Prowadzone ostatnio badania wykazały, że coraz więcej dzieci choruje na atopowe zapalenie skóry. O tym jak przebiega choroba opowie dr med. Teresa Małaczyńska ordynator Oddziału Pulmonologii i Alergologii dla Dzieci, w Specjalistycznym Zespole Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Gdańsku.
-
Najprostsza definicja choroby mówi, że atopowe zapalenie skóry jest to genetycznie uwarunkowana choroba przebiegająca przewlekle i nawrotowo - mówi dr
Teresa Małaczyńska. -
U podłoża choroby leży nadwrażliwość alergiczna. Charakteryzuje się zmianami skórnymi o charakterze wypryskowym, wybitnie nasilonym świądem i lichenizacją (zgrubieniem naskórka). Najczęściej u podłoża choroby leży nadwrażliwość typu natychmiastowego - czyli taka, którą możemy zidentyfikować przy pomocy testów skórnych czy badania krwi. Jednak w części przypadków nadal nie udaje się wykryć alergenu odpowiedzialnego za wystąpienie czy zaostrzenie choroby. Ci pacjenci są największym problemem dla alergologa. Choroba najczęściej występuje u dzieci do 3. roku życia. Rozpoznanie jej u niemowlaków w pierwszym kwartale życia jest bardzo trudne. U najmłodszych mogą występować jedynie pewne objawy sugerujące chorobę.
-
Choroba rozwija się u ok. 15 proc. dzieci i u większości, bo aż u 90 proc. ma to miejsce przed ukończeniem 5. roku życia - mówi dr Teresa Małaczyńska. -
Atopowe zapalenie skóry, rozpoznane przed 5. rokiem życia, w ok 30 proc. przypadków utrzymuje się w wieku późniejszym. Pozostałe 70 proc. dzieci na szczęście "wyrasta" z choroby.
Za atopowe zapalenie skóry w równej mierze odpowiedzialne są alergeny pokarmowe jak i powietrzno - pochodne.
-
W Polsce przyjęło się, że rozpoznanie atopowego zapalenia skóry u małego dziecka jest najczęściej utożsamiane z alergią pokarmową - tłumaczy dr Teresa Małaczyńska. -
Badania wykazały jednak, że to nie jest do końca prawda. Alergeny pokarmowe z tzw. "świętej piątki" czyli mleko, białko jaja, pszenica, ryby i orzeszki, a niektórzy jeszcze wymieniają soję, są odpowiedzialne za wystąpienie choroby u ok. 30-40 proc. przypadków u dzieci do 2. roku życia, a u maluchów powyżej 2 lat u 30 proc. Czyli męczenie dzieci dietami eliminacyjnymi bez konsultacji lekarskiej i odpowiedniej diagnostyki jest bezcelowe. A do tego - i tu używam tego słowa z całą odpowiedzialnością - maltretowanie matki karmiącej dietami eliminacyjnymi nie ma żadnego uzasadnienia. Taka dieta odbija się nie tylko na zdrowiu matki, ale i dziecka. Jest specjalna dieta dla wszystkich matek karmiących i należy ją stosować. Udokumentowano, że z 500 g mleka wypijanego przez kobietę karmiącą w ciągu dnia, do pokarmu dostają nanogramy mleka, które są potrzebne do pobudzenia układu immonologicznego i wytworzenia u dziecka tolerancji na alergeny pokarmowe. Zawsze powtarzam, że dziecko rodzi się po to, żeby nauczyło się tolerować świat. Nie można stworzyć dla niego komory ochronnej. Jak dziecko nie będzie pobudzane od najmłodszych lat, to później przeżyje szok. Niestety, reakcja alergiczna częściej pojawia się u tych dzieci, których matki stosowały bardzo restrykcyjną dietę w czasie karmienia.
Podstawowym objawem atopowego zapalenia skóry jest świąd. Niemowlaki reagują rozdrażnieniem i płaczliwością, szczególnie po rozgrzaniu skóry np. po kąpieli.
-
Konsekwencją świądu jest odruch drapania i powstawanie zmian grudkowo - krostkowych - mówi dr Teresa Małaczyńska. -
Charakterystyczna jest też lokalizacja: wolny od zmian jest trójkąt nosowo-wargowy, okolice ciała pod pieluszkami i pod pachami. Niestety, niektórzy mylą atopowe zapalenie skóry z łojotokowym zapaleniem skóry, a to są zupełnie inne schorzenia. Dlatego tak ważna jest konsultacja lekarska i dokładna diagnoza.
Współczesne badania epidemiologiczne wykazują, że o ile schorzenia alergiczne jak np. astma oskrzelowa czy alergiczny nieżyt nosa od kilku lat występują na stałym poziomie, tak częstotliwość występowania atopowego zapalenia skóry narasta.
-
Ok. 30 proc. dzieci nie wyrasta z choroby - mówi dr Teresa Małaczyńska. -
Pocieszające jest to, że wraz z wiekiem zmienia się jej lokalizacja, a objawy są łagodniejsze i występują sezonowo.
Chore dzieci i ich rodzice mogą liczyć na pomoc i wsparcie w nowopowstałej Szkole Atopii.
-
W Szkole Atopii uczymy nie tylko pielęgnacji chorego, ale chcemy także zadbać o jakość życia rodziny - wyjaśnia dr Teresa Małaczyńska. -
Wyjaśnię na przykładzie: jak dziecko będzie odpowiednio pielęgnowane to nie będzie miało świądu - jak nie będzie miało świądu to będzie spokojniejsze - jak będzie spokojniejsze to będzie grzeczniejsze - jak będzie grzeczniejsze to jakość życia całej rodziny się zwiększy.
W większości przypadków, po wizycie w poradni i zastosowaniu się do podstawowych zasad, objawy skórne zmniejszają się o 70 proc. Niestety, część rodziców woli stosować bardzo restrykcyjne diety u siebie czy dziecka lub bardzo rygorystycznie dbać o czystość otoczenia, ale tylko raz dziennie natłuszczają skórę chorego, a pościel wymieniają raz na 3 tygodnie.
-
Dlatego staramy się, m. in. poprzez wykłady w Szkole Atopii, uświadomić rodzicom jak ważna jest troska o otoczenie, w którym żyje ich chore dziecko - mówi dr Teresa Małaczyńska. -
I że nie oznacza to wcale heroicznego wysiłku, a jedynie przestrzegania kilku ważnych zasad. Poza tym w szkole zbliżają się rodziny. Łatwiej jest wymieniać doświadczenia i rozmawiać z ludźmi, którzy mają podobny problem. Zajęcia są nieodpłatne, więc zapraszamy na nie wszystkich, którzy chorują lub mają w swojej rodzinie chorego. Atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą, ale nie oznacza to wcale, że nie można nauczyć się z nią normalnie żyć.
Wszyscy rodzice, którzy mają problem z chorym dzieckiem mogą skorzystać z porad w
Szkole Atopii. Zajęcia Szkoły Atopii odbywają się na terenie Specjalistycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem , ul. Polanki 119, Gdańsk, w budynku oddziału II.
Kontakt w godz: 058 552- 51-63, pon.- pt w godz. 7.00 - 13.00. Zajęcia są bezpłatne.
Przy szpitalu działa także
Gdańskie Towarzystwo Pomocy Dzieciom Chorym na Astmę. Towarzystwo oprócz bezpłatnych spotkań informacyjno - szkoleniowych dla rodziców i szkół, organizuje m. in. obozy sportowe oraz imprezy edukacyjne dla dzieci. Wypożycza także nieodpłatnie sprzęt np. do inhalacji. Spotkania odbywają się w środy (podczas roku szkolnego). Informacja telefoniczna także w środy między 11-14, tel. (0-58) 554-30-92.
Kontakt do stowarzyszeń znajduje się także
tutaj
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy