Menopauza, problemy z tarczycą, hiperprolaktynemia czy zespół policystycznych jajników - to najczęstsze problemy hormonalne kobiet XXI wieku. Nie bez powodu, gdy odczuwamy różne dolegliwości fizyczne czy psychiczne, mówimy, że hormony szaleją - bo mają one ogromny wpływ na pracę naszego organizmu.
Endokrynolog - czym się zajmuje i kiedy umówić się na wizytę?
przynajmniej raz w miesiącu, co wynika z moich kłopotów ze zdrowiem
19%
regularnie raz na rok/kwartał bez względu na to, czy coś się dzieje czy nie
42%
kontrolnie raz na jakiś czas (rok/dwa), chyba, że dzieje się coś niepokojącego
25%
Gruczoły wydzielania wewnętrznego (endokrynne) produkujące hormony, obok układu nerwowego, tworzą najważniejszy układ w organizmie człowieka. Hormony odpowiedzialne są za prawidłowe działanie wielu narządów i utrzymanie organizmu w stanie równowagi. Gdy ich poziom jest niezgodny z normą, wówczas mogą pojawić się komplikacje.
Choć wielu mogłoby się wydawać, że do najczęstszych schorzeń endokrynologicznych wśród kobiet należą choroby tarczycy, to jest to błędna teza.
-
Okazuje się, że nie każda kobieta zachoruje na tarczycę, natomiast prawie każda dożyje okresu menopauzy i stanie przed dylematem hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) - mówi
Dominik Rachoń, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Endokrynologii Klinicznej i Doświadczalnej, Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej, Gdański Uniwersytet Medyczny. -
Termin "menopauza" oznacza ostatnie fizjologiczne krwawienie miesiączkowe w życiu kobiety i w Polsce średnio przypada na 51 rok życia. Znajdź ginekologa-endokrynologa w katalogu Trojmiasto.plZanik miesiączek po tym okresie spowodowany jest wygaśnięciem funkcji rozrodczej oraz hormonalnej jajników i wiąże się ze spadkiem produkcji żeńskich hormonów płciowych, czyli estrogenów.-
Niedobór estrogenów daje szereg różnych przykrych objawów, do których należą przede wszystkim uderzenia gorąca, zwiększona potliwość, kłopoty ze snem, drażliwość, płaczliwość i depresja (tak zwane objawy wypadowe) - dodaje prof. Rachoń. -
Ponadto skutkiem długotrwałego niedoboru estrogenów jest rozwój miażdżycy naczyń, a co za tym idzie choroby niedokrwiennej serca, osteoporozy (czyli odwapnienia kości i zwiększonej ich podatności na złamania) oraz choroby Alzheimera (czyli demencji).Choć to problem, który dotyka w końcu prawie każdej kobiety, to wciąż ciężko jest się na niego przygotować, a dla wielu pań to przeżycie nie tylko fizyczne, ale i emocjonalne.
Przeczytaj także: Jak radzić sobie z menopauzą?-
Wystarczy rozejrzeć się wokół i sami stwierdzimy, jak wiele kobiet boryka się z tym problemem. Na całe szczęście zaburzenia okołomenopauzalne można leczyć - mówi
Beata Makowska, ginekolog - położnik z Invimed Gdynia. -
Istnieją preparaty roślinne bez recepty, a jeśli te nie pomagają, jest duży wybór leków hormonalnych, lecz te mogą być stosowane tylko po skonsultowaniu i przepisaniu ich przez lekarza. W przypadku pojawienia się objawów niedoboru estrogenów po menopauzie każda kobieta powinna zgłosić się do ginekologa/endokrynologa i rozważyć stosowanie leczenia estrogenami. Uzupełnianie niedoboru estrogenów w tym wypadku nazywa się hormonalnym leczeniem zastępczym (HLZ) lub hormonalną terapią zastępczą [HTZ]). - Tego rodzaju leczenie ma na celu nie tylko łagodzić objawy niedoboru estrogenów, ale także zapobiegać ich późnym następstwom - czyli chronić przed rozwojem miażdżycy naczyń i choroby niedokrwiennej serca, osteoporozy oraz choroby Alzheimera - dodaje Dominik Rachoń. -
Bez względu na to czy rozpocznie się stosowanie estrogenów, czy nie, każda kobieta po 50 roku życia powinna co dwa lata wykonywać mammografię.Kolejnym problemem hormonalnym dotyczącym kobiet w XXI wieku jest nieprawidłowa praca tarczycy. Na niedoczynność kobiety cierpią pięć razy częściej niż mężczyźni, a w ostatnich latach tę patologię diagnozuje się coraz częściej i to u coraz młodszych kobiet. -
Przyczyny niedoczynności tarczycy mogą być różne: genetyczne, immunologiczne, zbyt niska podaż jodu. Ocenia się, że pełnoobjawowa niedoczynność tarczycy dotyczy 7 proc. kobiet, a utajona ponad 10 proc. Pojawia się u 5 proc. ciężarnych i często jest niezdiagnozowana, a nieleczona może być przyczyną poronień, porodów przedwczesnych, niskiej masy urodzeniowej płodów i zatrucia ciążowego. Leczenie to podawanie tabletek zawierających hormony tarczycowe - mówi Beata Makowska.
Nadczynność tarczycy dotyczy z kolei 2 proc. dorosłych Polaków i występuje cztery razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Chorują głównie kobiety w wieku 20-40 lat. Wśród najczęstszych przyczyn nadczynności wymienia się chorobę Gravesa i Basedowa oraz guzki tarczycy.
-
Rozwój choroby ma zwykle podłoże autoimmunologiczne. Leczenie to podawanie tabletek hamujących czynność tarczycy lub operacyjne usunięcie fragmentu lub całej tarczycy - dodaje Beata Makowska.
Coraz częstszym zaburzeniem hormonalnym u młodych kobiet w Polsce jest hiperprolaktynemia - podwyższone stężenie prolaktyny. Wykrywana jest bardzo często, gdy kobieta nie może zajść w ciążę, ma nietypową wydzielinę z sutków lub przestaje miesiączkować. Objawia się przyrostem masy ciała, pojawieniem trądziku, bólami głowy, mlekotokiem, zaburzeniami miesiączkowania.
-
Przyczyną może być stresujący tryb życia, odchudzanie się, a czasami nadmierna i nieprzemyślana aktywność fizyczna wspomagana używkami - mówi
Janina Ratnicka-Klimaszewska, ginekolog-endokrynolog.
Hiperprolaktynemia może być także objawem mikrogruczolaka przysadki mózgowej. W celu poznania przyczyny choroby przeprowadza się badanie krwi, ale niejednokrotnie konieczne jest także wykonanie rezonansu magnetycznego mózgu.
Kolejnym schorzeniem, które bywa przyczyną niepłodności i zaburzenia równowagi hormonalnej jest zespół policystycznych jajników. Dotyka kilkunastu procent młodych kobiet, a u ponad 40 proc. jest przyczyną niepłodności. -
U tych kobiet obserwuje się otyłość, zaburzenia miesiączkowania (miesiączki pojawiają się co kilka miesięcy), a co za tym idzie brak owulacji. Chorobie tej towarzyszy zwiększone wydzielanie hormonów męskich i towarzyszące im nadmierne owłosienie i trądzik, oraz insulinooporność i nieprawidłową tolerancję glukozy - tłumaczy Beata Makowska. -
W badaniu ultrasonograficznym jajniki są powiększone, z grubą otoczką i napakowane dużą ilością kilkumilimetrowych pęcherzyków. Przyczyny choroby są nie o końca poznane: prawdopodobnie u podstawy zaburzeń leży defekt genetyczny. Leczenie tego schorzenia jest skomplikowane i często uzależnione od oczekiwań kobiety. Jeśli pacjentka jest otyła lub pali papierosy, to zaleca się zrzucenie wagi i rzucenie papierosów.
-
U pań nie planujących ciąży włącza się tabletki antykoncepcyjne i leki obniżające stężenie glukozy we krwi. U kobiet starających się o dziecko podaje się leki stymulujące owulację - dodaje Beata Makowska.
Niezależnie od tego, z jakim problemem hormonalnym się borykamy, jedno jest pewne - każda kobieta powinna regularnie chodzić do ginekologa i po prostu dbać o swoje zdrowie. Należy utrzymywać prawidłową masę ciała poprzez stosowanie zbilansowanej diety oraz umiarkowanego wysiłku fizycznego, a także unikać palenia papierosów.
Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, to warto skorzystać z pakietów badań hormonalnych, które oferują przychodnie i laboratoria medyczne. Takie badania w Trójmieście wykonują m.in. Diagnostyka Laboratoria Medyczne, NZOZ Jaskółka, Centralne Laboratorium Kliniczne czy Bruss. W zależności od tego, czy zdecydujemy się na pakiet czy badanie konkretnego hormonu, to możemy być pewni, że wyniki pozwolą na określenie równowagi hormonalnej, zdiagnozowanie zaburzeń endokrynologicznych oraz rozpoznanie procesów związanych z płodnością i przekwitaniem.
Słowniczek pacjenta:
Endokrynologia - nauka o wydzielaniu wewnętrznym, gruczołach, hormonach i ich działaniu.
Estrogeny - grupa hormonów płciowych, do których zalicza się estradiol, estron i estriol. Są nazywane hormonami żeńskimi, a odpowiadają m.in. za rozwój drugorzędnych cech płciowych, w tym za rozwój piersi, a także za regulację cyklu menstruacyjnego.
Prolaktyna - hormon wydzielany w przysadce mózgowej. Pobudza wzrost gruczołów sutkowych podczas ciąży i wywołuje laktację. Prawidłowe stężenie tego hormonu to mniej niż 20 ng/ml - oprócz ciężarnych i karmiących.
Tarczyca - największy gruczoł wydzielania wewnętrznego w organizmie człowieka. Odpowiada za wytwarzanie hormonów kontrolujących ciepłotę ciała i prawidłową przemianę materii. Wpływa na metabolizm oraz funkcjonowanie układu nerwowego, pokarmowego i rozrodczego.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy