Bezsenność problemem seniorów? Zobacz, jak temu zaradzić

- Żyjemy w coraz większym biegu, obiecując sobie, że wyśpimy się na emeryturze, tymczasem bardzo często właśnie wtedy dopadają nas problemy z bezsennością - przekonuje Marta Kreńska-Chmielewska, specjalista psychiatra z Centrum Badań Klinicznych PI-House. Zmiana charakterystyki naszego snu wraz z wiekiem jest naturalnym procesem, jednak uporczywe trudności w zasypianiu, wybudzaniu się w nocy, trudności w ponownym zaśnięciu, powinny wzbudzić nasz niepokój i skłonić do konsultacji z lekarzem.

- Prawidłowy sen jest niezbędny do właściwego funkcjonowania i regeneracji naszego organizmu, dotyczy to zarówno młodych osób jak i tych w starszym wieku - przekonuje Marta Kreńska-Chmielewska, specjalista psychiatra.
Jak dodaje, bezsenność jest jedną z najczęściej stwierdzanych dolegliwości osób w starszym wieku i może dotyczyć co najmniej połowy populacji seniorów.

Wraz z wiekiem rośnie częstość zaburzeń snu

Młodzi ludzie bardzo często nie dbają o swój sen, nie mając na niego po prostu czasu. Jednak kiedy jest się na emeryturze i można bez trudu znaleźć czas na odpoczynek, wówczas często pojawiają się problemy ze snem. Osoba młoda jest w stanie przespać ok. 90 proc. czasu spędzanego w łóżku, ale po 65. roku życia najczęściej na sen wykorzystywane jest tylko 80-85 proc. okresu, który jest spędzany w łóżku.

- Wraz z wiekiem dochodzi do naturalnych zmian w architekturze snu. Staje się on płytszy, bardziej przerywany, istnieje również tendencja do wcześniejszego wybudzania się rano, bardzo często sen jest mniej regenerujący. Seniorzy są także mniej aktywni fizycznie, więcej czasu spędzają w łóżku, mają także skłonność do drzemek w ciągu dnia i wcześniej kładą się spać. Wszystkie te czynniki powodują, że osoby starsze są o wiele bardziej predysponowane do rozwinięcia się bezsenności, zdecydowanie częściej problem ten obserwuje się u kobiet - mówi psychiatra.

Bezsenność problemem starszych osób?

- Bezsenność jest zaliczana do problemów geriatrycznych, czyli takich, które szczególnie często dotykają osoby w starszym wieku. Może być spowodowana różnymi chorobami współistniejącymi, zwłaszcza kardiologicznymi, układu oddechowego lub psychicznymi (depresją czy zaburzeniami lękowymi), ale także działaniem leków, ich nadużywaniem lub interakcjami. Nie bez znaczenia są również czynniki psychospołeczne, takie jak samotność, zmniejszona aktywność, problemy finansowe czy innego rodzaju obciążenie stresem. Do innych potencjalnych przyczyn, które trzeba wziąć pod uwagę, należy na przykład zespół bezdechu sennego, zespół niespokojnych nóg. Osoby doświadczające przewlekłych problemów ze snem nie powinny wahać się przed wizytą u lekarza, który pomoże ustalić przyczynę problemu i dobierze odpowiednie leczenie - przekonuje lekarz psychiatra.
Prawidłowy sen jest niezbędny do właściwego funkcjonowania organizmu. Ma on wpływ na układ nerwowy immunologiczny, hormonalny czy sercowo naczyniowy. Natomiast zaburzenia snu mogą pogarszać samopoczucie i funkcjonowanie w ciągu dnia, przyczyniać się do zaburzeń koncentracji pamięci, zwiększają także ryzyko wielu chorób.

Jak spać, żeby się wyspać?

Często popełniane są błędy, które mają bezpośrednie przełożenie na pogorszenie się jakości snu. Negatywny wpływ na jakość naszego snu mogą mieć m.in. czynniki zewnętrzne, jak chociażby nieprawidłowa temperatura w sypialni, niewygodny materac czy też zbyt krótkie przebywanie na słońcu w ciągu dnia. Zbiór zasad, którymi należy kierować się, aby zapewnić sobie zdrowy sen, jest określany mianem higieny snu. Do podstawowych elementów higieny snu należą: stałe pory kładzenia się spać i wstawania, unikanie zbyt długiego leżenia w łóżku, powstrzymywanie się od drzemek w ciągu dnia, odpowiednia aktywność fizyczna, unikanie kofeiny, alkoholu i nadmiernych emocji oraz bodźców zewnętrznych (szczególnie niebieskiego światła emitowanego przez ekrany tabletów czy telefonów) przed snem.

Leki mogą pomóc

Obecnie mamy do dyspozycji wiele skutecznych metod leczenia. Pacjenci w starszym wieku często niepotrzebnie nadużywają uzależniających leków nasennych głównie z grupy benzodiazepin, które niosą ze sobą duże ryzyko uzależnienia. Tymczasem mamy do dyspozycji leki nieuzależniające, które mogą być bezpiecznie stosowane nawet przewlekle u osób starszych. Trwają także badania nad zupełnie nowymi, lepiej tolerowanymi lekami, które pomogą pacjentom uporać się z problemem przewlekłego niedoboru snu. Zdecydowanie warto więc zadbać o swój zdrowy sen. Dlatego, jak podkreśla psychiatra, dobór leczenia powinien być poprzedzony diagnostyką i badaniami, które pomogą w wyborze odpowiedniej terapii.

- W diagnostyce problemów ze snem najważniejszy jest wywiad z pacjentem, podczas którego lekarz oceni ogólny stan zdrowia, wypyta o choroby współwystępujące, przyjmowane leki i w razie potrzeby zaleci specjalistyczne badania, jak np. polisomnografię - mówi psychiatra.