Kiedy ostatnio byłaś u ginekologa? Postaw na zdrowie

Wizyta u ginekologa powinna być wpisana do kalendarza każdej dbającej o swoje zdrowie kobiety. Tymczasem, według badań, Polka wybiera się do tego specjalisty dopiero wtedy, kiedy zauważa u siebie niepokojące dolegliwości. Co gorsze, 27% pań odwiedza gabinet ginekologiczny pierwszy raz w życiu w związku z ciążą.

Panie wstydzą się spotkania z ginekologiem, unikają badań, obawiają się ewentualnych zabiegów. Niektóre mówią, że są zwyczajnie zabiegane i nie mają czasu na "niepotrzebne" wizyty, tym bardziej, że "czują się zdrowe". To błąd, bo wiele chorób układu rozrodczego jest niewyczuwalna. Dlatego regularne wizyty u lekarza od zdrowia intymnego to podstawa profilaktyki zdrowotnej kobiet.

Kiedy do ginekologa?

Każda kobieta w wieku rozrodczym (czyli przez lata, kiedy miesiączkuje) powinna odbyć wizytę kontrolną przynajmniej raz do roku. Oczywiście konsultacji nie należy odwlekać, jeśli odczuwamy jakiekolwiek dolegliwości ze strony układu rozrodczego lub podejrzewamy, że jesteśmy w ciąży.

- Podczas rutynowej wizyty lekarz przeprowadza wywiad medyczny, a następnie wykonuje USG przezpochwowe - wyjaśnia dr Ewa Żmudzińska, ginekolog z Kliniki Zdrowia Kobiety INVICTA. - Badanie USG dotyczy kobiet, które już rozpoczęły współżycie seksualne. Polega ono na założeniu sondy ultrasonograficznej do pochwy i oglądaniu narządu rodnego pacjentki. Jego wykonanie umożliwia ocenę budowy i stanu narządów - jajników, macicy, jajowodów. Odejścia od norm będą wskazaniem do dalszej diagnostyki i leczenia - mówi specjalista.
Wizytę u ginekologa powinny odbyć dziewczynki, które zaczęły miesiączkować. Na pierwsze spotkanie z lekarzem niepełnoletnia dziewczynka przychodzi z mamą.

Cytologia to podstawa

Jednym z podstawowych badań profilaktycznych, najczęściej wykonywanych podczas wizyty kontrolnej, jest badanie cytologiczne. Pozwala ono wykryć stany zapalne pochwy i niebezpieczne zmiany w obrębie szyjki macicy. Pamiętajmy, że rak szyjki macicy w Polsce zabija co roku aż 4 tys. kobiet. To bardzo dużo, w porównaniu np. ze Szwecją, gdzie badania cytologiczne są powszechne, a na raka szyjki macicy rocznie umiera ok. 50 kobiet. Dzieje się tak dlatego, że niestety wciąż niewiele kobiet w Polsce wie, że rakowi szyjki macicy można zapobiegać.

Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje badanie cytologiczne raz na 3 lata wszystkim kobietom między 29 a 59 rokiem życia. Jednak specjaliści zalecają wykonywać je raz do roku. Jest to badanie bezbolesne, szybkie i proste, polegające na pobraniu wymazu z pochwy za pomocą specjalnej szczoteczki. Niepotrzebne jest też skierowanie.

- Pobrany materiał przekazywany jest do oceny mikroskopowej, co daje możliwość sprawdzenia, czy kobieta znajduje się w grupie ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy. Jeżeli wynik badania cytologicznego wzbudzi jakiekolwiek wątpliwości lekarza, pacjentka zostanie skierowana do dalszej diagnostyki na etapie pogłębionym programu, który obejmuje: badanie kolposkopowe i ewentualne badanie histopatologiczne wycinków - mówi dr Żmudzińska.
Pamiętajmy, że wcześnie wykryty rak szyjki macicy jest najczęściej w pełni wyleczalny

W trosce o piersi

Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet, a wzrost odsetka zachorowań obserwuje się już u kobiet po 35. roku życia. Szacuje się, że każdego roku o chorobie w naszym kraju dowiaduje 18-20 tys. kobiet. Niestety, dzieje się tak głównie z powodu zaniedbań programów profilaktycznych, bo, podobnie jak w przypadku raka szyjki macicy, najlepszym sposobem na pokonanie raka piersi jest jego wczesne wykrycie. Jak i kiedy badać piersi?

- W pierwszej kolejności zalecamy wykonywać samobadanie piersi w domu. Najlepiej robić to między 5. a 10. dniem cyklu. Jeśli wyczujemy jakiekolwiek niepokojące zmiany powinniśmy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Bez paniki! Nie każda zmiana w wyglądzie czy strukturze piersi oznacza od razu nowotwór, ale warto skonsultować swoje wątpliwości - tłumaczy dr Żmudzińska.

Raz w roku USG, po czterdziestce mammografia

Kolejnym krokiem jest wykonanie przynajmniej raz do roku USG piersi. To szybkie, nieinwazyjne i bezbolesne badanie, które jest zupełnie bezpieczne. Można je wykonać nawet będąc w ciąży oraz karmiąc piersią.

- Warto zapisać się na wizytę między 1. a 10. dniem cyklu. Wtedy obserwacja piersi jest najłatwiejsza i pozwala na dokładniejszą diagnozę - mówi dr Żmudzińska.
Po czterdziestym roku życia oprócz comiesięcznego samobadania piersi i corocznego USG piersi, zaleca się wykonanie raz na dwa lata mammografii. Badanie to jest szczególnie ważne dla kobiet między 50 a 69 rokiem życia. W tej grupie ryzyko zachorowanie na raka piersi gwałtownie wzrasta. Badanie najlepiej wykonać pomiędzy 5 a 12 dniem cyklu miesiączkowego - w tym okresie piersi są najmniej bolesne. Badanie trwa kilka minut. Radiolog umieszcza pierś na stoliku aparatu mammograficznego, po czym wykonuje zdjęcie mammograficzne. Mammografia, podobnie jak cytologia jest refundowana przez NFZ.