Gdy zdecydujesz się na to, by zostać dawcą szpiku, twoje dane trafią do Centralnego Rejestru Niespokrewnionych Potencjalnych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej niezależnie od tego, czy zarejestrowałeś się w rodzimym Poltransplancie, w bazie dawców Fundacji DKMS, czy w innym rejestrze. Przeszczep szpiku może uratować życie nie tylko chorym na białaczkę oraz inne choroby krwi, ale też osobom cierpiącym na niektóre choroby nienowotworowe.
jestem już zarejestrowany
38%
tak, ale nie jestem pewien, jak to zrobić
5%
tak, noszę się z tym zamiarem już od jakiegoś czasu
32%
nie, nie mogę ze względów zdrowotnych zostać dawcą
17%
nie, nie interesuje mnie to
8%
Jedynie około 25 proc. chorych znajduje dawcę wśród krewnych - pozostali muszą szukać dawcy niespokrewnionego, choć to niezmiernie trudne: szansa na znalezienie kogoś o identycznej z naszą kombinacją antygenów zgodności tkankowej to od 1:100 do 1:1000000. Żeby zwiększyć szansę chorych na odnalezienie "genetycznego bliźniaka", dane potencjalnych dawców z Centralnego Rejestru Niespokrewnionych Potencjalnych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej udostępniane są całemu światu za pośrednictwem światowego rejestru Bone Marrow Donors Worldwide.
Liczba dawców stale rośnieW Polsce jest juz ponad 1 milion potencjalnych dawców szpiku.
- Przy naszym ośrodku zarejestrowanych jest ponad 15 tys. dawców - mówi dr Grażyna Moszkowska, kierownik Laboratorium Immunologii i Transplantologii Klinicznej UCK. - Jednak dokładną liczbę wszystkich dawców z Trójmiasta podać jest o tyle trudno, że system rekrutowania dawców jest dość rozproszony: rejestrują ich także inne ośrodki poza naszym, m.in. Fundacja DKMS. Ważne, by dawca nie rejestrował się w kilku różnych rejestrach, bo to nie tylko nie ułatwia odnalezienia go, ale wręcz nieco komplikuje sytuację. Ostatecznie niezależnie od tego, gdzie się zarejestrował, i tak jego dane znajdą się w Centralnym Rejestrze.
W woj. pomorskim przeszczepy szpiku wykonuje wyłącznie Ośrodek Dawców Szpiku Uniwersyteckiego
Centrum Klinicznego w Gdańsku.
- Działamy od 1994 roku, w tym czasie nasza klinika wykonała blisko 600 przeszczepów allogenicznych, czyli przeszczepów od drugiej osoby (w odróżnieniu od autoprzeszczepów)- mówi kierownik Kliniki Hematologii i Transplantologii, prof. dr hab. Andrzej Hellmann. - W 2015 r. odbyło się tu 81 przeszczepów szpiku, a ponad połowa z nich była przeszczepami allogenicznymi. Przeszczepy na bieżąco- Na przeszczep allogeniczny obecnie w Trójmieście czeka 13 pacjentów, przy czym są na różnych etapach przygotowań, co determinuje czas oczekiwania - mówi prof. Andrzej Hellmann. - Przeszczep najczęściej wykonuje się u osób z ostrą białaczką i zanim się go wykona, musi być zakończony etap chemioterapii. Gdy chory jest w remisji, przed przeszczepem czekają go jeszcze 2-3 miesiące leczenia, co daje czas na znalezienie odpowiedniego dawcy. Ponieważ tacy pacjenci mają pierwszeństwo, zdarza się, że chorzy czekający na autoprzeszczep, gdzie czas nie gra decydującej roli, muszą zaczekać na zabieg, ale nie więcej niż 2 do 3 miesięcy.Czas oczekiwania na przeszczep od dawcy niespokrewnionego jest uzależniony od tego, jak szybko udaje się znaleźć osobę o podobnym profilu genetycznym.
Nie ma się czego baćPobranie szpiku i komórek krwiotwórczych, choć odbywa się w specjalistycznych klinikach, jest dość prostym zabiegiem. Po zaakceptowaniu dawcy (czyli potwierdzeniu zgodności antygenów dawcy i chorego), dawca zgłasza się do najbliższego ośrodka transplantacyjnego, gdzie zostaje poddany badaniom potwierdzającym dobry stan zdrowia. Musi także wyrazić zgodę na pobranie komórek do przeszczepu.
Możliwe są dwa sposoby pobrania komórek krwiotwórczych: z krwi obwodowej i ze szpiku. Pierwszy sposób z technicznego punktu widzenia wygląda identycznie, jak pobieranie płytek krwi w stacjach krwiodawstwa i nie wymaga znieczulenia, a jedynie kilkudniowych przygotowań (przez 4-6 dni przed nim dawca przyjmuje lek mobilizujący komórki krwiotwórcze ze szpiku do krwi obwodowej). Sam zabieg aferezy trwa od 2 do 4 godzin, podczas których dawca, leżąc na wygodnym fotelu, może np. czytać, cały czas znajdując się pod opieką pielęgniarki. Z jednej żyły dawcy pobiera się krew, która płynie do separatora, gdzie od innych komórek krwi oddzielane są komórki krwiotwórcze. Po ich oddzieleniu drugim wkłuciem do innej żyły krew wraca z separatora do dawcy. Po zabiegu dawca może udać się do domu.
Pobranie szpiku z talerza kości biodrowej odbywa się w sali operacyjnej w znieczuleniu ogólnym lub zewnątrzoponowym. Dawca przyjmowany jest do kliniki dzień przed zabiegiem, a do domu może wrócić dzień po zabiegu. Kilkanaście dni przed pobraniem szpiku dawca musi też zgłosić się do stacji krwiodawstwa, gdzie zostanie od niego pobrana krew do autotransfuzji, która zostanie wykonana bezpośrednio po zabiegu. Trwający około 60-90 min. zabieg polega na pobieraniu szpiku przez nakłuwanie kości specjalnymi igłami. Pobrany do specjalnego zbiornika z płynem konserwującym szpik jest filtrowany i transportowany do ośrodka, w którym czeka na niego chory. Występujące niekiedy po zabiegu objawy niepożądane, takie jak nudności, zawroty i ból łowy są następstwem znieczulenia ogólnego, a nie samego pobrania szpiku. Objawem bezpośrednio związanym z tego rodzaju zabiegiem może być ból czy obrzęk tkanek w rejonie nakłucia.
Jak zostać dawcąŻeby zostać dawcą, wystarczy zgłosić się do
punktu rekrutacyjnego, w którym dostaniemy skierowanie na pobranie krwi do badań. Na miejscu wypełnimy także "Ankietę Stanu Zdrowia Potencjalnego Dawcy Szpiku" oraz Kartę Ewidencyjną (oba dokumenty można wypełnić wcześniej w domu, pobierając je ze
strony). Żeby dokonać rejestracji, wystarczy zgłosić się z dowodem potwierdzającym tożsamość do któregoś z punktów rekrutacyjnych.
Lista punktów rekrutacyjnych znajduje się pod tym linkiem.
Uwaga:Nie zostaniesz dawcą szpiku, jeśli jesteś zakażony wirusem HIV lub znajdujesz się w grupie ryzyka zarażenia nim, chorujesz na cukrzycę insulinozależną, łuszczycę, hemofilię, anemię i inne choroby krwi, kiłę, a także jeśli w twojej krwi stwierdza się obecność antygenu HBs lub przeciwciał anty - HCV.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy