W poprzednim artykule omówiona została niedoczynność tarczycy - czyli dysfunkcja gruczołu, w której ilość hormonów nie jest dostatecznie wytwarzana, zaburzając metabolizm i prowadząc do nadwagi. Teraz przyjrzymy się sytuacji, kiedy tarczyca wytwarza zbyt dużo hormonów, a efektem tego jest m.in. nadmierny i bardzo szybki spadek masy ciała
.
Zapraszamy na kolejne porady, udzielane naszym czytelnikom przez mgr
Annę Słomkowską z Poradni Dietetycznej Vita-Clinic.
W nadczynności tarczycy nadmierna produkcja tyroksyny i trójjodotyroniny przyspiesza metabolizm, a więc zwiększa tempo przemiany wielu procesów w organizmie. Charakterystycznymi objawami nadczynności tarczycy są m.in.:
- szybka utrata masy ciała - szybsze spalanie kalorii,
- stałe uczucie gorąca i pocenie się/uderzenia gorąca - organizm wytwarza zbyt dużo ciepła, stąd nasilone pocenie (charakterystycznym zachowaniem dla osób z nadczynnością tego gruczołu jest lekkie ubieranie się zimą i częste wietrzenie pomieszczeń w celu obniżenia temperatury otoczenia),
- przyspieszenie czynności serca - pojawia się kołatanie serca, może to doprowadzić do migotania przedsionków,
- duszność,
- zaburzenia koncentracji i wzmożona nerwowość (drobne sprawy mogą wyprowadzić taką osobę z równowagi),
- nieregularne miesiączki,
- osłabienie siły mięśniowej np. trudności we wchodzeniu po schodach,
- biegunki prowadzące do odwodnienia,
- kruche paznokcie i cienkie, trudne do ułożenia włosy,
- wole i wytrzeszcz gałek ocznych (u pacjentów z chorobą Gravesa-Basedowa), jeden z ostatecznych objawów nadczynności tarczycy,
- chrypka (u pacjentów z wolem zamostkowym - bez widocznego "zgrubienia" szyi).
Aby dokładnie zdiagnozować nadczynność tarczycy, należy wykonać badania
poziomu hormonów fT3 i fT4 (podwyższone lub obniżone) oraz
TSH (obniżone). W wyniku nadprodukcji hormonów tworzą się guzki, które mogą przekształcić się w złośliwe, dlatego wykonuje się również badania
USG, scyntygrafii lub biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (BAC), a także prześwietlenie klatki piersiowej.
Leczenie zależy od przyczyny choroby. Najczęściej stosuje się leki przeciwtarczycowe, które zmniejszają syntezę hormonów tarczycy lub/i terapię izotopową (leczenie jodem promieniotwórczym). Leczeniem wspomagającym są leki nasercowe (najczęściej propranolol), wstrzykiwanie etanolu lub zabieg usunięcia części tarczycy lub całego gruczołu.
Dieta w nadczynności tarczycy ma tylko zadanie wspomagające. Ze względu na znacznie przyspieszony metabolizm białek, tłuszczów i węglowodanów, a także gorsze przyswajanie witamin oraz minerałów, osoby z nadczynnością muszą zwiększyć, w stosunku do zapotrzebowania, swoją dzienną dawkę energii przyjmowanej z pożywieniem o średnio 15-25 proc. Zdarzają się jednak przypadki, kiedy energetykę diety należy zwiększyć nawet o 50 proc. Należy również zwiększyć ilość posiłków od 5 do 7 na dobę. Ponadto:
- ze względu na przyspieszony rozpad białka, należy zwiększyć jego ilość w diecie do 1,5-2g/kg (osoby zdrowe: 0,8g/kg). Białko powinno pochodzić głównie z chudych produktów zwierzęcych, jak: jaja, sery, mleko, jogurty i kefiry, mięso drobiowe, wołowe i cielęce oraz ryby.
- należy ograniczyć spożycie tłuszczu, pochodzącego m.in. z tłustych wędlin, kiełbas, bekonu, kaczek i gęsi oraz konserw i pasztetów. Znaczną jego część powinny dostarczać oleje roślinne.
- nadczynność tarczycy zmusza organizm do zużywania dużej ilości witamin i minerałów. Zwiększony metabolizm powoduje większą produkcję wolnych rodników, a zatem z pomocą muszą przyjść antyoksydanty, tj. witamina C, beta-karoten i witamina E, których źródłami są głównie owoce cytrusowe i leśne, papryka, natka pietruszki, dynia, marchew, morele. Beta - karoten przekształcony w witaminę A wpływa na metabolizm jodu w organizmie. Duże ilości surowych warzyw i owoców dostarczają dużo błonnika, a to, w przypadku nadczynności, nie zawsze korzystna sytuacja (ograniczenie wchłaniania niektórych składników, ograniczenie spożycia energii), dlatego stosuje się odpowiednio dobrane suplementy diety.
- wapń i witamina D3 - nadmiar tyroksyny wpływa na mniejszą gęstość i masę kości i zwiększa ryzyko osteoporozy, dlatego dieta bogata w wapń jest tak istotna. Jego źródłem mogą być: produkty mleczne, brokuły.
- ze względu na częstość występowania biegunek dieta musi być lekkostrawna, a zatem zaleca się gotowanie, pieczenie w folii lub duszenie. W przypadku ostrych biegunek należy zwiększyć spożycie produktów o działaniu zapierającym, tj. ryż i kasza manna, przygotowując je na wodzie. Wykluczyć należy pokarmy o działaniu wzdymającym i drażniących przewód pokarmowy, tj. kapusta, brukselka, groch, ostre przyprawy i sosy.
- należy zrezygnować z gorących napojów i zup, aby dodatkowo nie pogłębiać objawów, związanych z nadmiernym odczuwaniem ciepła.
- goitrogeny - substancje korzystnie wpływające na absorpcję jodu. Ich bogatym źródłem są warzywa kapustne, ale tylko surowe. Goitrogeny giną w wysokiej temperaturze.
- należy ograniczyć spożycie kawy, mocnej herbaty oraz napojów zawierających kofeinę, która powoduje przyspieszenie akcji serca i wzmaga nerwowość.
opr. mw
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy