Pamiętajmy, że każda dieta odchudzająca może być skuteczna, a najistotniejszą rolę pełni bilans kaloryczny, czyli różnica pomiędzy tym, ile kilokalorii spożyjemy, a ile nasz organizm zużyje w ciągu dnia. Temat diety ketogenicznej i postu przerywanego omówiła dr Aleksandra Olsson, dietetyk i wykładowca Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku. Jakie rozwiązanie jest najlepsze?
tak i dalej na niej jestem
37%
tak, ale wróciłem(-am) do dawnych nawyków
34%
nie i nie mam zamiaru
19%
Załóżmy, że zjadamy dwa tysiące kilokalorii, a wydatkujemy półtora. Wtedy nadmiar w postaci pięciuset kilokalorii dziennie "odłoży" nam się w postaci tkanki tłuszczowej. Jeśli zaś wstaniemy z kanapy, będziemy bardziej aktywni, a przy tym przyjrzymy się swojej diecie i być może będziemy jeść nieco zdrowiej, to nasz bilans kaloryczny może być na minusie.
W konsekwencji, zamiast 500 plus możemy uzyskać bilans ujemny i na przykład spożyć trzysta kilokalorii mniej, niż wydatkujemy, a nasz organizm te trzysta sobie "weźmie" z tkanki tłuszczowej. To tyle jeśli chodzi o uproszczone obliczenia, jednak oprócz ilości żywności i bilansu kalorycznego ważna jest też przecież jakość diety.
Warto więc zacząć od tego, czy w ogóle istnieje najlepsza i najgorsza dieta. Najgorsza to zapewne ta, która może siać największe spustoszenie w naszym organizmie, szczególnie przy długotrwałym jej stosowaniu. Dla osób zajmujących się żywieniem nie jest zaskoczeniem, że dieta ketogeniczna znalazła się właśnie wśród tych najmniej korzystnych dla zdrowia.
Czy warto stosować suplementy diety?
Na czym właściwie polega dieta ketogeniczna?
Dieta ketogeniczna lub inaczej ketogenna to dieta eliminacyjna, która zakłada bardzo ograniczone spożycie produktów będących źródłem węglowodanów, przy jednoczesnym spożywaniu posiłków bogatotłuszczowych. Dieta ta wyklucza zatem wszelkie cukry, produkty zbożowe, słodkie i dojrzałe owoce, a dopuszcza tylko wybrane warzywa i to w niewielkiej ilości. Dieta ketogeniczna popularność zyskała już dawno jako skuteczna forma wspomagania leczenia lekoopornej padaczki u dzieci. Obecnie, zarówno klasyczna, jak i z niewielkimi modyfikacjami, dieta ta polecana jest także w terapii wad metabolicznych, zaburzeń neurologicznych czy w przypadku niektórych nowotworów. Prowadzi się także badania nad jej wpływem w insulinooporności czy cukrzycy.
W dużym uproszczeniu dieta ketogeniczna ma za zadanie wprowadzić organizm w stan ketozy, gdzie powstałe ze spalania tkanki tłuszczowej ciała ketonowe stanowią główne źródło energii. Stan ten osiąga się właśnie przy minimalnym spożyciu węglowodanów, a przekroczenie ich ilości nawet o kilka gramów, może zakłócić proces ketogenezy. Jest to szczególnie istotne, przy terapeutycznym stosowaniu diety. Możliwe skutki uboczne zależą od czasu stosowania diety. Po jej rozpoczęciu organizm niejako przyzwyczaja się do ketozy żywieniowej.
Można zatem zaobserwować bóle i zawroty głowy oraz nasilone uczucie zmęczenia, a ze strony przewodu pokarmowego m.in. nudności, wymioty czy zaparcia. Ponieważ jest to dieta ograniczająca wiele produktów, to długotrwałe konsekwencje obejmują m.in. niedobory pokarmowe - witamin i składników mineralnych, zaburzenia profilu lipidowego, zwiększony poziom kwasu moczowego, stłuszczenie wątroby czy kamienie nerkowe. To właśnie ze względu na długofalowe skutki uboczne dieta ta została tak nisko sklasyfikowana w rankingu.
Czy istnieje dieta, która byłaby dobra dla wszystkich bez wyjątku?
Nie, ponieważ każdy z nas ma inny organizm, różny styl życia i różne potrzeby. Ale jeśli mielibyśmy wybrać jedną z dostępnych diet, to warto powiedzieć, że po raz kolejny w rankingu tych najlepszych wygrała dieta śródziemnomorska. Choć nazywamy ją dietą, to jest to bardziej sposób żywienia i styl życia.
Cechy charakterystyczne diety śródziemnomorskiej to bogactwo warzyw i owoców, mało przetworzonych zbóż, a wiele źródeł "dobrego" tłuszczu roślinnego. A także ograniczenie spożycia żywności odzwierzęcej, szczególnie mięsa czerwonego. Inna jej typowa cecha to to, że im dłużej stosujemy tę dietę, tym lepiej i zdrowiej. Udowodniono bowiem, że jej stosowanie zmniejsza ryzyko wielu chorób cywilizacyjnych, a także niektórych nowotworów.
Podsumowując, dieta ketogeniczna może być skutecznym i szybkim, ale niekoniecznie zdrowym sposobem na chudnięcie. Może być także korzystna we wspomaganiu terapii niektórych chorób. Natomiast dieta śródziemnomorska jest raczej sposobem na życie, zdrowym i stanowiącym jednocześnie profilaktykę wielu chorób. A przy tym (często pożądanym) skutkiem ubocznej tej diety może być zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej.
Post przerywany. Dla kogo odpowiedni?
Przykładem innej popularnej diety jest post przerywany (z ang. intermittent fasting, IF). Zakłada on spożywanie posiłków tylko w określonym przedziale czasowym i wydłużenie lub szybsze rozpoczęcie postu nocnego. Czyli np. spożywanie pierwszego posiłku dopiero o 12 i znane dobrze chyba niemal wszystkim niejedzenie po godzinie 18. Liczba godzin, w których można jeść posiłki, jest różna, zwykle wynosi 6-8 w ciągu dnia. Niektóre modyfikacje postu przerywanego zakładają duże restrykcje kaloryczne w ciągu dwóch dni w tygodniu przy jednoczesnym "normalnym" jedzeniu przez pięć pozostałych.
Dieta ta ma swoich zwolenników, ma też swoje wady. Post przerywany może być dobrym narzędziem do zmniejszenia masy ciała, o ile w ciągu 6 czy 8 godzin spożyjemy mniej kalorii, niż wynosi nasze zapotrzebowanie i uzyskamy ujemny bilans kaloryczny. Dodatkowym plusem jest to, że posiłki i ich przygotowanie zajmie nam mniej czasu. Jeśli planujemy taką dietę stosować długoterminowo, to niezmiennie warto przyjrzeć się jakości spożywanych posiłków i zadbać o to, by te 2-3 posiłki dziennie były zdrowo skomponowane. I tu pojawia się haczyk dotyczący bilansowania diety, czyli regularne rozłożenie produktów białkowych. Białko ma to do siebie, że nie powinno być go za dużo w jednym posiłku (optymalnie nie więcej niż 30-40 gramów) i najlepiej, gdy produkty będące źródłem białka spożywamy w regularnych odstępach kilkugodzinnych. Może być to zatem wyzwaniem, szczególnie u osób o wysokim zapotrzebowaniu na białko.
Wizyta u dietetyka
Jeśli zdecydujemy się na wprowadzenie zmian w swoim życiu i wizytę u dietetyczki lub dietetyka, to coraz częściej możemy otrzymać nie jadłospis, a spersonalizowane zalecenia żywieniowe. Kilkoro moich podopiecznych opowiadało mi, że tak strasznie zależało im na tym, by trzymać się jadłospisu, że jeździli nawet kilka godzin po mieście w poszukiwaniu jakiegoś konkretnego produktu, bo akurat ten konkretny makaron wskazałam w jadłospisie. Inni mówili, że choć dieta była ułożona tak, by zużyć wszystkie produkty, to nie do końca wiedzieli co robić, jeśli ukroił im się większy plaster sera lub gdy do szklanki nalali o kilkanaście gramów produktu więcej. Zjeść? Wyrzucić?
Dlatego coraz więcej dietetyczek i dietetyków stara się uczyć podopiecznych jak, w zależności od potrzeb i możliwości, komponować posiłki samodzielnie, a niekoniecznie korzystać wyłącznie z jadłospisów. Trzymając się metafory z dawaniem wędki zamiast ryby, to tak jakby, zamiast dawać na każdej wizycie dokładne przepisy na ryby na 10 sposobów, podpowiadać jaką wędkę wybrać, gdzie najlepiej biorą, jak te ryby później mniej więcej przyrządzić i co zrobić, jak akurat nam się skończą. Jeśli chcemy się udać do dietetyka i otrzymamy wskazówki, a nie jadłospis, to więcej będzie zależało od nas samych, a nasze żywienie będzie nieco bardziej elastyczne.
Jadłospisy to dobre rozwiązanie dla osób, które poszukują konkretnych wskazówek i jasno określonych wytycznych. Takie plany żywieniowe mogą też uwzględniać zamienniki czy modyfikacje, wszystko zależy od pierwotnych ustaleń z podopiecznymi. Bardzo często otrzymują oni oprócz jadłospisu także wskazówki dotyczące żywienia w ich problemach zdrowotnych lub dostosowane do indywidualnych potrzeb. Dokładnie rozpisany jadłospis pozwala na lepszą kontrolę spożycia kalorii oraz makro- i mikroskładników. Jadłospisy są zatem dobre dla osób z jednostkami chorobowymi lub ściśle określonymi celami żywieniowymi, w których czasem kilka-kilkanaście gramów robi różnicę. A pamiętajmy, że do dietetyka nie idzie się wyłącznie po to, żeby schudnąć, ale przede wszystkim po to, by dowiedzieć się, jak wspomóc odzyskanie lub utrzymanie zdrowia.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy