Zapraszamy na kolejny artykuł, w którym dr n. med. Małgorzata Sokołowska-Wojdyło, specjalista dermatolog - wenerolog z Kliniki Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku opowie pokrzywkach i sposobach radzenia sobie z tym nieprzyjemnym schorzeniem
.
Pokrzywka - wysypka alergiczna
w ciągu ostnich kilku miesięcy
38%
staram się chodzić regularnie, przynajmniej raz w roku
5%
nie pamiętam, to było tak dawno
38%
nigdy nie była(e)m u takiego specjlalisty
19%
Pokrzywka może wystąpić w każdym wieku i bez względu na płeć i dotyczy około 15-20 proc. populacji. Większość pacjentów cierpi na pokrzywkę trwającą krótko i jeden raz w życiu. Tzw. pokrzywka przewlekła, czyli trwająca ponad 6 tygodni pojawia się częściej u osób w 4-5 dekadzie życia.
Choroba ma wiele twarzy - co wynika z licznych przyczyn mogących ją wyzwolić. Podłoże choroby może być alergiczne. Zmiany pojawiają się też z powodu uczulenia na lek, składniki pożywienia (barwniki, konserwanty, przyprawy i inne) lub chemikalia. Liczna jest też grupa pokrzywek fizykalnych, których przyczyną jest zimno, ciepło, promieniowanie słoneczne, wibracje, ucisk, czy wysiłek prowokujący pocenie się (tzw. pokrzywka cholinergiczna). Pokrzywka może być też objawem chorób autoimmunologicznych - np. pokrzywka naczyniowa w przebiegu tocznia układowego.
Objawy pokrzywki
Objawy pokrzywki są charakterystyczne: to bardzo swędzące, obrzękowe, porcelanowo - różowe rumienie, dobrze odgraniczone od skóry zdrowej, mogące pojawić się na dolnej powierzchni ciała. Każdy widział lub sam doświadczył oparzenia pokrzywą - zmiany w przebiegu pokrzywki mogą wyglądać identycznie. Jednak w części przypadków różnią się kształtem i wielkością: mogą mieć charakter np. linijny, czy girlandowaty, a średnica zmian może sięgać kilkudziesięciu centymetrów. Zmiany bledną pod naciskiem palca. Typowym objawem jest krótkie utrzymywanie się zmian w jednym miejscu - pacjenci opisują je jako "wędrujące", lub "krążące po ciele". Bardzo obrazowym przykładem jest sytuacja, w której pacjent budzi się i widzi liczne zmiany, dzwoni do lekarza, rejestruje się na popołudniowy termin i... przychodzi na wizytę bez zmian skórnych. Nie oznacza to, że choroba minęła. Zmiany powracają - czasem tego samego dnia, czasem następnego. Inaczej jest w pokrzywce naczyniowej, w której bąble pokrzywkowe utrzymują się w jednym miejscu ponad 24 godziny.
O klasycznej pokrzywce ostrej mówimy, gdy objawy trwają krócej niż 6 tygodni, a o przewlekłej, gdy trwają ponad półtora miesiąca. Niestety wysypka może trwać wiele miesięcy, a nawet lat, co, ze względu na wspomniany, typowy dla choroby świąd, bardzo utrudnia codzienne funkcjonowanie.
Podobne objawy mogą wystąpić w przebiegu atopowego zapalenia skóry, kontaktowego zapalenia skóry (decyduje wywiad i objawy podstawowe: rumienie, pęcherzyki, nadżerki, strupki w miejscach typowych dla chorób), osutek polekowych (tu zmiany mają często bardziej wielopostaciowy charakter), po ukąszeniach przez owady (z widocznym miejscem ukąszenia w centrum), w rumieniu wielopostaciowym (tu zmiany skórne mają charakter koncentryczny - przypominają tęczówkę ze źrenicą, tylko w kolorach różowo - purpurowych, czasem w łupieżu różowym (zmiany nie są tak obrzękowe, to rumienie ze złuszczaniem) i inne. Rzadko jednak rozróżnienie klasycznej pokrzywki od wspomnianych chorób stanowi problem dla lekarza.
Pokrzywka - co zrobić?
Pierwszym krokiem, kiedy zauważymy u siebie zmiany skórne świadczące o pokrzywce, jest przyjęcie leków przeciwhistaminowych (dawka zgodnie z ulotką) - część z nich można kupić bez recepty. Warto przeanalizować kilka dni poprzedzających wystąpienie choroby - czy dermatozę poprzedzała infekcja (zakażenia grzybicze, bakteryjne, wirusowe lub pasożytnicze górnych dróg oddechowych, moczopłciowych, wątroby i inne), jakie leki przyjmowaliśmy, czy nie jedliśmy zbyt przyprawionego posiłku w restauracji, czy nie przebywaliśmy zbyt długo na zimnie, słońcu itp. Jeśli dolegliwość nie mija koniecznie trzeba pójść do dermatologa, dla którego wymienione wyżej informacje będą wstępem do wywiadu i ewentualnych badań dodatkowych. Może okazać się, ze podłożem jest np. lek, który przyjmował pacjent od wielu lat. Nie wolno jednak odstawiać tych leków samemu! Gdy przyczyną są pokarmy, wdraża się specjalna dietę eliminacyjną, czasem, na początku, bardzo drastyczną. Nadal stosuje się leki przeciwhistaminowe doustnie. Gdy leki przeciwhistaminowe nie wystarczają, by ograniczyć chorobę, wdraża się leczenie immunosupresyjne i przeciwzapalne (zawsze pod kontrola lekarza). Nie ma sensu leczenie maściami i kremami gdyż nie mają one wpływu na przebieg choroby. Pokrzywka ostra jest chorobą samoograniczającą się. W przypadku chorób autoimmunologicznych problem jest bardziej złożony i wymaga terapii przez wielu specjalistów.
Pokrzywka u kobiet w ciąży
Gdy kobieta jest w ciąży - zmiany najczęściej pojawiają się w trzecim trymestrze i ustępują samoistnie po rozwiązaniu.
Pomimo bardzo szczegółowych badań laboratoryjnych i testów nie zawsze udaje się znaleźć przyczynę choroby - nierozstrzygnięte pozostaje podłoże 40-60 proc. przyczyn pokrzywek ostrych i aż 80-90 proc. pokrzywek przewlekłych. U podstawy części pokrzywek leży stres i emocje, które trudno wyeliminować żyjąc współcześnie. Leczenie jest wówczas objawowe, polegające na przyjmowaniu wysokich dawek leków przeciwhistaminowych, czasem przeciwdepresyjnych czy uspokajających.
Gdy pojawi się obrzęk na powiekach i/lub ustach natychmiast należy pójść do lekarza. Mamy wówczas do czynienia z tzw. obrzękiem naczynioruchowym, który może stanowić zagrożenie życia - może bowiem dojść do obrzęku języka, gardła i krtani i tym samym do trudności w oddychaniu z zatrzymaniem oddechu, a w skrajnych przypadkach nawet akcji serca. Pokrzywka może być też pierwszym objawem anafilaksji i wstępem do wstrząsu anafilaktycznego. To z tego np. powodu pacjenci po podaniu szczepionki z antygenem w trakcie odczulania (np. w atopowym zapaleniu skóry czy astmie) muszą pozostać przez minimum godzinę w placówce medycznej, gdyż po podaniu iniekcji zawsze jest ryzyko anafilaksji, której pierwszym objawem może być łatwa do zaobserwowania pokrzywka. Szybko wdrożone leczenie może zapobiec rozwojowi wstrząsu w tej sytuacji.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy