Trądzik młodzieńczy to choroba, która nastolatkom daje się szczególnie we znaki. Podczas gdy rodzice bagatelizują problem, co zdarza się nagminnie, młodzi ludzie muszą mierzyć się z niewybrednymi żartami szkolnych kolegów, a nawet wykluczeniem społecznym. O to, w jaki sposób leczyć trądzik i jakie zabiegi kosmetyczne mogą zaszkodzić trądzikowej skórze zapytaliśmy ekspertów w dziedzinie medycyny i kosmetologii.
Trądzik pospolity to problem, który dotyka zarówno chłopców, jak i dziewczęta, głównie w okresie dojrzewania (stąd nazwa trądzik młodzieńczy). U części osób obserwujemy jednak dłuższe utrzymywanie się zmian trądzikowych - stan taki nazywany wówczas trądzikiem pospolitym osób dorosłych.
- Przez długi czas trądzik kojarzono wyłącznie z okresem dojrzewania. Dzisiaj jest już oczywiste, że pacjentami "trądzikowymi" są osoby powyżej 30., 40., a nawet 50. roku życia - mówi Małgorzata Krzykowska - kosmetolog, diagnosta skóry, właścicielka gabinetu Amiamo.pl. - Co więcej, problem trądziku dotyczy tak dużej grupy osób, że określa się ją jako chorobę społeczną - dodaje.
Przyczyny trądziku
Wiele osób - zupełnie niesłusznie - dopatruje się przyczyny trądziku w niewłaściwej pielęgnacji bądź braku higieny. Tymczasem to choroba, której nie wolno bagatelizować.
- Trądzik młodzieńczy nie jest, jak się powszechnie uważa, skutkiem nieodpowiedniej higieny, braku snu czy nieprawidłowego trybu życia, np. diety - mówi dr n. med. Piotr Szlązak, specjalista dermatolog-wenerolog z poradni Dermedica. - Do najczęstszych przyczyn należą towarzyszące dojrzewaniu zmiany poziomów hormonów płciowych (np. testosteronu), przy czym niekoniecznie muszą występować zaburzenia hormonalne. Skóra, adaptując się do nowego okresu życia, przebudowuje się - powiększają się gruczoły łojowe, nasila się łojotok, co może doprowadzać do powstawania trądziku - wyjaśnia. - Trądzik to choroba łojotokowa, co oznacza, że w centrum naszego zainteresowania powinny być gruczoły łojowe i ich aktywność, a właściwie nadaktywność - dodaje Małgorzata Krzykowska. - To właśnie nadprodukcja łoju jest kluczowym problemem "trądzikowców". Jeśli do tego dołączymy kolejne czynniki, czyli nadmierne rogowacenie i blokowanie ujść gruczołów łojowych, towarzystwo bakterii (szczególnie Propionibacterium acnes ma w tym względzie czarny PR) oraz rozwój procesu zapalnego, to możemy uznać, że mamy komplet winowajców ze strony skóry - przekonuje.
Jak pozbyć się trądziku? Nie zwlekaj z wizytą u lekarza
Uporanie się z trądzikiem na własną rękę nie zawsze jest możliwe. Jeśli objawy nie mijają bądź się nasilają, warto zwrócić się po pomoc do lekarza.
- Pierwsze objawy trądziku młodzież z reguły próbuje "leczyć" na własną rękę, korzystając z powszechnie dostępnych preparatów, tzw. oczyszczających płynów, żelów, pianek antybakteryjnych - mówi dr Rafał Sługocki, specjalista z zakresu dermatologii i wenerologii, z przychodni Medyczna Gdynia. - Część osób stosuje też powszechnie reklamowane preparaty przeciwtrądzikowe w postaci kremów. Jeśli jednak nie widać poprawy, jedynym słusznym wyjściem jest wizyta u dermatologa. Decyzja o rozpoczęciu specjalistycznego leczenia następuje po zebraniu dokładnego wywiadu chorobowego, czasu trwania dolegliwości i obejrzeniu wszystkich zmian chorobowych. W zależności od stopnia nasilenia zmian skórnych, lekarz podejmuje decyzję o metodzie terapii - wyjaśnia.- W niektórych postaciach trądziku (tam, gdzie mamy do czynienia z dużymi, głębokimi guzkami, często zmianami bolesnymi, z przetokami, wysiękiem czy bliznowaceniem) konieczne może być leczenie ogólnoustrojowe lub miejscowe za pomocą antybiotyków lub retinoidów, a to jest wyłączną kompetencją lekarza dermatologa - tłumaczy Małgorzata Krzykowska, kosmetolog. - Niezależnie jednak od tego, czy terapią w gabinecie zajmuje się dermatolog, kosmetolog czy kosmetyczka, każdy z nich zobowiązany jest uświadomić klienta, jak ważnym czynnikiem obok leków czy zabiegów jest pielęgnacja w domu - podkreśla. Pamiętajmy też, że Zgodnie z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, jeśli pacjent jest małoletni, to lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych dopiero po wyrażeniu zgody przez przedstawiciela ustawowego, czyli rodzica lub opiekuna. Lekarze zalecają również, aby pacjentki z trądzikiem na każdą wizytę przychodziły bez makijażu, aby lekarz mógł prawidłowo ocenić efekty terapii.
Jeśli nie rodzic, kto może iść z dzieckiem do lekarza?
Co na trądzik?
Trądzik jest chorobą wyleczalną, aczkolwiek leczenie może zająć kilka miesięcy, a czasem nawet lat. Niemniej walkę taką należy podjąć, ponieważ nieleczony trądzik może pozostawić na twarzy szpecące ślady.
- Terapia tej powszechnej choroby często nastręcza dużo problemów, ponieważ nie każdy pacjent tak samo reaguje na leki i nierzadko dopiero dwa lub trzy zestawy leków opanowuje aktywny trądzik - mówi dr Piotr Szlązak. - Leczenie trądziku z jednej strony może być bardzo proste i wiązać się wyłącznie ze stosowaniem specjalnych kremów czy emulsji. Często jednak taka terapia jest łączona z lekami doustnymi, szczególnie w cięższych przypadkach. U osób, u których stwierdza się zaburzenia hormonalne, konieczne jest równoległe leczenie zarówno zmian skórnych w gabinecie dermatologicznym, jak i leczenie zaburzeń hormonalnych w gabinecie endokrynologicznym lub ginekologiczno-endokrynologicznym. Często też, już po zakończeniu leczenia, pacjenci zgłaszają się do gabinetów dermatologicznych celem usuwania np. blizn bądź przebarwień potrądzikowych. Do tego wykorzystuje się techniki laserowe lub peelingi o różnym składzie i sile działania. Lekarze przestrzegają też przed nierozsądnym korzystaniem z zabiegów kosmetycznych.
- Terapie trądziku powinny być przeprowadzane w gabinetach lekarskich, a nie w gabinetach kosmetycznych - podkreśla dr Rafał Sługocki. - Regularnie trafiają do mojego gabinetu pacjentki chorujące na trądzik, które pogorszyły swój stan, poddając się takim zabiegom, jak np. tzw. oczyszczanie kosmetyczne i peelingi chemiczne oraz enzymatyczne. Przestrzegam przed stosowaniem samodzielnie peelingów i zabiegów mikrodermabrazji, bo mogą przyczynić się do zaostrzenia choroby poprzez rozniesienie patogennych bakterii.
Pielęgnacja skóry trądzikowej
Zarówno lekarze, jak i kosmetolodzy są zgodni, że farmakoterapia może okazać się nieskuteczna, jeśli nie będziemy stosowali się do zasad właściwej pielęgnacji skóry.
- Udział pielęgnacji domowej skóry w osiągnięciu sukcesu w walce z trądzikiem oceniam na 50 proc. - mówi Małgorzata Krzykowska, kosmetolog z Amiamo.pl. - Mamy prawo oczekiwać od specjalisty, że nauczy nas właściwych nawyków pielęgnacyjnych i wskaże preparaty, których powinniśmy używać. Dużym błędem w tym zakresie są próby "diagnozowania" przez internet i używania "tego, co koleżanka", bo "u niej się sprawdziło". Przestrzegałabym także przed poradami internetowymi (nie wszystkie są trafione, niektóre wręcz szkodliwe), czy przed obietnicami marketingowymi, sloganami reklamowymi.Jak prawidłowo pielęgnować skórę trądzikową? Oto porady przygotowane przez Małgorzatę Krzykowską:
Pierwsza i najważniejsza z nich to oczyszczanie skóry. W tym punkcie pielęgnacji spotykam najwięcej błędów. Oczyszczanie to nie to samo, co demakijaż. Demakijaż, jak sama nazwa wskazuje, jest usunięciem makijażu. Po nim (demakijaż wstępny można pominąć, jeśli makijaż nie jest mocny) musi nastąpić mycie twarzy, które powinno być delikatne, ale bardzo dokładne. Najlepiej robić to delikatnym żelem do mycia, takim bez silnych detergentów, o lekko kwaśnym pH i na koniec spłukiwać obficie wodą.
Niedokładne oczyszczenie skóry lub brak oczyszczania to najczęściej popełniany błąd w pielęgnacji każdej skóry, nie tylko trądzikowej. Chociaż zabrzmi to co najmniej dziwnie, a nawet paradoksalnie, sugerowałabym nieużywanie preparatów do mycia dla skór trądzikowych (a przynajmniej nieużywanie ich codziennie). W dużej części są to bowiem produkty zawierające silne substancje myjące, a także składniki antybakteryjne, matujące i wysuszające. Używanie takich kosmetyków może w krótkim czasie przynieść poprawę stanu skóry, a długofalowo znacznie ją pogorszyć.
W pielęgnacji skóry trądzikowej ważnymi czynnościami są jeszcze tonizowanie, nawilżanie i ochrona, ale podkreślę raz jeszcze, to czynność oczyszczania skóry jest tą, od której wszystko się zaczyna i to ona będzie determinowała efekty dalszej pielęgnacji.
Oczyszczanie skóry powinno się wykonywać rano i wieczorem - codziennie. Jeśli chodzi o wybór kosmetyków, to polecałabym powierzyć to zadanie specjalistom, ponieważ zależy to również od aktualnych parametrów skóry, takich jak chociażby poziom nawilżenia - parametr bardzo często zaburzony w przypadku skór trądzikowych.
Trądzik - czego unikać?
Leczenie trądziku bywa trudne, za to pogorszenie stanu skóry potrafi nastąpić momentalnie. Czego zatem się wystrzegać, aby naszej twarzy nie szpeciły potrądzikowe blizny?
- Nie należy wyciskać krost na twarzy, dekolcie i plecach, bo może to doprowadzić do powstania nadżerek czy blizn - przestrzega dr Rafał Sługocki z Medycznej Gdyni. - Absolutnie odradzam też stosowanie tzw. ludowych metod leczenia trądziku, jak np. picie drożdży oraz opalania w solarium. - Z całą pewnością nie należy samodzielnie mechanicznie rozdrapywać zapalnych zmian trądzikowych - dodaje dr Piotr Szlązak z poradni Dermedica. - Ponadto u wielu pacjentów, szczególnie z ciemną karnacją, istnieje ryzyko wystąpienia trwałych przebarwień pozapalnych, często po ekspozycji na ultrafiolet (solarium lub opalanie się). Dlatego u osób z dużą liczbą zapalnych zmian zaleca się korzystanie ze słońca po stosowaniu kremów z filtrem rekomendowanych do cery trądzikowej (z lekkim podłożem, niezapychającym porów skórnych).Warto również wystrzegać się zabiegów, które mogą pogorszyć stan trądzikowej skóry.
- W przypadku zabiegów gabinetowych obowiązuje ta sama zasada, co w pielęgnacji domowej - ważne są nie tylko zabiegi, z których korzystamy, ale równie ważne są te, z których rezygnujemy. Do nietrafnych wyborów zabiegowych zaliczyłabym oczyszczanie manualne i większość peelingów mechanicznych (np. mikrodermabrazja) - warto wiedzieć, że niektóre postacie trądziku stanowią przeciwwskazanie do wykonania tych zabiegów - podkreśla kosmetolog Małgorzata Krzykowska z Amiamo.pl. - Mało optymistyczna wiadomość jest taka, że terapia trądziku to działanie długofalowe i często potrzebna jest seria wielu zabiegów.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy