, ilu w szkołach jest psychologów i na ilu uczniów muszą być gotowi, czy jeden psycholog na 300 czy 500 dzieci wystarczy - mówiła podczas konferencji dr n. med. Izabela Łucka, specjalistka psychiatrii i psychoterapii dzieci i młodzieży, psychoterapeutka, superwizorka Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, konsultantka województwa pomorskiego w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży.Według danych Unicef 19 proc. chłopców i 16 proc. dziewcząt w Europie w wieku od 15 do 19 lat cierpi wskutek zaburzeń zdrowia psychicznego. Depresja i zaburzenia lękowe to ponad połowa przypadków z zaburzeń psychicznych 9 mln nastolatków w Europie w wieku 10-19 lat. Z kolei roczna utrata kapitału ludzkiego w Europie wynikająca z ogólnych schorzeń psychicznych u dzieci w wieku poniżej 19 lat wynosi aż 50 mld euro.
Dramatycznie wzrosła liczba prób samobójczych wśród młodzieży. Najwięcej na Pomorzu
Szkoła rozwiąże problemy psychiczne młodzieży?
Najważniejsza jest profilaktyka, wykrywanie pierwszych symptomów i wsparcie na początku problemu. Jaką rolę w życiu dziecka odgrywa szkoła? To często nauczyciele jako pierwsi mają szanse dostrzec problemy młodych ludzi. I choć nauczyciel nie może zdiagnozować ani leczyć, to obserwując, może alarmować, że z uczniem dzieje się coś złego. Na co powinien zwracać uwagę, jak pomóc dziecku czy nastolatkowi zagrożonemu depresją?
- Szkoła jest drugim domem, w którym dzieci spędzają większą część swojego dnia, my jako nauczyciele nie tylko obserwujemy, jak się zachowują, edukujemy je, wychowujemy, opiekujemy się nimi. Wiele w szkołach się zmieniło, ale nie zmienia się jedno, że to dziecko w tej edukacji jest najważniejsze - mówiła Iwona Wirkus-Romanowska, dyrektorka Zespołu Szkół Kreowania Wizerunku w Gdańsku.Jak przyznała, w ostatnim czasie zauważalne jest, że coraz więcej uczniów ma orzeczenia i opinie psychologiczne nawiązujące do ich specjalnych potrzeb. Coraz więcej dzieci potrzebuje nauczania indywidualnego, a także coraz więcej uczniów zwraca się po pomoc do psychologa czy pedagoga szkolnego.
- Obserwujemy również trudności uczniów w funkcjonowaniu w codziennych rutynach, to np. niechęć do wychodzenia z domu. Uczniowie mają problem z tym, żeby w spokoju wysiedzieć na lekcji, pojawiają się zachowania agresywne czy agresja słowna. Obserwujemy, że nasi uczniowie mają coraz mniejszą odporność psychiczną. Pojawia się brak chęci uczestniczenia w lekcjach wychowania fizycznego, która wynika również z braku samoakceptacji, dziecko źle się czuje we własnym ciele. Mają większą skłonność do zachowań autodestruckyjnych i narażania życia. Coraz częściej przenoszą swoje życie do świata wirtualnego, a tam pojawiają się problemy, takie jak hejt, ataki, cyfrowa miłość. Nie zawsze pomoc jest też w rodzinie, bardzo często obserwujemy rodziców, którzy przychodzą po pomoc, bo sobie nie radzą, i to nauczycieli pytają o to, co jest nie tak z ich dzieckiem i jak mu pomóc - dodaje.Każdy z ekspertów podkreślał podczas konferencji rolę nauczycieli i pedagogów w wykrywaniu problemów uczniów, które - niezauważone dostatecznie wcześnie - mogą doprowadzić do depresji.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy