Nielubiana, kojarzona zazwyczaj ze swędzącymi i bolesnymi bąblami - czy ktoś nie zna tej powszechnie występującej rośliny uważanej za chwast? Tymczasem pokrzywa to skarbnica aktywnych związków mineralnych, która ma niezwykłe właściwości i niezaprzeczalnie korzystnie wpływa na nasze zdrowie i urodę.
W kolejnym odcinku z cyklu "Natura dla zdrowia i urody" podpowiadamy, jak wykorzystać można pokrzywę, którą zerwać możemy teraz niemal wszędzie.
Co zawiera w sobie pokrzywa?
Surowcem zielarskim są zarówno liście, jak i korzenie z kłączami. W liściach znajdziemy między innymi witaminy
C, K, E, B2, A, minerały -
krzem, magnez, żelazo, wapń, mangan, fosfor, cynk oraz chlorofil, kwas mrówkowy, foliowy, lecytynę, serotoninę, garbniki i jeszcze wiele, wiele więcej. Korzenie mogą się poszczycić zawartością fitosteroli, aminokwasami, krzemionką i sporą ilością soli mineralnych.
Pokrzywa - właściwości
Wiele osób sięga po preparaty z pokrzywy, gdy stan skóry, paznokci i włosów się pogarsza. Któż z nas nie stosował suplementów zawierających ekstrakt z tej rośliny, czy np. szamponu pokrzywowego?
Pokrzywa jest wyjątkowo skuteczna w pielęgnacji włosów. Wzmacnia je, odżywia, pomaga pozbyć się łupieżu, zapobiegając przy tym nadmiernemu przetłuszczaniu się.
- Ziele to poprawia kondycję skóry, paznokci, a także włosów, szczególnie skłonnych do przetłuszczania się i wypadania - mówi kosmetyczka Jolanta Madej-Brodowska z gabinetu kosmetyki estetycznej Metamorfozy Morena. - Płukanie włosów w herbacie pokrzywowej lub nacieranie skóry głowy alkoholowym wyciągiem z korzeni pokrzywy wzmacnia cebulki włosowe, nadaje włosom puszystość i połysk. Świetnie się sprawdza jako preparat przeciwłupieżowy i przeciwłojotokowy.
Pokrzywa na włosy - płukanka do włosów z pokrzywy
1-2 łyżki suszonych liści pokrzywy zalewamy szklanką wrzątku (w przypadku włosów długich proporcje podwoić/potroić). Parzymy pod przykryciem około 40 minut. Powstałym naparem płuczemy włosy po wcześniejszym ich umyciu. Wzmacnia, nadaje blasku, zapobiega łupieżowi. Uwaga, polecana tylko dla osób z ciemnymi włosami.
Woda octowo-pokrzywowaJest pracochłonna, ale całkowicie warta czasu i pracy nad nią. Świeże liście pokrzywy posiekać i zalać octem (w proporcjach 1 do 3) spożywczym lub winnym. Po 7 dniach przefiltrować i dodać do odwaru (2 łyżki świeżej lub suszonej pokrzywy zalanej 2 szklankami wody, gotowanej przez około 5 minut) w proporcji 1:1. Woda ta ma wiele zastosowań. Można wcierać ją w skórę głowy po umyciu włosów (spłukiwać po godzinie) lub płukać, by przywrócić włosom blask. Zapobiega też ich łamliwości, nadaje objętość i zdrowy wygląd. Jest też skutecznym preparatem do przemywania cery tłustej, łojotokowej, z niedoskonałościami, rozszerzonymi porami czy skóry zwiotczałej.
- Pokrzywa jest rewelacyjnym kosmetykiem, szczególnie gdy cera tłusta i trądzikowa przysparza wiele kłopotów. Napar z pokrzywy stosowany do mycia twarzy dobrze oczyszcza skórę tłustą, łojotokową i zapobiega wypryskom. Ze względu na właściwości bakteriobójcze stosuje się przemywanie i okłady z liści pokrzywy również w leczeniu zmian skórnych, ropni, czyraków, trądziku i guzków - wyjaśnia Jolanta Madej-Brodowska.Tonik pokrzywowy robi się w ten sam sposób, co płukankę (w mniejszych proporcjach). Regularnie stosowany usuwa niedoskonałości, zmniejsza wydzielanie sebum, poprawia metabolizm skóry, nadaje koloryt ziemistej cerze, poprawia jej wygląd.
Do przygotowania naparu możemy użyć również korzeni z kłączami. Pokrzywa sprawdzi się też do zrobienia maceratu, odwaru, intraktu czy świeżego soku. Pielęgnację skóry i włosów uzupełni i wzmocni "od środka" picie herbatek (naparów) pokrzywowych.
Czytaj więcej artykułów z cyklu: "Natura dla zdrowia i urody"
Pokrzywa - na co?
- Wiele badań dowiodło, że związki czynne zawarte w pokrzywie wpływają korzystnie na układ moczowy, dlatego stosowane są w przeroście gruczołu krokowego, stanach zapalnych, obrzękach, kamicy moczanowej, a także nadciśnieniu. Działa pozytywnie również przy bólach związanych z narządami ruchu, takimi jak stawy ścięgna czy kości - opowiadają Monika Mastela i Małgorzata Osmanowska ze sklepu zielarsko-medycznego Fragaria. - Najbardziej znanym schorzeniem, przy którym stosuje się pokrzywę jest anemia - szczególnie ma tu działanie sok ze świeżego ziela pokrzywy. Wspomagająco (w mieszankach z innymi ziołami) ma zastosowanie przy cukrzycy czy obniżaniu poziomu cholesterolu. Stosowana z powodzeniem przy krwotokach (przeciwwskazaniem są krwotoki związane z polipami lub nowotworami macicy).Ale pokrzywa ma o wiele więcej zastosowań.
Polecana jest przy osłabieniu fizycznym i psychicznym, zatruciach i kuracjach odtruwających, zaburzeniach przemiany materii, chorobach reumatycznych, spadku odporności, osobom uprawiającym sporty ekstremalne, w przewlekłych chorobach skóry i trudno gojących się ranach, a ponadto pobudza krążenie, co pomaga przy dolegliwości zimnych dłoni i stóp, a to wciąż nie wszystko.
- Mało znanym zastosowaniem jest stosowanie naparu z pokrzywy przy alergiach - pokrzywa posiada związki o działaniu podobnym do związków przeciwhistaminowych - przypominają Monika Mastela i Małgorzata Osmanowska. - A liście to bogate źródło minerałów, dlatego stanowią dobrą propozycję do uzupełnienia nimi wiosennych sałatek.Pokrzywa w kuchni - jakie potrawy z pokrzywy?
Pokrzywa coraz częściej gości też na naszych stołach.
Z powodzeniem można z niej przygotować zupę, zrobić pastę do kanapek (także jako posypka), czy też jako dodatek do jajecznicy, pizzy, tart lub usmażyć na patelni (jak szpinak) z przyprawami i np. serem
feta. Warto pamiętać też o przeciwwskazaniach w stosowaniu pokrzywy, które wylicza Jolanta Madej-Brodowska.
- Nie należy pić herbatek i stosować preparatów z pokrzywy długotrwale. Wskazane jest robienie przerw. Trzeba pamiętać przy stosowaniu ziół, że tak jak pomagają nam w niektórych schorzeniach, tak również przy nieprzestrzeganiu przeciwwskazań mogą nam zaszkodzić. Dlatego szczególną uwagę na stosowanie pokrzywy powinny zwrócić osoby cierpiące na zespół policystycznych jajników, nowotwory macicy, cysty na macicy, częste krwotoki z dróg rodnych spowodowane polipami, przewlekłe choroby nerek, są poddawane leczeniu chirurgicznemu. Ze względu na działanie hipoglikemiczne, nie należy jej pić podczas przyjmowania leków przeciwcukrzycowych, ponieważ wzmacnia ich działanie. Uważa się, że może rozrzedzać krew, dlatego ważne jest, aby unikać jej stosowania, zażywając leki rozrzedzające krew. Może również obniżać ciśnienie krwi, zwiększając działanie leków regulujących ciśnienie krwi. Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny stosować pokrzywę w porozumieniu z lekarzem.Jak zrobić sok z pokrzywy?
Nie jest to łatwe zadanie, jeśli nie posiadamy wyciskarki wolnoobrotowej, ale nie jest też niemożliwe. Wyciskanie soku z młodych pędów i łodyg może się udać w sokowirówce, jeśli dodamy do niej np. jabłko lub marchew. Możemy dodawać ją też do zielonych koktajli lub zblendować w niewielkiej ilości wody, odstawić na parę godzin, a potem przecedzić.
Zewnętrznie na włosy, owrzodzenia, trudno gojące się rany, wypryski, trądzik, łuszczycę. Zażywaj 1-2 łyżeczki dziennie, gdy chcesz wzmocnić i oczyścić organizm, zminimalizować oznaki alergii, obniżyć poziom cukru, przy chorobie wrzodowej, anemii, bólach reumatycznych i infekcjach układu moczowego. Doustna kuracja powinna trwać 2 tygodnie, po czym należy zrobić 2-3 tygodnie przerwy i nie stosować jej częściej niż dwa razy na kwartał.
Miód pokrzywowy - jak zrobić?
Do 100 ml świeżo wyciśniętego soku z pokrzywy dodajemy około 150 ml miodu. Inną wersją jest połączenie posiekanej pokrzywy z miodem, gliceryną i propolisem (na 1 łyżeczkę pokrzywy po jednej łyżeczce pozostałych składników). Smak wzbogacimy dodając innych aromatycznych ziół (np. mięty). 1 łyżkę 2-3 razy dziennie zażywać przez okres 2-3 tygodni, nie częściej niż dwa razy na kwartał.
Polecany przy osłabieniu fizycznym i psychicznym, anemii, infekcji górnych dróg oddechowych, jako środek przeciwmiażdżycowy i przeciwzawałowy, w leczeniu i profilaktyce przerostu gruczołu krokowego, poprawia krążenie i wzmacnia siły przy rekonwalescencji.
Jak zbierać pokrzywę?
Maj jest najlepszym miesiącem do zbioru zarówno liści, korzeni jak i kłączy. Pokrzywa posiada wtedy najwięcej witamin i ma najlepsze walory smakowe.
- Najwięcej właściwości leczniczych mają młode listki. Aby uchronić się przed poparzeniem używamy rękawiczek lub ścinamy całe pędy i pozostawiamy, by zwiędły, gdyż wtedy tracą parzące właściwości. Odrywamy pojedynczo listki i suszymy w zacienionym i przewiewnym miejscu rozkładając na siatce lub papierze. Pamiętajmy, że narażenie suszonych roślin leczniczych na działanie promieni słonecznych powoduje, że tracą one swoje walory lecznicze. Prawidłowo wysuszone liście pokrzywy powinny mieć kolor ciemnozielony i łatwo kruszyć się w palcach. Jeżeli liście są zbrązowiałe to sygnał, że były suszone zbyt długo lub w nieodpowiednich warunkach - wyjaśnia właścicielka gabinetu Metamorfozy Morena.
Do celów spożywczych najlepsze będą młode pędy (4 górne listki) ale w przypadku robienia soku zbieramy całe rośliny, razem z łodygami (szybko wysycha i więdnie, więc jeśli chcemy z niej wycisnąć sok włóżmy ją na trochę do wody).
- Nie zrywamy pokrzyw przy drogach i w miejscach narażonych na zanieczyszczenia - przypomina Jolanta Madej-Brodowska. - Zachęcam do przygotowania swoich zapasów suszonej pokrzywy zwłaszcza teraz, gdy zioła są coraz droższe. Kto nigdy nie suszył sam pokrzywy, nie wie, jak wspaniale smakuje taka najwyższej jakości wiosenna herbata pokrzywowa z samodzielnie wysuszonych listków. Gdy sami przygotujemy susz mamy pewność, że nasz drogocenny zbiór pochodzi z czystych okolic.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy