1 stycznia w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym rozpoczął się pilotażowy program leczenia udarów niedokrwiennych mózgu metodą trombektomii mechanicznej, dzięki czemu 100 takich zabiegów sfinansowanych zostanie ze środków ministerialnych, a nie - jak dotychczas - ze środków własnych placówki. Szpital kliniczny wykonuje trombektomię od 2015 roku, a jednym z największych sukcesów jest niedawna - zakończona bardzo dobrym efektem klinicznym - pierwsza w Polsce trombektomia pediatryczna, wykonana u 15-letniego chłopca.
Udar mózgu najczęstszą przyczyną śmierci
Udar mózgu jest trzecią co do częstości przyczyną śmierci dorosłych, a także najczęstszą przyczyną ich trwałego kalectwa. W Polsce choroba ta dotyka ok. 80 tys. osób rocznie. Pierwszymi symptomami udaru są nagle pojawiające się:
- drętwienie lub osłabienie mięśni jednej strony ciała i asymetria twarzy (opadający kącik ust po jednej stronie)
- trudności z mówieniem i rozumieniem mowy
- zaburzenia widzenia
- zawroty głowy i zaburzenia równowagi
- silny ból głowy.
Objawy te mogą występować łącznie, choć każdy może pojawić się z osobna.
Jedną z metod przyczynowego leczenia udarów jest tromboliza dożylna, polegająca na jednorazowym, dożylnym podaniu leku rozpuszczającego zakrzep w tętnicy mózgowej. Drugą metodą jest trombektomia mechaniczna - metoda stosunkowo nowa, polegająca na mechanicznym usunięciu zakrzepu z tętnic mózgowych.
- To jest jedna z najbardziej spektakularnych metod w medycynie w ogóle, nie tylko w neurologii. Nie będzie jednak dotyczyła bardzo szerokiego grona pacjentów, a maksymalnie do 30 proc. Trombektomię stosujemy w najcięższych przypadkach udaru. Do tej pory ci ludzie albo umierali, albo pozostawali w bardzo dużej niepełnosprawności do końca swojego życia - mówi prof. Bartosz Karaszewski, ordynator Kliniki Neurologii Dorosłych, będący jednocześnie koordynatorem leczenia udarów metodą trombektomii mechanicznej w UCK dla ośrodków regionu. - Dzięki tej metodzie jesteśmy w stanie u ponad 50 proc. doprowadzić do takiej formy, że ci pacjenci wyjdą ze szpitala samodzielnie, o własnych siłach. To słowo - samodzielność - jest tu absolutnie kluczowe. Pionierska metoda o ogromnej skuteczności
Na czym polega trombektomia mechaniczna?
- Metodę tę można przyrównać do stentowania w kardiologii, gdzie też drogą mechaniczną udrażnia się naczynia wieńcowe - tłumaczył podczas konferencji prasowej prof. Jerzy Walecki, konsultant krajowy w dziedzinie radiologii. - W tym przypadku logika postępowania jest podobna, z tym, że narząd jest bardziej wrażliwy, bo mózg wymaga działania w bardzo krótkim czasie i o ile serce jest bardziej odporne na dopływ krwi o tyle w przypadku mózgu ten dramat, czyli niedokrwienie, następuje dość szybko. Jest to metoda stosunkowo nowa, stosowana w Polsce raptem od kilku lat (wcześniej skrzepliny się rozpuszczało, teraz się je usuwa). Skuteczność udrożniania za pomocą tej metody sięga blisko 90 proc., przez co uznawana jest na całym świecie za najbardziej skuteczną. Aby jednak efekt kliniczny był dobry, konieczna jest wytężona
praca całego zespołu.
- Władze uczelni bardzo się cieszą, że w naszym ośrodku wykonywana jest trombektomia mechaniczna dlatego, że to właśnie w ośrodkach uniwersyteckich na początku powinny być walidowane nowe metody i lecznicze, i diagnostyczne - mówiła prof. Edyta Szurowska, - prorektor GUMed ds. klinicznych, radiolog, kierownik zakładu radiologii. - Historia leczenia trombektomią w naszej placówce jest już kilkuletnia. Udało nam się zbudować cały system, w którego tworzeniu szczególnie zasłużył się prof. Bartosz Karaszewski ze swoim zespołem. Wspólnie z radiologami i pracownikami Klinicznego Oddziału Ratunkowego zbudowaliśmy cały system opieki nad chorym, od momentu przyjęcia, poprzez pierwsze zaopatrzenie, badanie tomografii komputerowej czy rezonansem magnetycznym, angiografia tętnic mózgowych, angio-TK i leczenie trombektomią.
Pilotaż zapewni finansowanie metody... do września
W Uniwersyteckim Centrum Klinicznym metodą trombektomii mechanicznej leczy się pacjentów już od 2015 roku - dotychczas zastosowano ją u 122 osób. Największą bolączką było jednak jej finansowanie, a konkretniej - brak finansowania przez NFZ.
- Poznałem ten program w 2015 roku i pamiętam zapał, z jakim o tym przedsięwzięciu mówił prof. Bartosz Karaszewski. To była pionierska metoda, a z pionierami wiadomo, jak bywa - nie wszyscy docierają do celu. Niektórzy giną ze strzałami w plecach. My również obawialiśmy się, jak to będzie z nami. Było to z naszej strony ryzyko. Otrzymywaliśmy sygnały ze świata, że jest to metoda najwłaściwsza w obecnym momencie rozwoju cywilizacji, a my ciągle nie mogliśmy pokonać przeszkód formalnych czy proceduralnych - mówi Jakub Kraszewski, dyrektor naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego. - Najtrudniejsze były bariery mentalne, później finansowe. Ta metoda miała na początku wielu przeciwników. Pogląd na temat finansowania tej procedury zmieniał się kilkukrotnie i wymagał dużego hartu ducha, żeby się nie wystraszyć i nie wycofać z tego programu. Włączenie naszego ośrodka do programu pilotażowego nie jest zatem przypadkowym zdarzeniem. Nasz zespół pracował na swoją klasę przez cztery lata podczas szkoleń, praktyk, staży, również zagranicznych. To jest zespół, który obsługuje ten program 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu, zapewniając pacjentom pełne zabezpieczenie. Ten trud się opłacił - otrzymaliśmy pilotaż. Uniwersyteckie Centrum Kliniczne oczywiście bardzo cieszy się z tego, że ciężar finansowania trombektomii mechanicznej, za sprawą pilotażu, może zrzucić ze swoich barków - dotychczas placówka finansowała wykonywanie tych procedur niemal całkowicie z własnych środków. Dyrektor naczelny zwraca jednak uwagę na fakt, że szpital pracuje na pełnych obrotach i te 100 zabiegów, za które zapłaci ministerstwo, wykonane zostanie na kilka miesięcy przed końcem roku.
- Patrząc na tempo pracy, można przewidzieć, że to 100 trombektomii wykonamy zapewne do końca września. No, ale tym będziemy się martwili we wrześniu. Na razie cieszymy się tym, że możemy oglądać naszych pacjentów uśmiechniętych i w dobrej kondycji - mówi Kraszewski.
Pierwsza trombektomia mechaniczna u dziecka
Zespół profesora Karaszewskiego nieustannie podnosi sobie poprzeczkę.
- W zeszłym roku w Klinice Neurologii Dorosłych i Zakładzie Radiologii UCK wykonano pierwsze w kraju trombolizy i trombektomie mechaniczne w ramach protokołów dla pacjentów o nieznanym lub długim (powyżej 6 godzin) czasie od pierwszych objawów udaru. W takich przypadkach kwalifikacja opiera się na bardziej złożonych algorytmach diagnostycznych kliniczno-neuroobrazowych. W standardowym (6-godzinnym) protokole zasadniczą rolę odgrywa jakość organizacji wieloetapowego i międzyośrodkowego systemu diagnostyczno-terapeutycznego - mówi prof. Karaszewski. To jednak nie koniec sukcesów - na początku tego roku zabieg trombektomii mechanicznej wykonano u 15-letniego chłopca, co było pierwszym w Polsce tak leczonym przypadkiem pediatrycznym. Nastoletni pacjent po przeprowadzonym zabiegu czuje się dobrze - niemal całkowicie wrócił do sprawności sprzed udaru.
O tym, jak spektakularne efekty daje zastosowanie tej metody, można było przekonać się podczas konferencji prasowej, zorganizowanej w UCK w piątek 22 lutego - wzięli w niej bowiem udział pacjenci, u których trombektomię mechaniczną przeprowadzono stosunkowo niedawno. Był wśród nich 29-letni Karol, który przeszedł udar przed trzema tygodniami.
- Trudno uwierzyć, prawda? Taki młody chłopak - zażartował na początku rozmowy. Faktycznie, patrząc na jego kondycję fizyczną i pełną samodzielność trudno było uwierzyć, że przed kilkoma tygodniami przeszedł tak ciężki udar. A zaczęło się niewinnie:
- Siedziałem w domu i nagle zdrętwiała mi ręka. Chwilę później zdrętwiała cała prawa strona ciała. Do lekarza trafiłem bardzo szybko, bo moja mama zachowała trzeźwość umysłu i wiedziała, jak należy postąpić. Lekarz w Elblągu wysłał mnie do Gdańska, bo tam nie byli w stanie mi pomóc. Po przyjeździe do UCK otrzymałem natychmiastową pomoc - najpierw usunięto skrzep, a co się działo ze mną potem - proszę mi wybaczyć - ale słabo pamiętam - dodał z uśmiechem. - Mam jeszcze lekkie problemy z mową, trochę rzeczy pozapominałem, ale ogólnie czuję się bardzo dobrze - zapewnił Karol. Zabiegi wykonywane są w pracowni naczyniowej Zakładu Radiologii (kierownik prof. Edyta Szurowska). Kliniki Neurologii Dorosłych i Rozwojowej (ordynatorzy odpowiednio prof. Bartosz Karaszewski i prof. Maria Mazurkiewicz-Bełdzińska) podejmują współpracę umożliwiającą włączanie do funkcjonującego w UCK systemu leczenia udarów niedokrwiennych mózgu metodą trombektomii mechanicznej również pacjentów pediatrycznych.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
