• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Bezpłatne leki dla ciężarnych od 1 lipca

FK
1 czerwca 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Od 1 lipca kobiety w ciąży nie będą musiały płacić za leki. Od 1 lipca kobiety w ciąży nie będą musiały płacić za leki.

Od 1 lipca wszystkie kobiety w ciąży będą mogły korzystać z bezpłatnych leków. Podstawą do uzyskania ulgi będzie okazanie zaświadczenia wydanego przez lekarza specjalistę w dziedzinie ginekologii i położnictwa, lekarza odbywającego specjalizację w tej dziedzinie bądź położną.



Ile masz dzieci?

Ustawa, która została wpisana do Dziennika Ustaw 27 maja, przewiduje, że prawo do bezpłatnych leków będzie przysługiwało od momentu stwierdzenia ciąży wszystkim kobietom, niezależnie od ścieżki poczęcia, aż do jej zakończenia. Oznacza to, że świadczenie będzie przyznawane także kobietom, które - aby zajść w ciążę - korzystały z technik wspomagania rozrodu (np. in vitro).

Darmowe leki po potwierdzeniu ciąży przez lekarza bądź położną



Ciążę będą mogli potwierdzić:

  • lekarz posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarz w trakcie odbywania tej specjalizacji
  • położna podstawowej opieki zdrowotnej
  • położna w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (poradni położniczo-ginekologicznej)
  • - do momentu porodu.


Ustawa z 16 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw



Leki podawane podczas porodu oraz stosowane po nim i w czasie połogu będą finansowane na dotychczasowych zasadach. Oznacza to, że - tak jak dotychczas - kobieta nie ma obowiązku ponosić kosztów leków, które zostaną jej podane w szpitalu. Po wypisie do domu kobieta - nawet jeśli jest nieubezpieczona - przez okres połogu, czyli sześć tygodni od dnia porodu, ma prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej, tak jak osoby posiadające ubezpieczenie.

Receptę wystawią lekarze i położne



Uprawnienia do wystawiania recept na leki objęte programem uzyskają lekarze ginekolodzy i położne, którzy stwierdzili ciążę, ale także inni lekarze oraz położne na podstawie zaświadczenia wystawionego przez osobę stwierdzającą ciążę. Pierwszy wykaz bezpłatnych leków dla kobiet w ciąży powinien zostać określony przez szefa resortu zdrowia nie później niż w terminie czterech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Lista ma obejmować leki na receptę, których stosowanie przez kobiety będące w ciąży jest konieczne do zaspokojenia potrzeb zdrowotnych wynikających z ciąży.

Ginekolodzy położnicy w Trójmieście



Dostęp do bezpłatnych leków będzie miało ok. 400 tys. kobiet w ciąży rocznie. Na te leki budżet państwa wyda ok. 14,5 mln zł w pierwszym roku obowiązywania ustawy.

Ustawa zacznie obowiązywać od 1 lipca 2020 r. Wykaz darmowych leków zostanie opublikowany w pierwszej liście leków refundowanych po wejściu w życie ustawy.
FK

Opinie (103) ponad 10 zablokowanych

  • (8)

    Czytam te marne komentarze
    i zastanawiam się jak to możliwe,
    że anonimowość potrafi przemienić ludzi
    w bezuczuciowe, chamskie, a niekiedy bezmózgie istoty.
    Kobieta w ciaży jest dla mnie świętością
    i tak powinna być widziana przez resztę społeczeństwa. Nieważne kim ta kobieta jest, ona nosi nowe życie w sobie.
    Co z Was za ludzie???
    Internet nie jest miejscem, w którym możecie wylewać swoje frustracje.
    Idzcie na terapię, pobiegajcie albo zacznijcie brać jakieś leki na uspokojenie. Może kiedyś okaże się, że też będą darmowe.
    A już całkiem ogłupia Was 500+ czyli kasa, którą dostają inni, a nie Wy. Zazdrość.
    Proszę Państwa ja dostaje 500+ !!!
    Informuję, że moja rodzina nie jest patologiczna.
    Cieszę się, że mam więcej pieniędzy, bo mogę na więcej sobie pozwolić.
    Boli?
    Pewnie tak...
    Idźcie biegać, jest ładna pogoda.

    • 10 11

    • (6)

      Kobieta w ciazy to rzeczywiscie cud. Byloby milo jakby byla w ciazy swiadomie i odpowiedzialnie. Jezeli nie stac cie na dziecko to go nie rob! Dlaczego z mojego portfela chcesz mi zabrac pieniadze na twoje dziecko? Ja ci je zrobilem? Ja to nazywam kradziez bo to podpada pod definicje kradziezy.

      500+, kosiniakowe, 300+ i inne zapomogi nie promuja niczego innego jak patologii. Ty byc moze sie nie zaliczasz. Ja tez bym bral 500+ chociaz sa ludzie duzo bardziej potrzebujacy ode mnie. Bralbym 500+ bo i tak w podatkach oddalem panstwu swoje pieniadze wiec je chiociaz odbiore w pewnym zakresie. Zasilki w formie jaka jest w Polsce promuja patologie bo najbardziej oplaca sie zrobic 5 dzieci, nie pracowac i miec rozwiedzionego meza w wiezieniu. Z 500+, innych zapomog i alimentow placonych przez podatnika dostaniesz wtedy circa 7000 zlotych. Pod warunkiem, ze nie pojdziesz do pracy. Naprawde obraz godnego spoleczenstwa....

      • 2 1

      • (5)

        Ja Ci z portfela nie zabieram.
        Może Cię też zaskoczę - pracuję.
        I nie sądzę żebyś tyle składek odprowadzał byś mógł zasponsorować te 500+ czy inne.
        Jeszcze Cię tylko poinformuje, iż wszystkie Państwa tak działają, biorą podatki dają socjal.
        Później się okaże, że emeryturkę też będziesz ciągnąć z młodych. Przygotuj się na to, że ktoś będzie Cię wtedy wytykał i mówił, że jak nie jesteś produktywny to lepiej byłoby żebyś zszedł z tego świata.
        Pomyśl czasami.

        • 1 2

        • (3)

          Kazdy obywatel sklada sie na 500+. Kazdemu obywatelowi zabierane sa z portfela pieniadze, ktore moglyby tam zostac gdyby nie program zasilkow socjalnych. Dopoki tego nie zrozumieja dopoty socjalizm bedzie triumfowac. Pracuj i zachowuj swoje pieniadze w swoim portfelu. Moze sa Panstwa, ktore tak dzialaja ale moze tez je na to stac? Emeryture bede mial za to co odloze z wlasnych pieniedzy! W jakim swiecie zyjesz, ze bedac taka dyletantka udzielasz ludziom pouczen na forum?

          • 1 1

          • (2)

            A Ty jesteś specjalistą w dziedzinie rozwiązywania problemów finansowych tego kraju czy może w dziedzinie kobiet ciężarnych?
            Przypomnę może, że wypowiadasz się pod artykułem o refundacji leków dla kobiet ciężarnych, a w dziedzinie zdrowia tych kobiet i ich dzieci to akurat ja jestem specjalistką.
            Od początku w komentarzach nie podoba mi się brak szacunku do kobiet, brak zrozumienia dla ludzi uboższych i Wasze cholernie rażące poglądy na temat prawa do posiadania dzieci.
            Mądrzycie się tu wszyscy na temat świadomego, zaplanowanego macierzyństwa i widać, że gów... na ten temat wiecie.
            Wy wszyscy jak jeden jesteście z planowanych ciąż?
            Tylko powtarzacie do znudzenia te marne teksty o swoich wielkich pieniądzach z tych swoich składek. I każdy to samo.
            Większość z Was nie widzi niczego poza własnym czubkiem nosa.
            Samolubny pozbawiony empatii i zaściankowy kraj - do takiego wniosku dochodzę czytając komentarze.
            Jak już się ktoś odezwie inaczej niż:
            "500+ patologia, dziecioroby, trzeba było d*py nie dawać, jak cię nie stać na dziecko to go nie rób, wszystko z MOICH podatków"
            to go hejtujecie i to z takim uporem, że człowiekowi odechciewa się wypowiadać.
            Tyle w Was nienawiści... Przykre to...
            Każdemu z nas może się noga powinąć, może mu nie starczać, nasze dzieci mogą zajść w ciążę nieplanowaną, nam się to również może przytrafić.
            Nie ma 100% ogólnodostępnej metody antykoncepcji.
            Jeśli nie jesteście z rodzin patologicznych to gratuluję, ale proszę nie wkładać wszystkich do jednego worka. Niektórzy nie mają wyboru.

            • 2 0

            • (1)

              To nie ma nic wspolnego z prawem do posiadania czy nieposiadania dzieci. To jest fundamentalna sprawa obywatelska dotyczaca wlasnosci prywatnej. Dlatego sie wypowiadam w tej kwestii bo takie roszczeniowe osoby jak Ty chca mi zabrac pieniadze.

              • 1 1

              • Ja rozumiem, że mój były mąż może mieć o to do mnie pretensje, ale Ty?
                Niczego nie chcę Ci zabrać.
                Nie mam również Tobie za złe, kiedy idziesz do lekarza korzystając z usług NFZ.

                • 0 1

        • Sam pomyśl

          Jeśli tak dalej będziemy utrzymywać nierobów zdolnych do pracy, to ten system tak długo nie pociągnie. Powyżej masz tego dobitny przykład a ty dalej swoje brednie... To że w innych krajach dają socjal to żaden argument. Wzorować należy się na mądrych, a nie na krajach Zachodu z zerowym tempem rozwoju i problemami demograficznymi często większymi niż u nas. Socjal w obecnej formie to zwykła kradzież, bo zabierasz jednym, dajesz drugim i to zwykle tym co ani grosza do publicznej kasy nie łożą. Załóżmy że masz 2kę dzieci, każ zatem jednemu pracować np. roznosić ulotki, drugie niech się obija. Daj 1szemu 200zł, po czym odbierz mu 130zł i weź z tego 65 dla siebie a drugie 65 daj drugiemu. Będzie to sprawiedliwe? No właśnie, ani tym bardziej efektywne z punktu widzenia gospodarki. Pewnie nawet nie wiesz ile pracując oddajesz w składkach i podatkach. Na emeryturę odkładasz te 40 lat z hakiem po czym dostajesz z powrotem w porywach 1/3 tego co wpłaciłeś. Normalnie biznes życia. Dlatego zamiast dawać kolejne zapomogi itp może najwyższy czas w końcu obniżyć podatki? To się opłaci każdemu - a nie, że promujemy jednych kosztem drugich. Więc radzę ci przyswój sobie co nieco z zakresu ekonomii oraz czym jest sprawiedliwość. Bo dawanie pieniędzy za sam fakt istnienia to demoralizowanie społeczeństwa i uzależnianie ludzi od państwa - a to prosta droga do biedy i niewoli.

          • 2 1

    • Nikt nie karze kobiecie - jeśli jej nie stać na leki, czy utrzymanie dziecka - zachodzić w ciążę...

      Dla mnie to nie świętość, a głupota i żerowanie na innych - zwłaszcza jeśli chodzi o typiary, które się puściły z pierwszym lepszym i wpadły...

      • 1 4

  • Nie rozumiem

    Dlaczego w artykule jest wyszczególnione że kobiety zapłodnione metodą in vitro też będą mogły skorzystać z darmowych leków...po co w ogóle to rozważać???? Jest jakaś różnica???? To jest już inna ciąża czy jak???? Bo nic z tego nie rozumiem.

    • 2 0

  • (1)

    Dla zwykłych kobiet to tylko kiełbasa wyborcza ale myślę, że patologiczne kobiety które zachodzą w ciążę czesciej beda brały darmowe leki za które nie będą musiały płacić. To mniejszy koszt niż późniejsza rehabilitacja dziecka w rodzinie zastępczej.

    • 2 1

    • szok

      Co za brednie. Lekarze nie przypisują kobietom w ciąży leków ot tak sobie, bez konkretnej przyczyny. Ja brałam w dwóch ciążach leki na receptę przez pierwszy trymestr bo musiałam, wydawałam ok 100 zł miesięcznie plus koszt witamin zleconych przez lekarza. Są jednak kobiety które wydają znacznie więcej np na zastrzyki przeciw zakrzepicy. Nie każdego na to stać, a przecież to chodzi o dobro dziecka. Dlaczego ludzie nagle zaczęli traktować kobiety w ciąży jak zło, które tylko kombinuje jak naciągnąć państwo na kasę.

      • 0 0

  • Jakie niby leki bierze się w ciąży? (4)

    Luteinę (która kosztuje grosze) na podtrzymanie? Przeciwgrzybicze na świądy itp? A może insulinę na cukrzyce ciążową, zamiast której wystarczy nie żreć jak opętana i nie chlać gazowanych napojów? Po co brać leki jak o zwykły Ibuprofen trzeba pytać gina.

    • 8 15

    • Nadciśnienie w ciąży droga sprawa

      Lek na nadciśnienie Dopegyt. Jedno opakowanie cena w granicach 50 PLN. Zużycie leków w zależności od dawki z tego, co się orientuję to 8 tabletek max/doba. W opakowaniu jest ich 50 szt. Są też inne leki oraz zastrzyki clexane. Cen nie znam

      • 1 0

    • Ja brałam leki w pierwszym trymestrze, które kosztowały mnie jakieś 4 tysiące złotych... Oczywiście te pewnie nie będą objęte programem :)

      • 1 2

    • na prawdę, bzdury wierutne o tej insuline, nie obrażaj chorych na cukrzycę bo to chamskie. Można "żreć jak opętana" liść sałaty i ważyć 40 kilo, a cukry mieć takie że skali brakuje.

      • 10 3

    • już myślałam że racjonalny komentarz, ale z tą insuliną to pojechałaś. GDM tak nie działa. O ibuprofen nie trzeba pytać gina, bo to się wie że brać nie wolno

      • 7 1

  • A niby dlaczego ciężarne, a nie chorzy na raka? (14)

    stać Cię na dziecko to płacić za leki 500 plusy

    • 76 59

    • (7)

      Powaznie nie wiesz? Moze dlatego ze chorzy na raka maja marne szanse na wyjscie z choroby a ciezarne raczej nie umieraja tylko wydaja na swiat nowe zycie???

      • 10 48

      • (5)

        I to nowe życie jest niby bardziej wartościowe od życia osoby chorej na raka?

        • 42 4

        • Z punktu widzenia państwa tak, (4)

          bo będzie płacić podatki. państwu nie zależy, żeby wszystkim było cudownie, tylko żeby osiągnąć jak najlepszą proporcję dzietność/wydatki:)
          jesteśmy społeczeństwem starzejącym się i mamy strasznie niską zastępowalność pokoleń. im więcej bąbelków tym lepiej dla nas, bo większa szansa, że będą płacić na nasze emerytury (których pewnie i tak nie będzie, ale to inna kwestia). każdy przepis sprzyjający zwiększeniu dzietności jest z punktu widzenia naszego państwa dobry (nawet tak beznadziejnie opracowane jak te pisu)

          • 17 16

          • (1)

            Będzie płacić podatki? A jaka masz gwarancję że nie wyjedzie z kraju, że będzie sprawna osobą a nie inwalidą (od urodzenia lub w wyniku jakiegoś wypadku lub choroby), że dożyje wieku dorosłego, że nie będzie cwaniakiem oszukujący system? Takie ochłapy mogą zachęcić menelstwo do płodzenia dzieci jednego po drugim żeby żyć z 500+ i innych darmowych świadczeń. Te dzieci raczej dobrego wzorca z domu nie wyniosą. Myślący odpowiedzialni ludzie chcą stabilności pracy i płacy a nie jałmużny na 9 miesięcy.

            • 1 0

            • A jaką masz gwarancję że wyjedzie. Nie masz,tak samo jak nie masz gwarancji że nie wyjedzie

              • 0 0

          • Tylko, że bąbelki nie zawsze się garną do pracy.

            Może być tak, że pracują na czarno, mogą być na rencie socjalnej dla alkoholików. Albo mogą wyjechać za granicę, wtedy to całe nasze składkowe na zwolnienia ciążowe, macierzyński, wychowawczy, programy plus, edukację, służbę zdrowia i wszelkie zasiłki rodzinne idą w kosmos.

            • 4 2

          • babelkow wtfffffffffffff

            • 6 1

      • lol

        głupoty gadasz, nie każdy rak jest śmiertelny

        • 3 0

    • (1)

      Przepraszam moja wina ze masz. Raka ??? Skoro palviny tyle samo na zus to dlaczego mnie kosztuje więcej twoje leczenie ????

      • 1 12

      • Uff jak dobrze że tylko ty płaciłeś za jego leczenie. Ulżyło mi. Poczekaj aż sam dorobisz się raka, w tych czasach masz to prawie jak w banku. Wtedy przypomnij sobie co tu napisałeś i nie poddawaj się leczeniy, ba nawet badaniom bo to też podatników spoko kosztuje. Powodzenia bo czeka ciebie sporo niewyobrażalnego bólu

        • 5 0

    • Biedne emocjonalnie są bezdzietne kobiety (1)

      Smutne to

      • 3 31

      • taaaa a w samym maju bogate emocjonalnie mamusie wyrzucały dzieci przez okno, zostawiały na śmietniku, maltretowały wraz z mężem/partnerem/konkubentem.

        • 18 1

    • Moja wina ze masz taką ???

      • 2 3

    • Wredna zagrwyka rządzących podzialić społeczeństwo jeszcze batdziej kiełbasą wyborczą aby marionekta wygrała

      • 17 3

  • zdegustowana (2)

    Ale was bolą te kobiety w ciąży, emeryci- staruchy, "bombelki" i "madki"-- a głowy was nie bolą? wasze podatki , wszystko z waszych podatków ale jak na mevo rowerki które podziałały sezon i padło poszły miliony z samego Gdańska to juz nikt sie nie odezwie? Tak, tak tam to poszła kaska z waszych porfelików. i to o wiele wieksza niz na te leki.

    • 9 4

    • (1)

      Owszem to tez jest zlodziejstwo. Madki, 13+, 500+, 300+ i cala reszta - kradziez pieniedzy w formie podatkow.

      • 2 0

      • Nawet jak je odbiorą to ty ich nawet nie powąchasz to po co ci piana z pyska leci

        • 0 3

  • (3)

    Czytając komentarze, dochodzę do wniosku że najlepiej było by zlikwidować przymusowy nfz. Zobaczylibyśmy ile tutaj kwiczących osób by się zdziwiło że nie będą leczeni bo jednak te ich wieeeelkie składki o których tutaj piszą, nie wystarczą nawet na miesiąc pobytu w szpitalu wraz z wszystkimi badaniami, o operacji czy rehabilitacjì po nie wspomnę. Chcwcie mieć własne składki tylko dla siebie? Droga wolna, ale później nie podchodźcie ze skomleniem do wspólnego koryta osób które jednak zdecydowały że same sobie ochrony zdrowia i życia nie opłacą. Zobaczcoe co się dzieje w USA gdy nie ma państwowej opieki zdrowotnej. Zdychaj na ulicy jak nie płacisz, takie tam mają podejście. Chcecie tego samego? Ok tylko pamiętajcie że wiecznie młodzi i zdrowi nie będziecie, a gdy przyjdzie pora to będziecie stękać i nikt wam nie pomoże. Wyjdźcie więc na ulicę i zacznijcie protesty, obalcie panujące przepisy i rozporządzenia, ustalcie nowe kryteria z wygodą dla siebie. Wtedy pogadamy. Do tej pory jednak zamiast wypisywać farmazony, wyjdźcie lepiej z pokoju i idźcie pomóc matce która was ma bo podtrzymywała ciążę lekami, za które mniej płaciła a resztę sponsorowało społeczeństwo. Która was urodziła w szpitalu gdzie leżała za społeczeństwa pieniądze. Która latała do przychodni wami i was leczyła za społeczeństwa pieniądze. Każdy z was co do jednego, korzysta z wspólnego koryta każdego dnia, nie słyszę pretensji że wam się żyje spoko bo macie sporo udogodnień. Czemu...przecież korzystacie z nie swojego. Echhhh te pasożytnictwo haha

    • 10 5

    • Typowe stękanie socjalisty

      Tych umierających ludzi to właśnie masz w Polsce i innych tego typu postkomunistycznych tworach. Umierasz w kolejce na operację. Na szczęście są prywatne placówki medyczne, gdzie za cenę połowy miesięcznej składki na NFZ ma się full wypas pakiet ze wszystkim łącznie z profesjonalną opieką :) ale czerwonym klakierom PiSu to widać nie w smak, bo przecież niewolnikiem trzeba się opiekować i mówić mu co ma robić. Dlatego polecam zrobić sobie mały research pod kątem tego jakie kraje mają najlepszą opiekę medyczną. Trollownia pisowska będzie zdziwiona :)

      • 2 1

    • Ale chcesz zyc w spoleczenstwie skladajacym sie z odpowiedzialnych ludzi czy takich, ktorzy sa nianczeni przez rzad? Wolnosc to odpowiedzialnosc i dyscyplina a nie nierobstwo i zerowanie na pieniadzach innych.

      • 2 1

    • Gratuluję. Fajny post :)
      Mało tu niestety mądrych...

      • 2 1

  • (7)

    A z jakiej racji te roszczeniowe baby mają dostawać coś za darmo? Potem się przyzwyczajają i wypisują do ludzi "dej bo mi się należy". Albo darmowe leki dla wszystkich albo tylko dla najuboższych (emerytów). Nam, normalnym ludziom też się coś należy!

    • 51 38

    • Pewnie i tak nikt sie tych bab nie pytal. To zwykla wyborcza kielbasa. Mam 2 dzieci i nie potrzebuje takich ustaw. Niech sie lepiej wezma za gospodarke bo im nie wychodzi.

      • 1 1

    • Nie znasz życia (1)

      A Ty chociaż wiesz jak wygląda aktualnie sytuacja kobiet w ciąży? Wiesz, że nawet te pracujące na L4 nie otrzymują należnych świadczeń z ZUSu? Wiesz, że nawet po przejściu na macierzyńskie ZUS nie wypłaca środków? Nie wiesz.

      • 5 10

      • Moje koleżanki w pracy nie narzekają, potrafią całą ciąże odbyć na zwolnieniu i dorabiać gdzie indziej.

        • 2 3

    • Najzwyczajniej w świecie bo tak haha

      • 0 2

    • (2)

      Według Ciebie kobieta pracująca, płacąca podatki, może nawet 3 razy tyle co Ty jest nienormalna? Nie mierz wszystkich swoją miarą i nie pchaj wszystkich do jednego wora, bo kiedyś sam w tym worze wylądujesz.

      • 15 21

      • (1)

        Ciężarne nie pracują, bo od razu lecą na L4, pobierają macierzyńskie, becikowe, kosiniakowe, 500+ i jeszcze pewnie kilka innych i leci kaska z nieba za nic nie robienie..

        • 18 9

        • O fajnie. Gdzie ten kraj mlekiem i miodem płynący?

          • 12 5

  • (5)

    Dopłata do kwasu foliowego który kosztuje 6 zł...? Bo najdroższe suplementy na pewno nie znajdą się na liście.

    • 28 11

    • (1)

      ja się nie obraże za darmowe paski do glukometru, to chyba przejdzie jako lek? a suplementy to inna bajka oczywiście. pracowałam na etacie 8 lat, w tym czasie odprowadziłam tytułem składek 13-krotność tego, co ZUS wypłaci mi w formie macierzyńskiego, tym zazwyczaj zamykam dziób hejterom.

      • 7 3

      • Trzeba jeszcze doliczyć 500 plus i kilkanaście lat zwolnień lekarskich na dziecko. Macierzyński to wstęp.

        • 0 1

    • Bo suplementy to nie leki. (2)

      Jeszcze tego brakuje, żeby je dofinansowywać.

      • 14 2

      • (1)

        Ale zestawy witamin za 80 zł opakowanie zalecane

        • 3 5

        • Z pewnością nie przez PTG...

          • 4 0

  • (1)

    Bezplatne znaczy, ze nikt za to nie placi?

    • 13 0

    • a kto placi na przyklad producentowi tych lekow?

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Młodzieżowa Grupa Wsparcia

100 zł
warsztaty

Targi kosmetyczne i fryzjerskie - Uroda

targi

Bezpłatne badania dla kierowców zawodowych

badania

Najczęściej czytane