Szacuje się, że molestowania seksualnego doświadcza ok. 15 proc. dzieci. Ten ciężar nieść będą przez całe życie. Każdego dnia spotykamy osoby, które w dzieciństwie doświadczyły wykorzystania i może mieć to znaczący wpływ na ich dorosłe życie.
nie, nigdy nic takiego mi się nie zdarzyło
57%
było takie zagrożenie, ale udało mi się uniknąć takiej sytuacji
13%
tak, sprawcą był ktoś z mojej rodziny
17%
tak, to była osoba spoza rodziny
13%
Jakiego rodzaju nadużyć seksualnych doświadczają dzieci?Wykorzystanie seksualne to aktywność osoby dorosłej (lub nastolatka) o charakterze seksualnym, z której czerpie on przyjemność, a w której udział bierze również dziecko. Jest to każdy kontakt fizyczny o charakterze seksualnym, jak również wpływanie na dziecko, aby było obserwatorem zachowań seksualnych dorosłego. Nie wolno bagatelizować prezentowania dzieciom materiałów (filmów, zdjęć) lub przedmiotów o charakterze erotycznym oraz prowokowania rozmów na temat seksualności, nieadekwatnych do etapu rozwoju dziecka - np. intymnych zwierzeń lub opowiadania sprośnych żartów.
Jak rozpoznać, że dziecko jest ofiarą molestowania seksualnego?Większość dzieci - niezależnie od wieku - ukrywa fakt, że doznało skrzywdzenia seksualnego. Wynika to przede wszystkim ze wstydu i poczucia winy. Często, mimo uważnej obserwacji i troskliwej opieki nad maluchem, możliwe jest przeoczenie niepokojących sygnałów. Szczególną uwagę należy zwrócić na nagłe, znaczące zmiany zachowania. Niepokojące może być zarówno wycofanie, wyciszenie i lękliwość, jak również nadmierne pobudzenie, nerwowość i zachowania agresywne. Ważnym sygnałem są również zaburzenia psychosomatyczne i regresowanie (cofnięcia do zachowań charakterystycznych dla wcześniejszych etapów życia): bezsenność lub ciągła senność, lęki i koszmary nocne, ssanie kciuka, moczenie, bóle brzucha, zaburzenia jedzenia. Niepokojąca jest również seksualizacja dziecka - zachowania seksualne nieadekwatne do etapu rozwoju.
Dziecko wykorzystywane seksualnie ma poczucie odpowiedzialności za to, czego doświadcza. Obawia się, że dorosły sprawca ma prawo do swoich czynów, a wina leży po stronie dziecka i zostanie ono ukarane. Ta sytuacja rodzi skrajnie intensywne, sprzeczne ze sobą emocje. Szczególnie istotną kwestią po ujawnieniu wykorzystania jest zrozumienie, że wina i całkowita odpowiedzialność leży po stronie sprawcy. Dziecko, nawet jeśli biernie przyzwalało i uczestniczyło w wykorzystaniu, było jedynie ofiarą, która nie miała wpływu na sprawcę i możliwości przerwania przemocy. Z doświadczaniem tak silnego stresu i nieustającego konfliktu wewnętrznego wchodzi się w okres dojrzewania, a następnie w dorosłe życie.
Z jakimi problemami zmagają się dorośli, którzy doświadczyli wykorzystania seksualnego w dzieciństwie?Życie emocjonalne osób, które w przeszłości doświadczyły traumy seksualnej, naznaczone jest lękiem i poczuciem winy. Czują się życiowo bezradne, mają zaniżoną samoocenę, są wobec siebie szczególnie surowe i krytyczne. Charakterystyczne jest poczucie odmienności - "bycie napiętnowanym", "zbrukanym". W życiu towarzyskim i związkach partnerskich osoby wykorzystane często wycofują się i mają trudności z zaufaniem, ale jednocześnie panicznie boją się odrzucenia i samotności, nawet jeśli w małżeństwie nie są dobrze traktowane.
Konsekwencje molestowania mogą przejawiać się w dorosłym życiu również w sferze seksualnej. Kontakt intymny wiązany jest z przykrymi emocjami, bólem i wstydem. Kobiety, doświadczone traumą dzieciństwa, mogą cierpieć z powodu bolesności okolic intymnych lub całkowitej niemożności odbycia stosunku na tle lękowym. Często nie są zdolne do przeżywania przyjemności. Podobnie mężczyźni, którzy również mogą doświadczać zaburzeń podniecenia i orgazmu.
Doświadczenie molestowania może także wpływać na "osobowość seksualną" i styl podejmowanych zachowań. Charakterystyczny dla ofiar nadużyć jest zarówno chłód seksualny i silna niechęć, a nawet wstręt do jakiejkolwiek formy bliskości - jak również rozhamowanie seksualne i podejmowanie ryzykownych zachowań z licznymi partnerami. Wczesna trauma może mieć również wpływ na kształtowanie się zaburzeń preferencji seksualnych, np. pedofilii. Wielu mężczyzn, którzy dziś molestują seksualnie dzieci, sami w przeszłości doznali takiego rodzaju wykorzystania.
Czy doświadczenie molestowania seksualnego w dzieciństwie może być przyczyną moich dzisiejszych problemów w dorosłym życiu?Zazwyczaj osoby, które doświadczyły wykorzystania, wiodą dziś udane życie - zakładają rodziny, pracują, utrzymują przyjaźnie. W różnym stopniu radzą sobie ze swoim trudnym doświadczeniem, zakładając, że odeszło już w niepamięć. Możliwe jest samodzielne zintegrowanie swojej przeszłości i staranie, aby nie miała ona kluczowego wpływu na przyszłość. Często jednak bolesne wspomnienia wracają - na przykład podczas pierwszych kontaktów intymnych z nowym partnerem lub kiedy nasze własne dzieci wchodzą w ten sam wiek, w którym my doznaliśmy molestowania.
Jeśli wspomnienia, koszmary senne dotyczące wykorzystania powracają, nie znajdujemy rozwiązania dla konfliktów w małżeństwie, złych relacji z rodziną i trudności wychowawczych z dziećmi, przerastają nas gwałtowne stany emocjonalne i lęki - warto zastanowić się, czy u ich wspólnego źródła nie leży właśnie nieprzepracowana trauma z przeszłości.
Czy warto powiedzieć bliskim, że w dzieciństwie doświadczyłem wykorzystania? Jeśli czujesz, że w przeszłości spotkało się coś złego, podzielenie się z kimś tajemnicą swojego skrzywdzenia może okazać się przełomowym krokiem. Wyznanie swojego sekretu wymaga jednak przygotowania psychicznego, dużej odwagi i siły. Bardzo trudną jest również decyzja, komu pierwszemu wyznać bolesny sekret.
Do nadużyć seksualnych najczęściej dochodzi w rodzinie. Sprawcami zazwyczaj są wujowie, starsi kuzyni, dziadkowie i ojcowie. Często również przyjaciele domu, sąsiedzi. Pozostała część rodziny zazwyczaj nie jest gotowa na przyjęcie informacji, że zaufany krewny dopuścił się tak strasznego czynu wobec dziecka. Żony nie dowierzają w winę swoich mężów, a nierzadko wręcz tłumaczą ich zachowanie, bagatelizują winę i pomagają ukrywać prawdę.
Wyznanie swojej rodzinie, że przed laty w domu doszło do wykorzystania seksualnego dziecka, może być dla wszystkich oczyszczające - wreszcie wypowiedziane zostało to, czego wszyscy się domyślali, ale nikt nie odważył się dotąd wymówić na głos. Warto jednak pamiętać, że doprowadzając do takiej rozmowy możemy narazić się również na brak zrozumienia, zignorowanie, a nawet zostać posądzonym o kłamstwo.
Gdzie otrzymam pomoc?Wiele osób postanawia po raz pierwszy opowiedzieć swoją historię w internecie. Na forach społecznościowych i blogach anonimowo przełamują swój lęk i wstyd. Zrozumienie i wsparcie innych internautów jest zaskakująco silne. Okazuje się wtedy także, że wykorzystanie seksualne nie dotyczy tylko mnie, ale również wielu innych kobiet i mężczyzn. Rozmowa o wspólnym doświadczeniu, poczucie "pokrewieństwa" z innymi ludźmi i pełne ich zrozumienie może być leczące.
Wsparcie można odnaleźć również w rozmowie z zaufanym przyjacielem, dobrym nauczycielem-mentorem, mądrym krewnym lub życiowym partnerem.
Często pierwsze wyznanie swoich bolesnych przeżyć pomaga w podjęciu decyzji o rozmowie z psychologiem, udziale w grupie wsparcia dla osób wykorzystanych seksualnie lub indywidualnej psychoterapii. Taką pomoc oferują zarówno gabinety prywatne, jak i liczne organizacje i fundacje. Drogi wychodzenia z traumy molestowania seksualnego są różne - najważniejsze, aby przerwać milczenie i zdjąć z siebie ciężar tajemnicy.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy